واکاوی تاثیر فرهنگ بر مسکن بلوچ ها از طریق سپهرنشانه ای یوری لوتمان

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 148

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_SMB-10-15_002

تاریخ نمایه سازی: 2 مهر 1401

چکیده مقاله:

دوری از مرکز سیاسی کشور و شرایط جغرافیایی بلوچستان سبب گردیده مسکن بومی بلوچ ها حتی پس از یکجانشینی الگویی ثابت را که در پیوند با فرهنگ این قوم بوده، تا سال های بسیاری حفظ کرده و با تغییر و تحولاتی اندک به حیات متوازن خود ادامه دهد. خانه ی بلوچ همواره در حکم بازنمودی از فرهنگ قوم بلوچ، از یک سو در مناسباتی نزدیک و درهم با ویژگی های مبتنی بر بافت قبیله ای این مردمان بوده و از سوی دیگر، قائم به قواعد سیستمی درون ماندگار معماری مسکن بومی پدید آمده است. اما در سال های اخیر شرایط مخدوش حاکم بر پیکره ی معماری و شهرسازی کشور توازن آن را بر هم زده و ناهمسازی هایی را ایجاد نموده است. بدیهی است ادامه ی این روند، هویت معماری بومی منطقه ی بلوچستان را بیش از پیش دچار خدشه می نماید. هدف پژوهش حاضر یافتن نشانه هایی است که مسکن بومی بلوچ ها را در پیوندهایش با آنچه در مرکز و پیرامون فرهنگ بلوچ رخ می دهد، پدید آورده و به همین منظور از سپهرنشانه ای به عنوان ابزار تحلیل سازوکار عملکرد نشانه ای فرهنگ استفاده می نماید. سپهرنشانه ای در این پژوهش کارکردی دوگانه دارد، هم به عنوان یک ابرمفهوم و روشی کل گرا در تحلیل مسکن بومی بلوچ ها به کار می رود و هم مسکن بومی بلوچ را به عنوان فضایی که در آن همه ی اشکال ارتباطی رخ می دهد، در مقام یک سپهرنشانه ای در نظر گرفته و مورد واکاوی قرار می دهد. نتیجه آنکه ساختار فضایی خانه ی بومی بلوچ ها در پیوند بسیار محکم با فرهنگ و ساختار اجتماعی قومی/قبیله ای آن ها است که بدون دخالت معماران بر پایه ی نظام خویشاوندی، نظام طبقاتی و سنت های کوچ نشینی این قوم بنا نهاده شده و بازگوکننده ی زیست مردمانی است که در یک سپهر نشانه ای زیسته و بهترین پاسخ ها را برای مسائل خویش یافته اند. با یافتن نشانه های فرهنگی مسکن بومی بلوچ و معاصرسازی آن ها در ساخت وسازهای جدید می توان هم حیات را در این نوع مسکن جاری ساخت و هم هویت آن را که برساخته ی حافظه ی جمعی این قوم است، حفظ نمود.

نویسندگان

سحر رستگارژاله

دکترای مرمت و احیای بناها و بافتهای تاریخی، دانشگاه هنر اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعاخوانی، سعید؛ محمودی، فتانه. (۱۳۹۷). بازخوانی هویت شیعی در آثار ...
  • افشار سیستانی، ایرج. (۱۳۷۰). عشایر و طوایف سیستان و بلوچستان. ...
  • برقعی، محمد (۱۳۵۶). سازمان سیاسی حکومت محلی بنت. تهران: مازیار ...
  • برومند، صفورا. (۱۳۹۴). کورنوکوپیا در سپهرنشانه­ای عصر اشکانی. مطالعات تاریخ ...
  • بیتس، دانیل؛ پلاگ، فرد. (۱۳۹۰). انسان­شناسی فرهنگی. ترجمه محسن ثلاثی. ...
  • پرگاری، صالح، یوسفی­فر، شهرام و ریاحی، اعظم (۱۳۹۵). تاثیر عوامل ...
  • پوسنر، رولان.(۱۳۹۰). اهداف اصلی نشانه شناسی فرهنگی. نشانه شناسی فرهنگی (مجموعه ...
  • توروپ، پیتر.(۱۳۹۰). نشانه شناسی فرهنگی و فرهنگ. ترجمه فرزان سجودی. ...
  • جانب­اللهی، محمدسعید. (۱۳۷۵). مساکن سنتی بلوچ. تحقیقات جغرافیایی. زمستان. شماره ...
  • جعفرزاده پور، فروزنده. (۱۳۹۷). نظام کاست در بین عشایر بلوچ ...
  • حائری، محمدرضا. (۱۳۸۸). نقش فضا در معماری ایران (هفت گفتار ...
  • دایر، رجینالدادوارد هری. (۱۳۷۸). مهاجمان سرحد: رویارویی نظامی انگلستان با ...
  • راهب، غزال. (۱۳۹۴). واکاوی مفهوم «گونه» در مسکن بومی و ...
  • رجبی، فرهاد و شکوری، زهره. (۱۳۹۷). خوانش نمایشنامه «الامیره تنتظر» ...
  • رزم­آرا، علی. (۱۳۱۷). جغرافیای نظامی مناطق مرزی، تهران: سعادت بشر ...
  • زارع مهرجردی، علی محمد. (۱۳۷۳). عوامل همسازی و ناهمسازی سیاسی ...
  • سرفراز، حسین؛ پاکتچی، احمد، مسعود کوثری و حسام الدین آشنا. ...
  • سعیدی مدنی، سید محسن. (۱۳۸۹). نظام طبقاتی در ریگ ودا ...
  • سلیمی کوچی، ابراهیم؛ سکوت جهرمی، فاطمه. (۱۳۹۴). خوانش نشانه­شناختی فیلم ...
  • سمننکو، الکسی. (۱۳۹۶). تار و پود فرهنگ: درآمدی بر نظریه­ی ...
  • طبسی، محسن. (۱۳۸۴). معرفی و بررسی مسکن روستایی سیستان و ...
  • غراب، کمال­الدین (۱۳۶۴). بلوچستان یادگار مطرود قرون. تهران: کیهان ...
  • فتحی، حسن. (۱۳۷۲). ساختمان­سازی با مردم. ترجمه علی اشرفی. تهران: ...
  • کوئن، بروس. (۱۳۷۴). درآمدی بر جامعه­شناسی. ترجمه محسن ثلاثی. چاپ ...
  • لوتمان، یوری. (۱۳۹۰). درباره­ سپهر نشانه­ای. ترجمه فرزانه کاکه­خانی. در ...
  • محمودی، فتانه؛ اخوانی، سعید و مهدوی، هامون. (۱۳۹۹). تاثیر مکتب ...
  • مرتضوی، حسن و انصاری، مجتبی. (۱۳۹۳). نقش خرده فرهنگ­ها در ...
  • ملکزاده، حسنا (۱۳۹۵). گونه­شناسی مسکن اصیل روستایی نیمه جنوبی بلوچستان. ...
  • ملکزاده، حسنا و کوششگران، سید علی­اکبر. (۱۳۹۶). گونه­شناسی معماری کپری ...
  • معینی­فر، حشمت­الله. (۱۳۹۱). بررسی ریشه­های نظام کاست در هند. مطالعات ...
  • میسرا، آر.پی. مابوگونج. (۱۳۶۸). توسعه منطقه­ای: روش­های نو. ترجمه عباس ...
  • ناصری، عبدالله. (۱۳۵۸). فرهنگ مردم بلوچ. چاپ اول. تهران: انتشارات ...
  • ناصری نیا، محمدرضا. (۱۳۸۸). شناخت تاریخی بلوچستان، دوره قاجار و ...
  • ولی بیگ، نیما و رستگارژاله، سحر. (۱۳۹۷). مطالعه مقایسه­ای مسکن ...
  • ویتمن، سیمون. (۱۳۸۲). آیین هندو. ترجمه علی موحدیان عطار. قم: ...
  • Geertz, Clifford. (۱۹۷۳). The Interpretation of Cultures. New York: Basic ...
  • Kull, Kalevi. (۲۰۰۵). Semiosphere and a Dual Ecology: Paradoxes of ...
  • Hall, E.T (۱۹۶۶). The hidden dimension, Garden City, NY: Doubleday ...
  • Herskovits, M. J. (۱۹۸۵). Cultural anthropology.New York, Knopf ...
  • Lotman,Iurii.(۲۰۰۵). On the Semiosphere. Sign System Studies. ۳۳ (۱). ۲۹-۲۰۵ ...
  • Lotman, Yuri M. (۱۹۸۴). "O semiosfere". Sign Systems Studies (Trudy po znakovym ...
  • Lotman,Iurii.(۱۹۸۵). The Decembrist in Daily Life (Everyday Behavior as a ...
  • Lotman, Iurii.(۱۹۹۰). Universe of the Mind. A semiotic theory of ...
  • Oliver, Paul(۲۰۰۳) Dwellings, London: Phaidon Press ...
  • Peirce, Charles.(۱۹۳۱-۳۴). Collected Papers. ۵ vol. Edited by Charles Hartshorne ...
  • Rapaport, Amos.۱۹۶۹. House Form and Culture. Prentice-Hall, London ...
  • Semenenko, Aleksei (۲۰۱۲). The Texture of Culture: An Introduction to ...
  • Semenenko, Aleksei. (۲۰۱۲). The Texture of Culture: An Introduction to ...
  • Torop, Peeter. (۲۰۰۵).Semiosphere and/as the Research Object of Semiotics of ...
  • Vernadsky, Vladimir. (۱۹۹۸). The Biosphere. New York: Copernicus ...
  • Zingmark, K., Norberg, A., & Sandman, P.O. (۱۹۹۵). The experience ...
  • نمایش کامل مراجع