بررسی و نقد گزارش تصریحی ملاصدرا از دیدگاه فارابی در مساله تشخص

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 114

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IPT-53-1_008

تاریخ نمایه سازی: 28 شهریور 1401

چکیده مقاله:

این که چه چیز شخص را  آن می کند که هست، سوالی است که ریشه در گذشته دور دارد و اندیشمندان بزرگی برای یافتن هویت و واقعیت اشیاء آن را کاویده اند. ملاصدرای شیرازی یکی از اینان است. وی مبتکر یا مدافع سرسخت نظریه اصالت وجود در مقابل اصالت ماهیت است و معتقد است تشخص شی به نحوه وجود آن است. وی به دو گونه، نظریه تشخص خود را به فارابی نسبت داده است: اول به صورت نقل رای از فارابی و دوم به صورت گزارش تصریحی. ملاصدرا در هشت کتاب اسفار، شرح هدایه اثیریه، رسائل تسعه و حاشیه بر الهیات شفاء، مبدا و معاد، رساله تشخص، رساله اللمیه، رساله اتصاف الماهیه بالوجود این انتساب را تاکید کرده است، اما با وجود این، سندی برای این انتساب نقل نمی کند. این نوشتار با بررسی اسناد، استناد تصریحی ملاصدرا را بر دایره محک قرار داده است و با به میان آوردن سه شاهد شامل بررسی بعض دیگر از استنادات صدرا، بررسی این حکم در آرای صریح فارابی و نیز بررسی این نظریه بر پایه قاعده شناخت سلف در پرتو خلف، انتساب این دیدگاه را به معلم ثانی مورد تردید قرار می دهد و نشان می دهد که ملاصدرا تا پیش از خود در این قول منفرد است. این نوشتار به توصیف اکتفا نمی کند و در پرتو یک قانون کلی، تبیین ارائه می دهد که چرا چنین استناد نامعتبری واقع شده است.

نویسندگان

سید رضا موذن

دانش آموخته دکتری حکمت متعالیه، دانشگاه اصفهان

جعفر شانظری

دانشیار دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا، حسین بن عبد الله، التعلیقات، تحقیق عبدالرحمان بدوی،مکتبهالاعلام ...
  • ابن سینا، حسین بن عبد الله، منطق المشرقیین، المکتبه السلفیه، ...
  • ابن سینا، حسین بن عبد الله، المباحثات، تحقیق محسن بیدار ...
  • ابن سینا، حسین بن عبد الله، الشفاء(الالهیات)، تصحیح سعید زائد ...
  • ابن رشد،تفسیر ما بعد الطبیعه ،انتشارات حکمت ،تهران، ۱۳۷۷ ...
  • ارسطو،متافیزیک(ما بعد الطبیعه) ترجمه بر پایه متن یونانی شرف الدین ...
  • افلوطین ،تاسوعات، ترجمه محمد حسین لطفی، خوارزمی، تهران، ۱۳۶۶ ...
  • ایلخانی، محمد، «اصل فردیت و نظریه کلیات در آثار بوئثیوس»، ...
  • پور نامدار سرچشمه، امیرحسین، و مهدی عظیمی، «فارابی و مساوقت ...
  • حسن زاده آملی، حسن، نصوص الحکم بر فصوص الحکم، چ۲، ...
  • حکمت، نصر الله، فارابی فیلسوف غریب، چ۱، انتشارات نشر علم، ...
  • سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومه، ج۴، تصحیح آیت الله حسن حسن ...
  • شریف، میان محمد، تاریخ فلسفه در اسلام، چ۲، مرکز نشر ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه(با ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، المشاعر، چ۲، طهوری، تهران، ۱۳۶۳ ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، شرح الهدایه الاثیریه، تصحیح از محمد ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، شرح و تعلیقه صدرالمتالهین بر الهیات ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، مجموعه الرسائل التسعه، چ۱، مکتبه المصطفوی، ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، ج۲ ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، ج۱، ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه، ج۶ ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، تصحیح ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، مشاعر، تصحیح هنری کربن ، چ۲، ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، المبدا و المعاد، تصحیح تحقیق و ...
  • صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم، مجموعه الرسائل التسعه، بی نا، تهران، ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، نهایهالحکمه، موسسه النشر الاسلامی، قم، ۱۳۶۲ ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، بدایهالحکمه، تحقیق عباس علی زارعی السبزواری، ...
  • فارابی، ابونصر، التعلیقات، تحقیق و تصحیح سید حسین موسویان، چ۱، ...
  • فارابی، ابونصر، کتاب الحروف، مقدمه و تحقیق و تعلیق از ...
  • فارابی، ابونصر، فصول منتزعه، تحقیق و تصحیح و تعلیق دکتر ...
  • فارابی، ابونصر، فصوص الحکم، تحقیق از شیخ محمد حسن آل ...
  • الفیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر ...
  • قراملکی، احد، روش شناسی مطالعات دینی، ویراست دوم، دانشگاه علوم ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش فلسفه، ج۱، چ۲، سازمان تبلیغات ...
  • میرداماد ، محمدباقر، جذوات و مواقیت ، تصحیح و تعلیق ...
  • میرداماد ، محمدباقر، القبسات، به اهتمام دکتر مهدی محقق، دکتر ...
  • میرداماد ، محمدباقر، مصنفات میرداماد، به اهتمام عبد الله نورانی، ...
  • میرداماد ، محمدباقر، نبراس الضیاء و تسواء السواء فی شرح ...
  • نمایش کامل مراجع