تعیین ایستگاه ها و پارامترهای مهم فیزیکوشیمیایی سنجش کیفیت آب سطحی حوضه گرگانرود با روش های آماری چند متغیره
محل انتشار: مهندسی آبیاری و آب ایران، دوره: 13، شماره: 1
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 265
فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WATER-13-1_024
تاریخ نمایه سازی: 18 مهر 1401
چکیده مقاله:
آگاهی از کیفیت منابع آب یکی از نیازمندی های مهم در برنامه ریزی و توسعه منابع آب و حفاظت و کنترل آن هاست. هدف پژوهش حاضر تعیین ایستگاه ها و پارامترهای فیزیکوشیمیایی مهم در برآورد تغییرات کیفیت آب سطحی در حوضه گرگانرود واقع در استان گلستان است. در این پژوهش از روش های آماری چند متغیره شامل تحلیل خوشه ای، تحلیل مولفه های اصلی و تحلیل عامل ها استفاده شده است. آمار ۱۹ ایستگاه پایش در یک دوره زمانی ۲۳ ساله (۱۳۹۷-۱۳۷۵) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس ۱۱ پارامتر کیفیت آب شامل سدیم، کلسیم، پتاسیم، منیزیم، سولفات، کلر، بی کربنات، pH، هدایت الکتریکی، مجموع املاح محلول و سختی کل ارزیابی شدند. در تحلیل مولفه های اصلی، مقادیر ویژه در سه مولفه اول در مجموع ۴۷/۹۵ درصد واریانس کل داده ها را توجیه می نماید. در مولفه اول ایستگاه های تقی آباد، شیرآباد و نوده نقش کم تری در توجیه تغییرات سالانه پارامترهای کیفیت آب حوضه گرگانرود دارند. با توجه به بهبود ضریب تبیین معادلات رگرسیونی و با حذف ایستگاه هایی با اهمیت کم تر می توان گفت که بهبود کارایی شبکه پایش با کاهش تعدادی از ایستگاه ها (از ۱۹ به ۱۶) و هم چنین کاهش هزینه های ثبت داده ها و افزایش ارزش اطلاعاتی آن ها امکان پذیر است. هم چنین در تحلیل عاملی ۹۸/۹۷ درصد واریانس جامعه توسط سه مولفه اول پارامترها به دست آمد که در میان آن ها سختی کل (۹۸۹/۰) و هدایت الکتریکی (۹۸۷/۰) دارای بیش ترین بار عاملی در مولفه اول و pH (۹۸۴/۰) و بی کربنات (۴۷۵/۰) در مولفه دوم در تغییرات کیفیت منابع آب سطحی منطقه مورد مطالعه اهمیت بیش تری دارند. بنابراین تعیین عامل های مهم و موثر در کیفیت آب می توان در اتخاذ تصمیم های بهتر و اقتصادی تر در مدیریت و طراحی شبکه های پایش کیفیت آب به مدیران کمک نمود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
رئوف مصطفی زاده
گروه منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
خدیجه حاجی
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، نور، ایران
حسن آذرم دل
کارشناس ارشد شرکت آب منطقه ای گلستان، ایران
اکبر قاسمی
هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بوشهر، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :