تبیین نقش مسجد در انسجام ساختار کالبدی- فضایی محله

از نظر ماهیت و نوع مطالعه،مفهومی؛از نظر روش مطالعه، توصیفی- تحلیلی است."همبستگی اجتماعی"و"انسجام کالبدی – فضایی"دو مفهوم وابسته به یکدیگرند. به نظر می رسد یکی از دلایل کاهش این ارتباط را باید در عدم هماهنگی و تعادل بین این دو جستجو کرد.از طرفی در شهرهای اسلامی توحید از اصول شریعت در دین اسلام است.تجلی اصل توحید، انسجام وحدت گرا در شهر اسلامی – ایرانی را به وجود آورده است. بدین ترتیب شناخت و تجلی اصول حاکم بر جوامع، راهبردی عمیلیاتی در جهت انسجام و یکپارچگی محیط خواهد بود. نتایج پژوهش نشان داد از بین شاخص هایی که مسجد را به عنوان عنصری انسجام بخش در فضای شهر تبدیل می کند عبارتند وحدت، امت واحده و قرارگاه رفتاری بودن مسجد به عنوان مهمترین معیارها در جهت نقش تعیین کننده مسجد بوده اند. همچنین مسجد و تاثیر آن بر حوزه پیرامونی خود، در شرایط هرج ومرج و نامطلوب ساختار شهری، راهبردی زودبازده در مقیاس های خرد و کلان شهری است. طراحی مسجد به گونه ای که پاسخ گو به مقتضیات زمان خود باشد،دیدگاه جهان بینی در فضای سکونت را به عینیت تبدیل خواهدکرد. مسجد اضافه بر پاسخ گویی به نیازهای مادی و معنوی در فضای سکونت همیشه وحدت بخش و شاخص هویت محله های اسلامی-ایرانی بوده است.لذا می توان با تقویت ابعاد مورد نظر مسجد در مقیاس خرد همسایگی تا محله و فرامحله ای به سطحی از یکپارچگی و انسجام فضایی در بافت شهری رسید.