بلاغت سوال و جواب و فنون اقناع مخاطب در انس التائبین شیخ احمد جام

شیخ احمد جام نامقی از عرفای شاخص تاریخ ادبیات ایران و مشهور به نگاشته های ارزشمند است. از مهم ترین آثار باقی مانده از او می توان به انس التائبین اشاره کرد. این اثر که در پاسخ گویی به پرسندگان و سالکان طریق گردآمده، مجموعه ای از چهل و پنج فصل پرسش محور است که شیخ جام در آنها به پاسخ گویی به پرسندگان پرداخته است. شیوه تدوین این کتاب براساس مخاطبه و سوال و جواب می باشد. شیخ احمد جام علاوه برآن که سعی در پاسخ گویی به سوالات و رفع ابهام و ایضاح موضوعات دارد، بیش از همه به اقناع مخاطب می پردازد. اقناع مخاطب در هر یک از این سوال ها -که قابل تقسیم بندی براساس مسائل موضوعی است- روشی خاص دارد. این روش ها در دوره های بعد مورد توجه سایر عرفا و خطبه خوانان قرار گرفته تا مخاطب را هرچه بیشتر تحت تاثیر سخنان و نگاشته های خود قرار بدهند. این شیوه ها حکایت از آگاهی همه جانبه شیخ از مسائل فردی سالکان و مسائل اجتماعی دوران دارد.