بررسی امکان سنجی تفسیر تقریبی با مرور بر تفاسیر سنی نگاشت طبری، ابن ابی حاتم، ابن منذر و ثعلبی (مطالعه موردی: اهل بیت(ع))

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 166

فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_FORGHE-16-55_004

تاریخ نمایه سازی: 24 مهر 1401

چکیده مقاله:

تقریب مذاهب از ضروریات جامعه اسلامی است. قرآن بزرگ ترین منبع تقریب مذاهب است، از زمان پیامبر(ص) بنا بر مفاد قرآن و سیره ایشان تفسیر آیات قرآن رایج و تاکنون ادامه دارد، با توجه به توصیه قرآن به عدم تفرقه و امکان فهم و تفسیر قرآن، بر اساس منبع کتابخانه و با روش تبیین و تحلیل داده­ ها، در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوال هستیم که آیا امکان تفسیر تقریبی قرآن وجود دارد؟ و در صورت امکان آن مبانی این شیوه از تفسیر کدام است؟ و چه کسی اولین بار تفسیری با رویکرد تقریبی نوشته است. با بررسی در اولین تفاسیری که مستقل از جوامع روایی نگاشته شدند که سرآغاز آن از تفسیر جامع البیان طبری است و با بررسی تفاسیر ابن­ ابی­ حاتم، ابن­ منذر و ثعلبی این نتیجه حاصل شد که تفسیر تقریبی، روشی تحقق یافته است که اولین مورد آن، تفسیر ثعلبی با بررسی موردی اهل بیت(ع) در این پژوهش قابل مشاهده است که از تفاسیر دیگر از این جهت، متفاوت است. ویژگیهایی مانند: انصاف در قلم، ارادت به شخصیتهای مهم اسلامی، بصیرت خاص و محل سکونت او بر این تفاوت گواه است.

نویسندگان

حمیدرضا سروریان

دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه حضرت معصومه(س) قم

سید سعید حسینی رامشه

دانشجوی دکتری مدرسی معارف قرآن و حدیث دانشگاه معارف اسلامی قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • آشنایی با تقریب مذاهب اسلامی، محمدتقی فخلعی، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش ...
  • «ابن­ ابی­ حاتم و تفسیر او»، محمدرضا سبحانی­ نیا، مجله ...
  • ابن­ ابی حاتم الرازی و اثره فی علوم الحدیث، رفعت ...
  • احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم، محمد بن احمد مقدسی، قاهره، ...
  • اخبار العلماء، علی بن یوسف قفطی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۲۶ق ...
  • «اسباب النزول در تفسیر طبری»، سید محمدحسین موسوی، مجله پژوهشهای ...
  • اصاله المنهج فی تفسیر الطبری، محمد مالکی، ایسیسکو، ۱۹۹۲م ...
  • بازشناسی و ارزیابی مستندات امامت شیعی در تفسیر الکشف و ...
  • البدایه و النهایه، اسماعیل بن عمر ابن­ کثیر، بیروت، مرکز ...
  • البرهان فی علوم القرآن، محمد بن عبدالله زرکشی، بیروت، دارالمعرفه، ...
  • البیان فی تفسیر القرآن، سید ابوالقاسم خویی، بیروت، دارالزهراء، بی­ ...
  • تاریخ نیسابور: المنتخب من السیاق، ابراهیم بن محمد صریفینی، قم، ...
  • تذکره الحفاظ، محمد بن احمد ذهبی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۹ق ...
  • التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، محمدهادی معرفت، مشهد، دانشگاه ...
  • التفسیر و المفسرون، محمدحسین ذهبی، بیروت، بی­ نا، ۱۴۰۷ق ...
  • تفسیر القرآن العظیم، عبدالرحمن بن محمد ابن ابی­ حاتم، عربستان، ...
  • «ثعلبی و تفسیر او الکشف و البیان عن تفسیر القرآن»، ...
  • جامع البیان فی تفسیر القرآن، محمد بن جریر طبری، بیروت، ...
  • دائره المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر سید محمدکاظم موسوی بجنوردی، ...
  • الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، عبدالرحمن بن ابی بکر سیوطی، ...
  • روضات الجنات، سید محمدباقر موسوی خوانساری، قم، موسسه اسماعیلیان، ۱۳۹۰ش ...
  • سنن الترمذی، محمد بن عیسی ترمذی، بیروت، دارالغرب الاسلامی، ۱۹۹۸م ...
  • سیر اعلام النبلاء، محمد بن احمد ذهبی، بیروت، موسسه الرساله، ...
  • شذرات الذهب، عبدالحی بن احمد ابن­ عماد، بیروت، دار ابن­ ...
  • الصحاح تاج اللغه و صحاح العربیه، اسماعیل بن حماد جوهری، ...
  • طبقات الشافعیه الکبری، عبدالوهاب بن علی سبکی، قاهره، هجر، ۱۴۱۳ق ...
  • طبقات الفقهاء، ابراهیم بن علی شیرازی، بیروت، دارالرائد العربی، ...
  • طبقات المفسرین العشرین، عبدالرحمن بن ابی بکر سیوطی، قاهره، مکتبه ...
  • العقد الثمین، محمد بن احمد فاسی، بیروت ، موسسه ...
  • غدیر محور وحدت اسلامی، علی­ اصغر رضوانی، قم، مسجد مقدس ...
  • الفصول المهمه فی تالیف الامه، سید عبدالحسین شرف­ الدین، بیروت، ...
  • کفایه الاصول، محمدکاظم آخوند خراسانی، قم، موسسه آل البیت، بی­ ...
  • کتاب تفسیر القرآن، محمد بن ابراهیم ابن­ منذر نیشابوری، مدینه، ...
  • الکشف و البیان، احمد بن محمد ثعلبی، بیروت، داراحیاء التراث ...
  • لسان العرب، محمد بن مکرم ابن منظور، بیروت، دارصادر، ۱۴۱۴ق ...
  • لسان المیزان، احمد بن علی ابن­ حجر عسقلانی، بیروت، دارالبشائر ...
  • مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل بن حسن طبرسی، تهران، ...
  • مجموعه آثار، مرتضی مطهری، تهران، صدرا، ۱۳۸۴ش ...
  • معجم الادباء، یاقوت بن عبدالله حموی، بیروت، دارالغرب الاسلامی، ۱۴۱۴ق ...
  • معجم البلدان، یاقوت بن عبدالله حموی، بیروت، داراحیاء الثراث العربی، ...
  • معجم مقاییس اللغه، احمد ابن­ فارس، بیروت، دارالفکر، ۱۳۹۹ق ...
  • مفردات الفاظ القرآن، حسین بن محمد راغب اصفهانی، دمشق، دارالقلم؛ ...
  • «مناقب اهل بیت(ع) در تفسیر ثعلبی»، ماشاءالله جشنی آرانی، مجله ...
  • منهاج السنه النبویه، احمد بن عبدالحلیم ابن­ تیمیه، عربستان، جامعه ...
  • المیزان فی تفسیر القرآن، سید محمدحسین طباطبایی، قم، دفتر انتشارات ...
  • «نیشابور در قرون سوم و چهارم»، روح­ الله بدری، مجله ...
  • الوافی بالوفیات، خلیل بن ایبک صفدی، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ...
  • وفیات الاعیان، احمد بن محمد ابن­ خلکان، بیروت، دارصادر، ۱۹۹۴م ...
  • وهابیت و تقریب مذاهب، علی­ اصغر رضوانی، تهران، مشعر، ۱۳۹۱ش ...
  • نمایش کامل مراجع