بررسی بن مایه ی اسب دزدی و پیوند آن با باران و باروری در ادب حماسی

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 107

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPNFA-17-1_005

تاریخ نمایه سازی: 30 مهر 1401

چکیده مقاله:

چکیده   دنیای اسطوره و افسانه، دنیایی پررمزوراز و لب ریز از اسرار ناگشوده است که از سده نوزدهم به بعد، با ظهور روی کردهای مختلف اسطوره­شناسی، کوشش شد که پرده از فروبستگی­های دنیای اسرارآمیز اسطوره­ها بگشایند و ژرف­ساخت نمادین آن­ها را بنمایند. در این جستار، بنا بر روی کرد توصیفی تحلیلی، اسپ، یکی از بن­مایه­های اسرارآمیزی که در گستره اساطیر نمودی نمایان دارد، در حماسه­های منظوم و منثور بررسی شد و محقق گشت که اسب در اساطیر و متون حماسی منظوم و منثور، گاهی در کنار گاو و زن، نماد باران است. در اختیار داشتن آن برابر با در دست داشتن باران و از دست دادن آن برابر با نباریدن باران است. اسب­هایی مانند رخش و شب­رنگ بهزاد، گاه به وسیله اهریمنان دزدیده می­شوند و یکی از خویش­کارهای مهم ایزدان یا پهلوانان، برگرداندن این اسب­ها به سرزمین ایران است؛ چنان که دو اسب یادشده گاه به سرزمین توران برده می­شوند که با توجه به قراین متعدد، می­توان چنین استنباط کرد که اسب­دزدی نیز مانند دزدیدن گاو و زن در اسطوره و باورها نماد باران­دزدی و برگرداندن آن، نماد باران­آوری است.

کلیدواژه ها:

اسب ، گاو ، زن ، آب ، باران ، باروری ، حماسه منظوم و منثور

نویسندگان

علی توسلی

دانشجوی دکتری دانشگاه شیراز. گرایش ادبیات حماسی

محمود رضایی دشت ارژنه

دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • فهرست منابع. ...
  • آیدنلو، سجاد. (۱۳۹۱). طومار جامع نقالان، تهران: به­نگار ...
  • آیدنلو، سجاد. (۱۳۸۸). از اسطوره تا حماسه. تهران: سخن ...
  • آیدنلو، سجاد. (۱۳۸۴). «اسپ دریایی در داستان­های پهلوانی»، مجله مطالعات ...
  • ابوریحان بیرونی. (۱۳۸۹). آثارالباقیه، ترجمه اکبر داناسرشت، تهران: امیرکبیر ...
  • اسدیان خرم آبادی، محمد. (۱۳۸۵). باورها و دانسته ها در ...
  • اسدیان خرم آبادی، محمد. (۱۳۵۸) گوشه ای از دانش ها ...
  • افشاری، مهران و مهدی مداینی. (۱۳۷۷)، هفت لشکر (طومار جامع ...
  • الیاده، میرچا. (۱۳۸۵). رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، ...
  • امید­سالار، محمود. (۱۳۸۱). «خداوند این را ندانیم کس»، جستارهای شاهنامه ...
  • امیدسالار، محمود (۱۳۷۲)، «ببر بیان»، ترجمه محمود حسن­آبادی، کتاب پاژ، ...
  • انجوی شیرازی، سید ابوالقاسم. (۱۳۶۳). فردوسی نامه، تهران: علمی ...
  • اوستا. (۱۳۸۴). ترجمه جلیل دوستخواه، تهران: مروارید ...
  • ایرانشان­بن­ابی­الخیر. (۱۳۷۰) بهمن­نامه، تصحیح رحیم عفیفی، تهران: علمی و فرهنگی ...
  • ایرانشان­بن­ابی­الخیر. (۱۳۷۷). کوش­نامه، تصحیح جلال متینی، تهران: علمی ...
  • باقری (سرکاراتی)، مهری. (۱۳۶۵). « ببر بیان»،آینده، سال دوازدهم، فروردین ...
  • باقی محمد، مولانا یوسف. (۱۳۹۲). اسکندرنامه، به اهتمام حسن اسماعیلی، ...
  • بازرگان، محمد نوید. (۱۳۸۸). «آب و افراسیاب»، پژوهش­نامه ادب حماسی، ...
  • بندهش. (فرنبغ دادگی). (۱۳۸۵). برگردان مهرداد بهار، تهران: توس ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۵۲). اساطیر ایران، تهران: بنیاد فرهنگ ایران ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۸۷). ادیان آسیایی، تهران: چشمه ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۸۷). از اسطوره تا تاریخ، تهران: چشمه ...
  • بی غمی، مولانا محمد. (۱۳۴۱)، داراب­نامه، به کوشش ذبیح الله ...
  • پاپلی یزدی، محمدحسین. (۱۳۷۸). «آیین­های باران خواهی در زمان خشک ...
  • پورداود، ابراهیم. (۱۳۴۷). اوستا برگردان یشت­ها، تهران: طهوری ...
  • پورداود، ابراهیم. (۱۳۸۶). فرهنگ ایران باستان، تهران: اساطیر ...
  • پورداود، ابراهیم. (۱۳۷۷)، یشت­ها، تهران: اساطیر ...
  • حصوری، علی. (۱۳۸۷). سیاوشان، تهران: چشمه ...
  • خالقی مطلق، جلال. (۱۳۶۲). «فرامرزنامه»، نشریه دانش­کده ادبیات و علوم ...
  • خالقی مطلق، جلال. (۱۳۸۸). سخن­های دیرینه. تهران: افکار ...
  • خالقی مطلق، جلال. (۱۳۸۸). گل رنج­های کهن، به کوشش علی ...
  • خسرو کی­کاوس. (۱۳۸۶). فرامرزنامه، تصحیح میترا مهرآبادی، تهران: دنیای کتاب ...
  • رضایی دشت­ارژنه، محمود. (۱۳۹۱). سیاوشان، اهواز: دانش گاه شهید چمران ...
  • ­­­رضایی دشت ارژنه، محمود. (۱۳۸۸). «بازتاب نمادین آب در گستره ...
  • ریگ­ودا. (۱۳۸۵). ترجمه محمدرضا جلال­ناینی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد ...
  • زادسپرم. (۱۳۸۵). وزیدگی­ های زادسپرم، ترجمه محمدتقی راشدمحصل، تهران: پژوهش ...
  • زرین­ قبا­نامه. (۱۳۹۳)، به کوشش سجاد آیدنلو، تهران: سخن ...
  • سرکاراتی، بهمن. (۱۳۸۵). سایه­های شکار شده، تهران: طهوری ...
  • شاملو، احمد. (۱۳۷۷). کتاب کوچه، جلد ۱، تهران ...
  • صالح­وند، نوید و محمد خزایی. (۲۰۱۶). https://www.academia.edu ...
  • طرطوسی، ابوطاهر. (۱۳۸۰). ابومسلم نامه، به اهتمام حسین اسماعیلی، تهران: ...
  • عسکری عالم، علی مردان. (۱۳۸۶). فرهنگ عامه لرستان، خرم آباد: ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۸۶). شاهنامه، تصحیح جلال خالقی مطلق. تهران: بنیاد ...
  • قلی­زاده، خسرو. (۱۳۹۲). دانش­نامه اساطیری جانوران، تهران: بن­گاه ترجمه و ...
  • قهرمان­نامه، نسخه خطی کتاب­خانه ملی ایران، شماره ۲۲۷۹۹-۵ ...
  • کویاجی، جهانگیر کوورجی. (۱۳۷۹). آیین­ ها و افسانه­ های ایران ...
  • کریستن­سن، آرتور. (۱۳۵۵). آفرینش زیا­ن­کار در روایات ایرانی، ترجمه احمد ...
  • معمار، فریدون. (۱۳۶۲). «آیین طلب باران در غرب ایران (باختران، ...
  • میرشکرایی، محمد. (۱۳۸۰). انسان و آب در ایران، تهران: گنجینه ...
  • صالح ­وند، نوید و محمد خزایی. (۱۳۹۵). «تقدس گاو و ...
  • ورنیکا، ایونس. (۱۳۸۱). اساطیر هند، ترجمه باجلان فرخی، تهران: اساطیر ...
  • همدانی، محمد ابن محمود. (۱۳۸۷). عجایب­نامه، تصحیح جعفر مدرس صادقی، ...
  • یاحقی، محمدجعفر. (۱۳۸۹). فرهنگ اساطیر و داستان­واره­ها، تهران: فرهنگ معاصر ...
  • نمایش کامل مراجع