بهینه سازی مدل کاری شیفت های نیروی انسانی (مطالعه موردی شرکت های نفت و گاز جم)

هدف اصلی این پژوهش ارائه یک رویکرد بهینه یابی برای مساله دو هدفه زمانبندی شیفت کاری و گردش است. در شرکت های نفت و گاز جم، شیفت های کاری گوناگون و طولانی مدت، می تواند سلامت جسمی و روحی کارکنان را به مخاطره بیندازد؛ در حالی که با زمانبندی مناسب و توجه به قوانین و سیاست های کاری می توان پیامدهای ناشی از شیفت های کاری آنان را کاهش داد. هدف این پژوهش، ارائه مدل مناسبی برای زمان بندی نیروی انسانی شرکت های نفت و گاز است؛ به گونه ای که با رعایت نیازهای شرکت و شمار بهینه کارکنان در هر شیفت، هزینه های شرکت کمینه و عملکرد و ترجیحات کارکنان نیز بیشینه شود. برای مدلسازی مسئله پژوهش از برنامه ریزی عدد صحیح استفاده شد. به دلیل پیچیدگی مدل و نیز چندهدفه بودن آن، در حل مدل ریاضی پیشنهاد شده، از الگوریتم NSGA-II استفاده شد. برای دستیابی به کارایی بهتر الگوریتم، پارامترهای آن با روش تاگوچی کالیبره گردید. بر اساس یافته های به دست آمده از سناریوهای مختلف، مدل ۲۱ روزه کار بهتر از مدل کاری ۱۶ روزه است. همچنین، از آنجا که مدل چند هدفه بوده و با رویکرد پارتو حل شده است، تصمیم گیرنده می تواند، با توجه به شرایط، یکی از راه حل های بهینه پارتو را انتخاب کند. اگرچه شیفت بندی و گزینش مدل کاری مناسب برای شرکت های نفت و گاز، پیچیدگی فراوانی دارد، الگوریتم NSGA-II می تواند در تصمیم گیری برای انتخاب بهترین مدل کاری، ابزاری شایسته و توانمند باشد.