ارزیابی عملکرد دانه و صفات زراعی ژنوتیپ های خارجی کنجد (.Sesamum indicum L) درشرایط تنش خشکی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 155

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCPP-12-2_002

تاریخ نمایه سازی: 24 شهریور 1401

چکیده مقاله:

با وجود قابلیت بالای تولید کنجد در کشور، عملکرد و کارایی مصرف آب آن پایین است. بنابراین شناسایی ژنوتیپ هایی با عملکرد دانه بالا به ویژه در شرایط تنش خشکی برای توسعه کشت این گیاه ضرورت دارد. بدین منظور پاسخ کمی و کیفی ۲۰ ژنوتیپ وارداتی کنجد به شرایط تنش خشکی در اقلیم نیمه خشک ایران در کرج (مزارع تحقیقاتی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر) طی سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی به صورت کرت های خرد شده با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری در دو سطح شامل آبیاری کامل و تنش خشکی در کرت های اصلی و ژنوتیپ های کنجد (۲۰ ژنوتیپ وارداتی همراه با یک رقم داخلی به عنوان شاهد) در کرت های فرعی قرار گرفتند. بر اساس نتایج ژنوتیپ های شماره ۶، ۸، ۱۲ و ۱۷ در گروه زودرس،  ژنوتیپ های شماره ۱، ۲، ۱۰، ۱۱، ۱۴، ۱۶، ۱۸، ۱۹ و ۲۰ در گروه میان رس، ژنوتیپ های شماره ۳، ۴، ۵، ۷، ۹، ۱۳ و ۱۵ در گروه دیررس و رقم داخلی اولتان در گروه خیلی دیررس دسته بندی شدند. در بین ژنوتیپ ها، ژنوتیپ شماره ۷ با شاخص سطح برگ ۳/۲۷ بیشترین و ژنوتیپ شماره ۲۰ با شاخص سطح برگ ۱/۰۰ کمترین این صفت را دارا بودند. همچنین نتایج بیانگر آن بود که تیمار تنش خشکی ۳۵، ۴۴ و ۳۵ درصد به ترتیب تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزار دانه را کاهش داد. از طرف دیگر در تمامی ژنوتیپ ها اعمال تنش خشکی باعث افت عملکرد دانه و ماده خشک شد. نتایج بیانگر آن است که ژنوتیپ شماره ۶ با ۵۰ درصد کاهش عملکرد دانه بیشترین و ژنوتیپ شماره ۱۱ با ۲۶ درصد افت عملکرد دانه کمترین تاثیرپذیری را از اعمال تنش نشان دادند. در صفت عملکرد دانه، ژنوتیپ شماره ۷ در هر دو تیمار آبیاری به طور معنی داری بیشترین مقدار عملکرد دانه را داشت (۱۵۳۱ و ۱۱۰۷ کیلوگرم در هکتار به ترتیب در تیمار آبیاری کامل و تنش خشکی). با این حال به دلیل طول دوره رشد کوتاه تر، افت کمتر عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی و عملکرد روغن بالا، ژنوتیپ شماره ۱۱ نیز به عنوان ژنوتیپ برتر در نظر گرفته شد.

نویسندگان

مجید غلامحسینی

Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

سعدالله منصوری

Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

بهرام مسعودی

Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

فرناز شریعتی

Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO)

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Aien, A. ۲۰۱۳. Effect of eliminating of irrigation at different ...
  • Arnell, N. W. ۲۰۰۸. Climate change and drought. In: First ...
  • Attibayeba, A., N. M. Elie, N. J. Serina, J. G. ...
  • Brevedan, R. E. and D. B. Egli. ۲۰۰۳. Short periods ...
  • Cavagnaro, J. B. and S. K. Jain. ۱۹۸۵. Effect of ...
  • Champolivier, L. and A. Merrien. ۱۹۹۶. Effects of water stress ...
  • Cooper, M., F. Eeuwijk, S. C. Chapman, D. W. Podlich ...
  • Dilip, K., M. Ajumer and S. Roy. ۱۹۹۱. Response of ...
  • Dutta, P., K. Jana, P. Bandyopadhyay and D. Maity. ۲۰۰۰. ...
  • Ebrahimian, E., S. M. Seyyedi, A. Bybordi and C. A. ...
  • Elferjani, R. and R. Soolanayakanahally. ۲۰۱۸. Canola responses to drought, ...
  • Falster, D. S. and M. Westoby. ۲۰۰۳. Leaf size and ...
  • Food and Agriculture Organization. (۲۰۲۰). FAO Statistics. Available online at: ...
  • Farshadfar, E., R. Mohammadi, M. Farshadfar and S. Dabiri. ۲۰۱۳. ...
  • Fazeli, F., M. Ghorbanli and V. Niknam. ۲۰۰۶. Effect of ...
  • Ghasemi Hamedani, N., M. Gholamhoseini, F. Bazrafshan, B. Amiri and ...
  • Gholamhoseini, M. ۲۰۲۰. Evaluation of sesame genotypes for agronomic traits ...
  • Ghosori, S. and M. Ghasemi Ghonche Nazi. ۲۰۲۰. Estimation of ...
  • Helali, A. ۲۰۲۰. Investigating the share of oilseeds produced domestically ...
  • Hussein, Y., G. Amin, A. Azab and H. Gahin. ۲۰۱۵. ...
  • Iyer, V. V., G. Sriram, D. B. Fulton, R. Zhou, ...
  • Jain, S., R., Yue-Lioang, L. E. Mei-wang, Y. Ting-Xian, Y. ...
  • Jacquemoud, S. and S. Ustin. ۲۰۱۹. Leaf Optical Properties. Cambridge ...
  • Johnson, B. L. and T. L. Henderson. ۲۰۰۲. Water use ...
  • Khalili, M., A. Pour-Aboughadareh, M. R. Naghavi and E. Mohammad-Amini. ...
  • Khalili, M., A. Pour-Aboughadareh and M. R. Naghavi. ۲۰۱۶. Assessment ...
  • Langham, D. R. ۲۰۱۵. Non-dehiscent sesame IND variety Sesaco ۳۹. ...
  • Masoudi, B. and M. Ahmadi. ۲۰۱۹. Evaluation of genetic diversity ...
  • Nasir, M. W. and Z. Toth. ۲۰۲۰. Response of different ...
  • Parker, G. G. ۲۰۲۰. Tamm review: Leaf Area Index (LAI) ...
  • Sabannavar, S. J. and H. C. Lakshman. ۲۰۰۸. Interactions between ...
  • Thiyagu, K., G. Kandasamy, N. Manivannan and D. Uma. ۲۰۰۷. ...
  • Ucana, K. and F. Killi. ۲۰۱۰. Effects of different irrigation ...
  • Wang, W., B. Vinocur and A. Altman. ۲۰۰۳. Plant responses ...
  • Yol, E., R. Toker, M. Golukcu and B. Uzun. ۲۰۱۵. ...
  • نمایش کامل مراجع