بررسی علل کاهش تراز ایستایی و بهینه یابی موقعیت پو شش بتنی شبکه های آبیاری و زهکشی

برخی معتقدند که بحران کم آبی، ناشی از تغییر اقلیم گسترده در ایران است و برخی دیگر آن را نتیجه بهره گیری بی رویه انسان از منابع آبی و عدم مدیریت درست منابع آب می دانند .اجرای سیستم زهکش زیر کانال های پوشش دار جهت کاهش نیروی زیرفشار حاصل از اختلاف بار هیدرولیکی بین سطح آب زیرزمینی تا کف کانال به خصوص در مناطقی که سطح آب زیرزمینی بالا می باشد امری ضروری است.در سال های اخیر با گسترش صنعت، برداشت بی رویه و غیراصولی از آب های جاری، تغییر الگوی کشت و در نتیجه کاشت محصولاتی همانند برنج که متناسب با شرایط آبی منطقه نبوده و آب زیادی مصرف می کنند، منجر به ایجاد نیاز آبی وافری در منطقه مورد نظر شده و در نتیجه بهره برداری از منابع آب های زیرزمینی با حفر چاه های متعدد به طور مستقیم و بهره برداری از آب های سطحی به صورت غیرمستقیم بر کاهش سطح آب های زیرزمینی تاثیر گذاشته است. هدف اصلی از این تحقیق بررسی کمی تاثیر لوله زهکش در زیر کانال پوشش دار جهت کاهش نیروی بالابرنده است که نهایتا به پایداری کانال بتنی کمک می کند. برای این منظور از نرم افزار SEEP/W که متعلق به بسته نرم افزاری Geo-Studio می باشد، استفاده شد. نتایج نشان داد که استفاده از لوله زهکش می تواند عاملی موثر در کاهش اثرات مخرب نیروی بالابرنده ناشی از بالا بودن سطح ایستابی، باشد. محدودیت پتانسیل آب زیرزمینی در آبخوان آبرفتی دشت اردبیل و عدم توجه به میزان برداشت مجاز و توسعه ی روز افزون مصارف کشاورزی، شرب، صنعت، بهره برداری ناموزون و نامتناجس، عدم جایگزینی آن از طریق ریزش های جوی به دلیل مواجه شدن با سال های کم آبی و خشک، موجب گردیده که آبخوان دشت اردبیل با افت سطح و در نتیجه کاهش حجم مخزن مواجه شود. سطح زیر کشت افزایش یافته و مقدار سطح تبخیر در نتیجه آبیاری دو برابر شده بود. به این ترتیب، سطح آب زیرزمینی به طور پیوسته کاهش یافته و در نتیجه پوشش علفزار در روی مخروط افکنه ها کاهش یافته است.