بازخوانی علت اعدادی و تبیین دلالت های انسان شناختی آن

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 84

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IPT-53-1_007

تاریخ نمایه سازی: 28 شهریور 1401

چکیده مقاله:

علت به دو قسم ایجادی و اعدادی تقسیم می­شود. در فلسفه اسلامی، بر اساس تعریف و معیار علت، علت اعدادی مجازا علت نامیده می­شود. در این مقاله با روشی فلسفی و با هدف تبیین جایگاه واقعی علت اعدادی در بین علل و بازخوانی برخی از مسائل فلسفی بحث علیت، اثبات می­شود که علیت امری تشکیکی است که دارای طیفی وسیعی از مراتب قوی و ضعیف است. وزان علت به وزان وجود است. علت و معلول از احکام وجود به شمار می­روند و وجود نیز مشکک است. مراتب قوی، علل ایجادی و مراتب ضعیف آن علل اعدادی هستند. بنابراین، علت اعدادی نیز به طور حقیقی علت اما در مرتبه ضعیف آن است. بر اساس معیارها، «معیت» یا «ابداعی بودن» شرط علت نیست و قرار دادن این دو در معیارهای علیت ناشی از تسری حکم جزء به کل است. روش این پژوهش، تحلیلی-عقلی است و هدف آن نیز تبیین جایگاه واقعی علت اعدادی در بین علل حقیقی است.

نویسندگان

احمد شه گلی

استادیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

فردین جمشیدی مهر

استادیار گروه الهیات دانشگاه گنبدکاووس

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آشتیانی، مهدی ، تعلیقه بر شرح منظومه حکمت سبزواری، الموتمر ...
  • آشتیانی، مهدی، تعلیقه علی شرح المنظومه السبزواری، دفتر تبلیغات اسلامی ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، رسائل ابن سینا، انتشارات بیدار، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، عیون الحکمه، چ۲، دارالقلم ،بیروت، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبدالله، الشفاء(طبیعیات)، مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۴ق ...
  • ارسطو، متافیزیک، مترجم شرف الدین خراسانی، چ۵، نشر حکمت، تهران، ...
  • بهمنیار بن مرزبان، التحصیل، تصحیح و تعلیق مرتضی مطهری، دانشگاه ...
  • تادلی، ابویعقوب یوسف بن یحیی ابن­زیات، التشوف الی رجال التصوف، ...
  • جصاص، احمد بن علی، احکام القرآن، تحقیق از محمدصادق قمحاوی، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، رحیق مختوم، نشر اسراء، قم، ۱۳۷۵ ...
  • دلپذیر، جواد، تاملی در چیستی علت اعدادی، فصلنامه حکمت اسلامی، ...
  • زنوزی، علی بن عبدالله، لمعات الهیه، حکمت اسلامی، تهران، ۱۳۹۸ ...
  • سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومه، چ۱، نشر ناب، تهران، ۱۳۷۹-۱۳۶۹ ...
  • سبزواری، ملاهادی، اسرار الحکم، مصحح کریم فیضی، مطبوعات دینی، قم، ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و ...
  • سهروردی، شهاب الدین یحیی، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و ...
  • شهرزوری، شمس­الدین محمد، شرح حکمه الاشراق، تحقیق از حسین ضیائی ...
  • شیرازی، قطب الدین ، شرح حکمهالاشراق، چ۱، انجمن آثار و ...
  • شیرازی، قطب الدین، درهالتاج، تصحیح محمد مشکوه، انتشارات حکمت، تهران، ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا)، مجموعه الرسائل التسعه رسائل آخوند ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا)، سه رسائل فلسفی، چ۳، دفتر ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا)، اسفار، ج۱_۹، دار الاحیاء التراث ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا)، الحاشیه علی الهیات الشفاء، انتشارت ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا)، شرح الهدایه الاثیریه، تصحیح از ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا)، الشواهد الربوبیه، انتشارات دفتر تبلیغات ...
  • صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم(ملاصدرا)، مفاتیح الغیب، مقدمه و تصحیح ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، البدایهالحکمه، موسسه نشر اسلامی، قم، ۱۳۸۳ ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، نهایهالحکمه، تحقیق عباسعلی زارعی، موسسه النشر الاسلامی، قم، ...
  • طوسی، خواجه نصیرالدین، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، نشر ...
  • عشاقی، حسین، وعایهالحکمه، مرکز جهانی علوم اسلامی، قم، ۱۳۸۲ ...
  • فیض­کاشانی، ملامحسن، اصول المعارف، تصحیح از سیدجلال­الدین آشتیانی، چ۳، دفتر ...
  • فیض­کاشانی، ملامحسن، راه روشن، ترجمه کتاب المحجه البیضاء، مترجم محمدرضا ...
  • مستغفری، جعفر بن محمد، طب النبی، مصحح علی اکبر الهی ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی، تعلیقه علی النهایه، موسسه در راه ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش فلسفه، چ۳، امیرکبیر، تهران، ۱۳۸۲ ...
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار: عدل الهی، ج۱، صدرا، تهران، بی ...
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار: درس های اسفار(۱-۳)(مبحث حرکت)، ج۱۱، صدرا، ...
  • مطهری، مرتضی، مجموعه آثار: اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج۶، ...
  • معین، محمد، فرهنگ فارسی، چ۱۴، انتشارات معین، تهران، ۱۳۸۷ ...
  • میرداماد، سیدمحمدباقر، مصنفات میرداماد، به اهتمام عبدالله نورانی، انتشارات انجمن ...
  • نمایش کامل مراجع