توسعه چارچوبی مفهومی برای مدل سازی هیدرولوژیکی اجتماعی با رویکرد پویایی سیستم کیفی، محدوده مورد مطالعه: حوضه آبریز مشهد

مدیریت پایدار منابع آبی دشوارترین چالشی ست که جوامع انسانی با آن رویاروی اند و بهبود درک برهمکنش های پیچیده در سیستم های پیوسته انسان آب، در تحقق آن بسیار مورد توجه است. در دهه اخیر، مدل سازی های هیدرولوژیکی اجتماعی از پرکاربردترین روش ها در توصیف برهمکنش ها و هم تکاملی سیستم های انسانی هیدرولوژیکی می باشند. در این مطالعه، که اولین کوشش به منظور تدوین چارچوبی مفهومی برای مدل سازی هیدرولوژیکی اجتماعی با هدف درک سیستم های پیوسته انسان آب در ایران است، پس از توسعه چارچوب مفهومی، به کارگیری آن مبتنی بر رویکرد پویایی سیستم کیفی در حوضه مشهد نشان داده شده است. در چارچوب پیشنهادی اثر تصمیمات مدیریتی بر سیستم طبیعی در قالب متغیر واکنش رفتاری و متاثر از حساسیت اجتماعی تعریف شده است. طبق نتایج، هم اکنون آرکتایپ های اصلاحات ناموفق، محدودیت رشد و موفقیت برای موفق در حوضه مشهد حاکم می باشند. در واقع واکنش رفتاری متاثر از تقاضای آب، منجر به تصمیمات مدیریتی با هدف رشد اقتصادی سودجویانه و بی توجه به محدودیت های سیستم طبیعی شده است. بدین ترتیب بهره برداری افسارگسیخته از منابع آبی بی توجه به نرخ تجدیدپذیری صورت گرفته و حساسیت اجتماعی با هدف حفظ پایداری سیستم آبی، نقشی در تصمیمات مدیریتی نداشته است. مادامی که نقش سایر سطوح اجتماعی حساس به آب در واکنش رفتاری نادیده گرفته شود، حلقه حساسیت اجتماعی به عنوان متعادل کننده ارتباط سیستم های طبیعی انسانی، همواره مفقود و معلول ا ست.