بازشناسی و کارآمدی روش تاریخی نگری در مطالعات اسلامی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 111

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JNIR-7-13_003

تاریخ نمایه سازی: 11 مهر 1401

چکیده مقاله:

مطالعات اسلامی به منزله یکی از شاخه های دین پژوهی، همواره در معرض تغییراتی بوده که در این زمینه به وجود آمده است. روش تاریخی نگری مهم ترین تحول در دین پژوهی قرون هجدهم و نوزدهم، از این قاعده مستثنا نبوده و  تاثیر زیادی بر مطالعات اسلامی داشت. این روش مطالعه مدعی بود اگر اصول آن تبعیت شود، می تواند شناخت دقیق و علمی تری از دین فراهم آورد و به پیش داوری ها و غرض ورزی های دوره های گذشته دین پژوهی خاتمه دهد. در این نوشتار تلاش شده تا ابتدا تاریخی نگری و اصول اساسی آن تشریح شده، سپس نتایج به کارگیری آن در مطالعات اسلامی در آثار مستشرقانی همچون ابراهام گایگر، گلدزیهر و پاتریشیاکرون بررسی گردد تا مدعای طرفداران این روش، در مطالعه ای موردی در حوزه مطالعات اسلامی راستی آزمایی شود. موضوع اصلی این نوشتار، اسلام پژوهی علمی است و مسئله آن بررسی نسبت میان دین پژوهی مدرن و اسلام پژوهی است. پرسش اصلی این است که «آیا دین پژوهی جدید که بر مبنای عینیت  و نگرش تاریخی  شکل گرفته است، به بهبود اسلام پژوهی، به ویژه در دو سده اخیر، کمک کرده است؟» این مقاله پاسخ پرسش بالا را از سه منظر برخی اندیشمندان، سنت دینی و دیدگاه عموم جوامع اسلامی بررسی کرده و در مجموع به این نتیجه رسیده است که روش تاریخی نگری، اگرچه با هدف رفع مشکلات دین پژوهی در ادوار پیش از خود شکل گرفت، در رسیدن به اهدافش ناکام ماند و به رغم ظرافت ها و دقت هایی که در مطالعه اجزای مختلف دین به کار گرفت، در عمل کمک خاصی به فهم بهتر از اسلام نکرد؛ ازاین رو نتوانست به نحو موثری به شناخت بهتر مسلمانان یاری رساند.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

رئوف نصرتیان

دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات

شهرام پازوکی

انجمن حکمت و فلسفه ایران

فاطمه لاجوری

استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اسمارت، نینیان (۱۳۸۹)، دین پژوهی، ترجمه سید سعیدرضا منتظری و ...
  • پازوکی، شهرام (۱۳۸۱)، «گفتگوی فراتاریخی و فراگفتگو در اندیشه توشیهیکو ...
  • سی مارتین، ریچارد (۱۳۷۷)، «پیشینه مطالعات اسلامی در غرب»، ترجمه ...
  • عسگری، یاسر و نوروزی فیروز، رسول (۱۳۹۳)، روش شناسی مطالعات ...
  • گلدزیهر، ایگناس، درس هایی درباره اسلام، ترجمه علینقی منزوی، جلد ...
  • _______، (۱۳۸۳)، گرایش های تفسیری میان مسلمانان، ترجمه سید ناصر ...
  • ماینکه، فردریش (۱۴۰۰)، تاریخ بنیادی، ترجمه عباس زریاب خویی، تهران: ...
  • David R. Blanks and Michael Frassetto (۱۹۹۹), Western Views of ...
  • Geiger, Abraham (۱۸۹۸), Judaism and Islam, M.D.C.S.P.C.K. press, India ...
  • Harvey, Van (۱۹۶۶), The Historian and the Believer, New York: ...
  • Jastrow, Morris (۱۹۰۱), The Study of Religion, London, Walter Scot ...
  • Kritzeck, James (۱۹۶۴), Peter the Venerable and Islam, Princeton University ...
  • Krentz, Edgar (۱۹۷۵), The Historical Critical Method, Philadelphia Fortess Press ...
  • Norman, Daniel (۱۹۶۰), Islam and the west: the making of ...
  • Eliade, Mircea (۱۹۶۹), The Quest, History and meaning in religion, ...
  • Iggers, Georg (۱۹۹۵), "Historisism, history and meaning of the term", ...
  • Adams, Charles (۱۹۶۷), "The History of Religions and The study ...
  • Megan C. Thomas, "Orientalism", Encyclopedia of Britannica, vol.۶, pp.۳۲۴-۳۲۸ ...
  • Troeltsch, Ernst (۱۹۱۳), "On the Historical and Dogmatic Methods in ...
  • نمایش کامل مراجع