استقلال ذاتی یا عدم استقلال ذاتی اخلاق از دین، بررسی دیدگاه کانت و علامه طباطبائی

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 81

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPHT-15-1_008

تاریخ نمایه سازی: 9 مهر 1401

چکیده مقاله:

در جستار پیش رو در صددیم با تبیین استقلال ذاتی اخلاق، رابطه آن را با دین بیان و با بررسی آموزه های اخلاقی کانت و علامه طباطبایی موضع این دو اندیشمند را در ذیل این مسئله بیان کنیم. مبحث اخلاق و ارتباط آن با دین ارتباط وثیقی با مبحث ارزش شناسی گزاره های اخلاقی و کارکرد عقل عملی دارد. لذا بحث در باب یکی بدون پرداختن به دیگری عقیم خواهد بود. در این جستار نیز پس از تبیین کوتاهی پیرامون موضع و ساختارهای اساسی معرفت شناسی کانت و علامه طباطبایی درباره احکام اخلاقی، مهم ترین دیدگاه های این دو اندیشمند در بحث استقلال اخلاق از دین بررسی خواهد شد. در ادامه با بیان محورهای اشتراک و افتراق این دو اندیشمند، نشان داده می شود که بسته به معنای ذاتی در احکام اخلاقی، می توان این دو را قائل به استقلال ذاتی اخلاق از دین دانست، زیرا هر دو اندیشمند برآن هستند که عقل عملی با معیارهای عقلانی خود می تواند خوبی و بدی اعمال را تشخیص دهد؛ در عین حال عقل به منزله منبع اصلی شناخت احکام ارزشی، گاه به نقش تکمیل گر دین نیز محتاج است. در پایان به چند کاستی در دیدگاه کانت اشاره شده که دیدگاه علامه طباطبایی مصون از آنهاست.

نویسندگان

زینب یوسف زاده

دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی؛ دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

منصور نصیری

استادیار گروه فلسفه، پردیس فارابی دانشگاه تهران، قم، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا (۱۳۳۹). الاشارات و التنبیهات، به اهتمام محمود شهابی، ...
  • ارسطو (۱۳۶۶). درباره نفس، ترجمه و تعلیق: علیمراد داوودی، تهران: ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۷۵). فلسفه حقوق بشر، قم: مرکز ...
  • حائری یزدی، مهدی (۱۳۸۴). کاوش های عقل عملی، تهران: ...
  • سالیوان، راجر (۱۳۸۰). اخلاق در فلسفه کانت، ترجمه عزت الله ...
  • سبحانی، جعفر (۱۳۷۰). جبر و اختیار، نگارش علی ربانی ...
  • (۱۳۶۸). حسن و قبح عقلی یا پایه های اخلاق جاودان، ...
  • فارابی (۱۴۰۵ ق). فصوص الحکم، تحقیق: محمد حسن آل یاسین، ...
  • فروغی، محمد علی (۱۳۴۴). سیر حکمت در اروپا، جلد ۲، ...
  • صانعی دره بیدی، منوچهر (۱۳۸۴). جایگاه انسان در اندیشه کانت، ...
  • (۱۳۶۸). فلسفه اخلاق در تفکر غرب، تهران: انتشارات دانشگاه شهید ...
  • طباطبایی، محمد حسین (۱۳۶۸). اصول فلسفه و روش رئالیسم، چ ...
  • (۱۳۶۲). «اعتباریات»، در رسائل سبعه، قم: بنیاد علمی و فکری ...
  • (بی تا). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: موسسه النشر الاسلامی ...
  • )۱۳۹۶(. بررسی های اسلامی، به کوشش سید هادی خسروشاهی، قم: ...
  • غروی الاصفهانی، محمد حسین (۱۳۷۴). نهایه الدرایه فی شرح الکفایه، ...
  • کاپلستون، فردریک (۱۳۷۵). تاریخ فلسفه از ولف تا کانت، جلد ...
  • کانت، ایمانوئل (۱۳۸۴). درس های فلسفه اخلاق، ترجمه منوچهر صانعی، ...
  • (۱۳۶۹). بنیاد مابعدالطبیعه اخلاق، ترجمه حمید عنایت و علی قیصری، ...
  • (۱۳۸۵). نقد عقل عملی، ترجمه انشاالله رحمتی، تهران: انتشارات نورالثقلین ...
  • (۱۳۷۷). نقد قوه حکم، ترجمه عبدالکریم رشیدیان، تهران: نشر نی ...
  • (۱۳۸۱). دین در محدوده عقل تنها، ترجمه منوچهر صانعی، تهران: ...
  • کرنر، اشتفان (۱۳۸۰). فلسفه کانت، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران: ...
  • مصباح یزدی، محمد تقی (۱۳۸۰). فلسفه اخلاق، تحقیق و ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۶۹). فسلفه اخلاق، تهران: صدرا ...
  • معلمی، حسن (۱۳۸۰). مبانی اخلاق در فلسفه غرب و فلسفه ...
  • محمدرضایی، محمد (۱۳۷۹). تبیین و نقد فلسفه اخلاق کانت، قم: ...
  • نقیب زاده، میرعبدالحسین (۱۳۷۵). درآمدی به فلسفه، چ سوم، تهران: ...
  • .۲۹ Johnson, Robert and Cureton, Adam, "Kant's Moral Philosophy", The ...
  • نمایش کامل مراجع