اثر هشت هفته تمرین هوازی و عرق آرتیشو بر نیمرخ چربی و آنزیم های کبدی زنان مبتلا به کبد چرب غیرالکلی

زمینه و هدف: بیماری کبد چرب غیرالکلی رایج ترین بیماری کبدی است که در حال پیشرفت بوده و بیش از یک چهارم مردم جهان را درگیر خود ساخته است. در این زمینه پژوهشگران معتقدند فعالیت ورزشی و استفاده از داروهای گیاهی با خواص ضدچربی و ضداکسایشی می تواند به عنوان درمان مکمل، سودمند باشد. بنابراین، هدف از این پژوهش تعیین آثار هشت هفته تمرین هوازی یا مصرف عرق آرتیشو بر سطوح چربی کبد و سطوح سرمی آنزیم های کبدی در زنان مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی بود. مواد و روش ها: بدین منظور، ۲۴ زن داوطلب چاق یا دارای اضافه وزن مبتلا به کبد چرب غیرالکلی با میانگین سن ۸/۹±۳/۳۹ سال و وزن ۱/۱۲±۴/۷۵ کیلوگرم به طور تصادفی در سه گروه هشت نفری آرتیشو، تمرین هوازی و کنترل قرار گرفتند. آزمودنی های گروه تمرین هوازی سه جلسه در هفته و به مدت هشت هفته، تمرین هوازی انجام دادند. برنامه تمرین هوازی در هفته نخست ۳۰ دقیقه دویدن با شدتی معادل ۱۱ از شاخص درک فشار بورگ بود که با رعایت اصل افزایش تدریجی بار تمرین، از هفته پنجم به بعد مدت زمان تمرین به ۴۵ دقیقه و شدت آن به عدد ۱۳ از شاخص درک فشار رسید. آزمودنی های گروه آرتیشو روزانه ۱۸۰ میلی لیتر عرق آرتیشو مصرف کردند (۶۰ میلی لیتر پس از هر وعده غذایی). هیچ گونه مداخله ای روی آزمودنی های گروه کنترل اجرا نشد. نمونه گیری خون و سونوگرافی کبد ۴۸ ساعت پیش و پس از دوره مداخله به منظور اندازه گیری سطوح سرمی آسپارتات آمینوترانسفراز و آلانین آمینوترانسفراز، نیمرخ چربی (کلسترول تام، تری گلیسیریدها، لیپوپروتئین کم چگال و لیپوپروتئین پرچگال) و چربی کبد انجام گرفت.نتایج: یافته ها نشان داد که سطوح چربی کبد در گروه های تمرین هوازی (۰۳۴/۰=P) و آرتیشو (۰۱۱/۰=P) به طور معناداری کاهش یافت. اما تفاوت معناداری بین اثرگذاری تمرین هوازی و مصرف عرق آرتیشو در کاهش سطوح چربی کبد دیده نشد (۳۹۳/۰=P). سطوح سرمی آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز در گروه تمرین هوازی کاهش معنادار یافت (به ترتیب، ۰۱۶/۰=P و ۰۲۸/۰=P). سطوح این آنزیم ها در گروه آرتیشو کاهش غیرمعنادار (به ترتیب، ۰۸۰/۰=P و ۱۷۲/۰=P) و در گروه کنترل افزایش معنادار (به ترتیب، ۰۲۴/۰=P و ۰۰۸/۰=P) داشت. برای نیمرخ چربی در هیچ یک از گروه ها تغییر معناداری دیده نشد.نتیجه گیری: انجام سه جلسه تمرین هوازی در هفته با شدت متوسط یا مصرف ۶۰ میلی لیتر عرق آرتیشو پس از وعده های غذایی اصلی، می تواند پس از هشت هفته سطوح چربی کبدی را در زنان چاق یا دارای اضافه وزن مبتلا به کبد چرب غیرالکلی کاهش دهد. همچنین این دسته از بیماران می توانند از تمرین هوازی برای کاهش سطوح آنزیم های کبدی و از عرق آرتیشو برای پیشگیری از افزایش این آنزیم ها بهره ببرند. اما مصرف عرق آرتیشو یا انجام تمرین های هوازی با شدت متوسط در مدت دو ماه نمی تواند بدون پیروی از رژیم های غذایی سالم یا دیگر درمان های دارویی به بهبود سطوح چربی های خون بینجامد.