وصیت مازاد بر ثلث در فرض فقدان وارث برای موصی

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 164

فایل این مقاله در 21 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JORR-13-3_008

تاریخ نمایه سازی: 29 شهریور 1401

چکیده مقاله:

یکی از مسائل مورد اتفاق در فقه و حقوق اسلامی این است که وصیت، محدود به ثلث اموال و مازاد بر آن به اجازه ورثه منوط است. اما در صورتی که موصی وارثی نداشته باشد، درباره اینکه آیا همچنان محدودیت ثلث باقی است یا باید آزادی کامل موصی را پذیرفت، اختلاف نظر وجود دارد. گروهی از صاحب نظران در این فرض نیز وصیت را محدود به ثلث و مازاد را از آن امام (حاکم) می دانند. برخی دیگر با اعتقاد به اختیار کامل موصی، چنین وصیتی را معتبر دانسته اند. بعضی دیگر نیز راه تفصیل را در پیش گرفته اند و وصایای مربوط به امور خیریه و عام المنفعه را معتبر و سایر وصایا را به ثلث محدود می دانند. در پژوهش حاضر با نقد و بررسی ادله ارائه شده برای نظریات مختلف، نظریه محدودیت وصیت موصی بلاوارث به ثلث اموال را قوی تر دانسته ایم. از دیدگاه حقوقی نیز نظر مزبور با قانون مدنی سازگارتر محسوب می شود.

نویسندگان

سیدمهدی دادمرزی

استادیار دانشگاه قم

حمزه امینی نسب

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی دانشگاه قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن المرتضی، احمد (۱۹۴۹). البحر الزخار الجامع لمذاهب علماء الامصار، ...
  • ابن حزم، علی بن احمد (۱۹۵۸). المحلی فی شرح المجلی، ...
  • ابن قدامه، موفق الدین ابومحمد عبدالله بن احمد(۱۴۱۷ ق). المغنی، ...
  • ارشدی، علی یار (۱۳۸۷). وصیت در حقوق ایران و مذاهب ...
  • اسکافی، ابن جنید (۱۴۱۶ ق). مجموعه فتاوی ابن جنید، قم: ...
  • اشتهاردی، علی پناه (۱۴۱۷ ق). مدارک العروه، جلد ۳۰، تهران: ...
  • امامی، سید حسن (بی تا). حقوق مدنی، جلد ۳، تهران: ...
  • انصاری، مرتضی (۱۴۱۵ ق). رساله فی الوصایا، قم: کنگره جهانی ...
  • الباجوری، ابراهیم (بی تا). حاشیه الباجوری علی شرح ابن القاسم ...
  • بحرانی، آل عصفور یوسف (۱۴۰۵ ق). الحدائق الناضره فی احکام ...
  • بنی اسد، حسین (۱۳۸۹). وصیت زائد بر ثلث، تهران: نگاه ...
  • تبریزی، جواد (۱۴۲۳ ق). التهذیب فی مناسک الحج و العمره، ...
  • (۱۴۲۷ ق). المسائل المنتخبه، قم: دارالصدیقه الشهیده (س) ...
  • (۱۴۲۶ ق). منهاج الصالحین، جلد ۲، قم: مجمع الامام المهدی ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر (۱۳۷۰). حقوق مدنی - وصیت، تهران: انتشارات ...
  • (۱۳۷۰). وصیت - ارث، تهران: انتشارات دانشگاه تهران ...
  • حائری شاهباغ، علی (۱۳۷۶). شرح قانون مدنی، جلد ۲، تهران: ...
  • حکیم، سید محسن (۱۴۱۰ ق). منهاج الصالحین (المحشی للحکیم)، جلد ...
  • حکیم، سید محمدسعید (۱۴۱۵ ق). منهاج الصالحین، جلد ۳، بیروت: ...
  • حلی، ابن ادریس (۱۴۱۰ ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، جلد ...
  • حلی، علامه، حسن بن یوسف بن مطهر اسدی (۱۴۲۰ ق). ...
  • (۱۳۸۸). تذکره الفقهاء (ط - القدیمه)، قم: موسسه آل البیت ...
  • (۱۴۱۳ ق). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، جلد ۶، قم: ...
  • حلی، محقق، نجم الدین (۱۴۱۲ ق). نکت النهایه، جلد ۳، ...
  • حلی، یحیی بن سعید (۱۴۰۵ ق). الجامع للشرائع، قم: موسسه ...
  • خراسانی، حسین وحید (۱۴۲۸ ق). منهاج الصالحین، جلد ۳، قم: ...
  • خویی، سید ابوالقاسم (۱۴۱۰ ق). منهاج الصالحین، جلد ۲، قم: ...
  • الدسوقی، شمس الدین (۱۳۷۳). حاشیه الدسوقی علی الشرح الکبیر، جلد ...
  • سبزواری، سید عبدالاعلی (۱۴۱۳ ق). مهذب الاحکام، جلد ۳۰، قم: ...
  • سیستانی، سید علی (۱۴۲۲ ق). المسائل المنتخبه، قم: دفتر حضرت ...
  • شمس الدین، محمد جعفر (۱۴۰۵ ق). الوصیه و احکامها فی ...
  • صدر، سید محمد (۱۴۲۰ ق). ماوراء الفقه، جلد ۵، بیروت: ...
  • طبرسی، امین الاسلام، فضل بن حسن (۱۴۱۰ ق). الموتلف من ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن (۱۳۹۰). الاستبصار فیما اختلف من ...
  • (۱۴۰۷ ق). الخلاف، جلد ۴، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته ...
  • (۱۴۰۷ ق). تهذیب الاحکام، جلد ۹، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • عاملی، حر، محمدبن حسن (۱۴۰۹ ق). وسائل الشیعه، جلد ۱۹، ...
  • عاملی، شهید ثانی، زین الدین بن علی (۱۴۱۳ ق). مسالک ...
  • عدل (منصورالسلطنه)، مصطفی (۱۳۷۳). حقوق مدنی، قزوین: طه ...
  • عمید، موسی (۱۳۴۲). هبه و وصیت در حقوق مدنی ایران، ...
  • فیروزآبادی، ابواسحاق (بی تا). المهذب، جلد ۱، مصر: مکتبه مصطفی ...
  • القرطبی الباجی الاندلسی، سلیمان (۱۳۳۲ ق). المنتقی فی شرح الموطا، ...
  • قرطبی، ابن رشد (بی تا). بدایه المجتهد و نهایه المقتصد، ...
  • قمی حسینی روحانی، سید محمد (۱۴۱۷ ق). المسائل المنتخبه، کویت: ...
  • قمی، صدوق، محمدبن علی بن بابویه (۱۴۱۵ ق). المقنع، قم: ...
  • (۱۴۱۳ ق). من لایحضره الفقیه، جلد ۴، قم: دفتر انتشارات ...
  • کاتوزیان، ناصر (۱۳۹۰). حقوق مدنی- عقود معین، جلد ۳، عطایا، ...
  • (۱۳۵۱). وصیت در حقوق مدنی ایران، تهران: انتشارات دانشگاه تهران ...
  • کاسانی، علاءالدین (۱۹۱۰). بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، الطبعه الاولی، ...
  • فیاض کابلی، محمد اسحاق (بی تا). منهاج الصالحین، جلد ۳، ...
  • کاشانی، فیض، محمدمحسن (۱۴۰۶ ق). الوافی، جلد ۲۴، اصفهان: کتابخانه ...
  • کلینی، محمدبن یعقوب (۱۴۲۹ ق). الکافی، جلد ۱۳، قم: دارالحدیث ...
  • گیلانی، میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن (۱۴۱۳ ق). جامع ...
  • مجلسی اول، محمدتقی (۱۴۰۶ ق). روضه المتقین فی شرح من ...
  • مجلسی دوم، محمدباقر (۱۴۰۴ ق). مرآه العقول فی شرح اخبار ...
  • (۱۴۰۶ ق). ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الاخبار، جلد ۱۵، ...
  • مصدق، محمد (۱۳۷۷). وصیت در حقوق اسلامی، ترجمه علی محمد ...
  • مغنیه، محمدجواد (۱۴۲۱ ق). الفقه علی المذاهب الخمسه، جلد ۶، ...
  • (۱۴۲۱ ق). فقه الامام الصادق علیه السلام، جلد ۶، قم: ...
  • نجفی، صاحب الجواهر، محمد حسن (۱۴۰۴ ق). جواهر الکلام ...
  • نجفی، کاشف الغطاء، احمدبن علی بن محمد رضا (۱۳۴۱ ق). ...
  • نجفی، کاشف الغطاء، احمد بن علی بن محمد رضا (۱۴۲۳ ...
  • نجفی، کاشف الغطاء، عباس بن حسن بن جعفر (بی تا). ...
  • نجفی، کاشف الغطاء، محمد حسین بن علی بن محمد رضا ...
  • نراقی، احمدبن محمد مهدی (۱۴۱۵ ق). مستند الشیعه فی احکام ...
  • نوبخت، اعظم (۱۳۸۸). بررسی تطبیقی ارث بلاوارث از دیدگاه فریقین، ...
  • نوری، محدث، میرزا حسین (۱۴۰۸ ق). مستدرک الوسائل و مستنبط ...
  • النووی، محی الدین (بیتا). المجموع شرح المهذب، جلد ۱۵، بیروت: ...
  • یزدی طباطبایی، سید محمدکاظم (۱۴۲۱ ق). رساله فی منجزات المریض، ...
  • یزدی، محقق داماد، سید مصطفی (۱۴۲۰ ق). وصیت، تحلیل فقهی ...
  • نمایش کامل مراجع