مظاهر الحبکه السردیه فی شعر محمد عفیفی مطر؛ قصیده "خطوات مقتلعه" نموذجا

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: عربی
مشاهده: 109

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JALQ-15-2_002

تاریخ نمایه سازی: 29 شهریور 1401

چکیده مقاله:

لقد اتجه الشعر العربی المعاصر الی استخدام تقنیه الحبکه السردیه بوصفها اسلوبا بدیعا او تقانه متطوره واستطاع بغض الطرف عن القیود والحواجز التعبیریه التقلیدیه ان یقدم تکوینا جدیدا یدعی بالحبکه لتنضید المفردات والتراکیب فی نطاق محدد والوصول الی تعبیر سافر عما یوطد روی الشاعر وتجاربه الشعریه. تجلو هذه الحبکه فی البنیه السردیه ویسطع دورها الی جانب ما ینضوی تحت نطاق السرد من عناصر سردیه اخری کالحدث، والشخصیه، الزمن والمکان والصراع واللغه؛ غیر انها فی شعر محمد عفیفی مطر تحتضن ضروب الاشکال السردیه والدرامیه المختلفه، ولاسیما حین یعبر الشاعر عن القضایا الانسانیه الراهنه والتحدیات المعاصره ستتزاید فیها مظاهر الحداثه کالعنایه بتقنیه الحبکه وتجد ابعادا دلالیه متسعه. من قصائده الرائعه قصیده موسومه ب"خطوات مقتلعه" وهی ترد فی حلبه السباق للقصائد الاخری فی العکوف علی الملامح السردیه وربما تحرز قصب السبق لاندادها فی لمعان تقنیه الحبکه بالنسبه لسائر العناصر السردیه. تهدف هذه الدراسه ایضا الی اناره هذه التقانه وحوافزها وجمالیاتها فی القصیده المعنیه معتمده علی المنهج الوصفی- التحلیلی المساعد علی تحلیل النصوص الادبیه وتقییمها. تفید حصیله البحث فی قصیده "خطوات مقتلعه" نموذجا باتساق حبکه السرد وتناسج الانساق التعبیریه فیها منذ دینامیکیه العتبات النصیه کالعنوان ومستویاته وفاتحه النص وخاتمته ثم تحصل علی ضرب من ثنائیه الحبکه المتماسکه والمفککه من جهه الترکیب، وعلی سیاده الحبکه البسیطه من جهه الموضوع.

نویسندگان

شهریار همتی

استاذ مشارک، قسم اللغه العربیه وآدابها بجامعه رازی، کرمانشاه، ایران

حامد بورحشمتی

طالب دکتوراه، فرع اللغه العربیه وآدابها بجامعه رازی، کرمانشاه، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن منظور (لا تا). لسان العرب. ج۱۴، بیروت: دار صادر ...
  • احمدی، بابک (۱۳۸۹ش). ساختار وتاویل متن. ج۱، ط۱۲، طهران: نشر ...
  • الانصاری، ناصر (۱۹۹۷م). المجمل فی تاریخ مصر. ط۲، القاهره: دار ...
  • بارت، رولان (۱۹۹۱م). البلاغه القدیمه. ترجمه عبد الکبیر الشرقاوی، المغرب: ...
  • باقیس، عبد الحکیم محمد (۲۰۱۰م). «البدایات والنهایات فی روایات علی ...
  • برهان، صفاء عبد الله (۲۰۱۶م). «عتبات النص وظلالاتها فی ادب ...
  • بلعابد، عبدالحق (۲۰۰۸م). عتبات (جیرار جینیت من النص الی المناص). ...
  • بوزقزی، خیره (۲۰۱۶م). الجمالیه السیمیائیه فی شعر نازک الملائکه قصیده ...
  • التونسی جکیب، محمد (لا تا). اشکالیه مقاربه النص الموازی وتعدد ...
  • الجزار، محمد فکری (۱۹۹۸م). العنوان وسمیوطیقا الاتصال الادبی. القاهره: الهیئه ...
  • حمداوی، جمیل (۲۰۱۶م). خصائص الکتابه النسائیه فی القصه القصیره جدا ...
  • رجبی، فرهاد؛ شهرام دلشاد (۱۳۹۳ش). «عناصر القصه فی شعر عبد ...
  • روشنفکر، کبری؛ وپورحشمتی، حامد(۱۴۳۹ه). «اظلال صوره بیروت فی شعر محمود ...
  • ریکور، بول (۲۰۰۶م). الزمان والسرد؛ الحبکه والسرد التاریخی. ترجمه سعید ...
  • الزبیدی (لا تا). تاج العروس من جواهر القاموس. ج۲۲، القاهره: ...
  • السعدون، نبهان حسون (۲۰۱۳م). «الحدث فی قصص فارس سعد الدین ...
  • شاحطو، علی (۲۰۱۲م). اثر المستوی الترکیبی فی بناء الدلالات النصیه. ...
  • شعث، احمد جبر (۲۰۰۴م). «جمالیات التناص فی شعر محمد عفیفی ...
  • الشیاب، صدام علاوی سلیمان (۲۰۰۷م). البناء السردی والدرامی فی شعر ...
  • شحاته، محمد سعد (۲۰۰۳م). العلاقات النحویه وتشکیل الصوره الشعریه عند ...
  • ضیف، شوقی (۱۹۶۱م). الادب العربی المعاصر فی مصر. ط ۱۰، ...
  • العبد، محمد (۲۰۰۲م). «حبک النص: منظورات من التراث العربی». مجله ...
  • صالح، عبد الستار عبد الله؛ جاسم، جاسم محمد (۲۰۰۸م). «بنیه ...
  • عشاب، امنه (۲۰۰۷م). الحبک المکانی فی السیاق القصصی القرآنی سوره ...
  • العطوی، مسعد بن عید (۱۴۲۰ه). الغموض فی الشعر العربی. ط۲، ...
  • عفیفی مطر، محمد (۱۹۹۸م). الاعمال الشعریه محمد عفیفی مطر؛ ملامح ...
  • قطوس، بسام موسی (۲۰۰۱م). سیمیاء العنوان. الاردن: وزاره الثقافه ...
  • القیسی، ماجد عبدالله مهدی (۲۰۱۶م). «غوایه العنوان ومشاغله الحدث (دراسه ...
  • مانفرید، یان (۲۰۱۱م). علم السرد: مدخل الی نظریه السرد. ترجمه ...
  • ماحوزی، مهدی؛ ولاجوردی زاده، شبنم (۱۳۹۳ش). «دراسه الشکل القصصی فی ...
  • محمد، اوراس نصیف جاسم (۲۰۱۲م). «البنی السردیه فی شعر امرئ ...
  • محمدرضایی، علیرضا؛ فتحی دهکردی، صادق؛ حسینی، عبد الرحیم؛ جادری، عبیر ...
  • ناظمیان، هومن (۱۳۹۲ش). «دراسه الطابع القصصی فی رساله الغفران». مجله ...
  • نجم، محمد یوسف (۱۹۶۶م). فن القصه. ط۵، بیروت: دار الثقافه ...
  • نزال، فوز سهیل کامل (۲۰۱۳م). «اسلوبیه البنیه الافتتاحیه فی الخطاب ...
  • نور الدین، صدوق (۱۹۹۴م). البدایه فی النص الروائی. دمشق: دار ...
  • وهیب، وهیبه (۲۰۱۶م). المعجم الشعری عند شعراء الثوره الجزائریه: دراسه ...
  • الهاشمی، احمد (۱۹۹۹م). جواهر البلاغه فی المعانی والبیان والبدیع. بیروت: ...
  • هلال، عبد الناصر (۲۰۰۶م). آلیات السرد فی الشعر العربی المعاصر. ...
  • یحیی، بعیطیش (۲۰۱۱). «خصائص الفعل السردی فی الروایه العربیه الجدیده». ...
  • Todorov, Tzvetan (۱۹۷۳): Poetique. Paris ...
  • نمایش کامل مراجع