تحدید مفهومی و امکان سنجی سلب حق از دیدگاه فقها

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 172

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JORR-15-2_007

تاریخ نمایه سازی: 29 شهریور 1401

چکیده مقاله:

مفهوم حق یکی از مفاهیمی است که با وجود کاربرد فراوان، ابهام فراوانی در مفهوم آن وجود دارد و نمی توان تعریف واحدی از آن ارائه داد. در فقه اسلامی نیز مسئله مفهوم حق و ویژگی ها و آثار آن، از جمله امکان سلب حق که به قابلیت اسقاط حق از آن تعبیر می شود، در کنار بررسی مصادیق و کاربردهای آن همواره مورد سوال فقها بوده است و به مطالعه آن پرداخته اند. اکثریت فقها حق را معادل سلطنت می دانند، برخی نیز آن را ملک یا مرتبه ای ضعیف از آن می شمارند. با این تعریف، حق در برابر حکم قرار گرفته و یکی از ویژگی های اصلی و مقتضای طبع آن، قابلیت اسقاط است که موجب تمایز آن از حکم می شود؛ به این معنا که اگر امری اسقاط شدنی نباشد حق نیست. برخی دیگر از فقها حق را اعتباری مستقل دانسته اند و بر طبق آن در خصوص قابلیت اسقاط آن نیز، میان ایشان اختلاف وجود دارد. گرچه در هر صورت برای اسقاط حق، شروطی مانند ایجاد سبب حق و عدم مخالفت با کتاب و سنت وجود دارد.

نویسندگان

فاطمه افشاری

Ph.D, Allamah Tabatabaei University, Tehran, Iran

حمید اسدی

Ph.D Student, Kharazmi University, Tehran, Iran

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیمی دینانی، غلامحسین (۱۳۷۶). شعاع اندیشه و شهود در فلسفه ...
  • ابن منظور، محمد (۱۹۹۷). لسان العرب، بیروت: دارصادر ...
  • الاراکی، محمد علی (۱۴۱۵ ق). کتاب البیع، چ اول، قم: ...
  • الاسدی الحلی، حسن بن یوسف بن مطهر (علامه حلی) (بی ...
  • الاسدی الحلی، محمدبن حسن بن یوسف (فخرالمحققین) (۱۳۸۷ ق). ایضاح ...
  • الاصفهانی الکمپانی، محمد حسین (۱۴۱۹ الف). حاشیه کتاب المکاسب (ط ...
  • (۱۴۱۹ب). رساله فی تحقیق الحق و الحکم، ضمن کتاب حاشیه ...
  • امامی، سید حسن (۱۳۷۵). حقوق مدنی، جلد ۴، چ سیزدهم، ...
  • الانصاری، مرتضی بن محمد امین (شیخ انصاری) (۱۴۱۵ ق). کتاب ...
  • توسلی، حسین (۱۳۸۰). فلسفه حق در اندیشه سیاسی آیت الله ...
  • الجرجانی، سید شریف علی بن محمد (۱۴۲۴ ق). کتاب التعریفات، ...
  • جعفری تبار، حسن (۱۳۸۵). شرح حق پایان ندارد همچو حق: ...
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر (۱۳۸۷). تاثیر اراده در حقوق مدنی، ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۸۵). حق و تکلیف در اسلام، چ ...
  • الجیلانی، ابوالقاسم بن محمد حسن (میرزای قمی) (بی تا). غنائم ...
  • الحائری، سید کاظم (۱۴۲۳ ق). فقه العقود، چ دوم، قم: ...
  • الحسینی الشیرازی، سید محمد(۱۴۱۹ ق). الفقه، القانون، لبنان، چ دوم، ...
  • الخراسانی، محمد کاظم بن حسین (آخوند خراسانی) (۱۴۰۶ ق). حاشیه ...
  • الراغب الاصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ ق). المفردات فی غریب ...
  • رضانژاد (نوشین)، غلامحسین (۱۳۷۱). حکیم سبزواری، زندگی، آثار، فلسفه، بی ...
  • رمضانی، علی (۱۳۹۰). معنای حق در نگاه اندیشمندان اسلامی، معرفت ...
  • الزحیلی، وهبه (۱۴۱۸ ق). الفقه الاسلامی و ادلته، چ چهارم، ...
  • الزرقاء، مصطفی احمد (۱۴۲۰ ق). المدخل الی نظریه الالتزام العامه ...
  • السهروردی، شهاب الدین یحیی (۱۳۹۷ ق). مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ...
  • شعبانی، رضا (۱۳۸۹). سلب حق در فقه و حقوق، ماهنامه ...
  • شهیدی، مهدی (۱۳۷۸). مجموعه مقالات حقوقی، چ دوم، تهران: حقوقدان ...
  • شیخ الرئیس ابن سینا (۱۳۷۶). الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق ...
  • الشیرازی، صدرالدین محمد بن ابراهیم (ملاصدرا) (۱۹۸۱). الحکمه المتعالیه فی ...
  • صفایی، سید حسین؛ قاسم زاده، سید مرتضی (۱۳۸۹). حقوق مدنی ...
  • طالبی، محمد حسین (۱۳۸۶). منشا و خاستگاه حق بشر، معرفت ...
  • (۱۳۸۸). نگاهی تاریخی به کاربری واژه حق در فرهنگ غرب ...
  • الطباطبایی الیزدی، سید محمد کاظم بن عبدالعظیم (۱۴۲۳ ق). حاشیه ...
  • الطوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (شیخ طوسی) (۱۴۰۷ ق). تهذیب ...
  • العاملی الکرکی، علی بن حسین (محقق ثانی) (۱۴۱۴ ق). جامع ...
  • العاملی، محمد بن حسن بن علی (شیخ حر عاملی) (۱۴۰۹ ...
  • العاملی، محمدبن مکی (شهید اول) (۱۴۱۷ ق). الدروس الشرعیه فی ...
  • (۱۴۰۰ ق). القواعد و الفوائد، محقق و مصحح: سید عبدالهادی ...
  • عبادی، محمد هادی (۱۳۸۷). ماهیت حق در فقه امامیه و ...
  • الغروی النائینی، میرزا محمد حسین بن عبدالرحیم (میرزای نائینی) (۱۳۷۳ ...
  • فروغی، سید علیرضا (۱۳۹۱). بررسی فقهی - حقوقی مفهوم حق ...
  • کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب (۱۴۰۷ ق). الکافی، چ چهارم، ...
  • الکوهکمری، سید محمد بن علی حجت (۱۴۰۹ ق). کتاب البیع، ...
  • المامقانی، محمد حسن بن عبدالله (۱۳۱۶ ق). غایه الآمال فی ...
  • المروج الجزائری، سید محمد جعفر (۱۴۱۶ ق). نظره فی الحقوق، ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۸۰). مجموعه آثار، جلد ۱۳، تهران: صدرا. ...
  • (۱۳۷۷). مجموعه آثار، جلد ۸، تهران: صدرا ...
  • الموسوی الخمینی، سید روح الله (بی تا). کتاب البیع، تهران: ...
  • الموسوی الخوئی، سید ابوالقاسم (بی تا). مصباح الفقاهه (المکاسب)، تقریر ...
  • موسویان، سید ابوالفضل (۱۳۸۴). ماهیت حق، چ دوم، تهران: موسسه ...
  • الهمدانی، آقا رضا بن محمد هادی (۱۴۲۰ ق). حاشیه کتاب ...
  • نمایش کامل مراجع