واکاوی شخصیت ملی ایرانی در شاهنامه

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 97

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPNFA-16-1_005

تاریخ نمایه سازی: 30 مهر 1401

چکیده مقاله:

چکیده شخصیت ملی، از ارزشی بسیار بالا برخوردار است؛ به­گونه­ای که برای بسیاری، دست­یابی به الگوهای ملی، هدف اصلی زندگی­شان شده و بسیار ارزش­مند است. اما به  راستی چه الگو یا تیپ شخصیتی مناسب جامعه ما است؟ آیا در فرهنگ کهن ایرانی، الگوها یا تیپ­های شخصیتی مناسب برای ارائه به نسل امروز وجود دارد یا باید دست به دامان فرهنگ­های دیگر شد؟  شاهنامه فردوسی به­ عنوان شناس­نامه ملی جامعه ایرانی، قرن­ها است که از طریق اسطوره­هایش، انتقال­دهنده بخشی عمده از میراث کهن فرهنگی، هویتی، دینی و ملی ایرانیان تا به امروز بوده است. در نوشتار حاضر کوشش شده است تا از منظر جامعه­شناسی و روان­شناسی شخصیت، ویژگی­های شخصیتی خوش­نامان شاهنامه، مورد مطالعه و واکاوی قرار گیرد. پژوهنده در ابتدا با استفاده از روش تحلیل روایت، ویژگی­های شخصیتی شش شخصیت اصلی داستان زال و رودابه را از شاهنامه فردوسی تعیین کرده و با به­کارگیری از سه مرحله رمزگذاری باز، محوری و انتخابی، ۱۵۸ مفهوم، ۲۸ مقوله فرعی و ۷ مقوله اصلی و بر اساس ۴ محور، ۸ شخصیت را آشکار ساخته است. هم­چنین یک مفهوم اصلی (دو نوع شخصیت به نام نوع خردمندانه و ضد خرد) را پیش کشیده است.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: شخصیت ملی ، ادبیات حماسی ، داستان زال و رودابه ، تیپ شخصیتی ، نظریه زمینه ای

نویسندگان

سوسن سهامی

گروه جامعه شناسی، واحد مرودشت ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مرودشت ، ایران.

بابک حیدری

گروه روان شناسی، دانش گاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • فهرست مناب.. ...
  • استونس، لسلی. (۱۳۶۲). هفت نظریه درباره طبیعت انسان، ترجمه بهرام ...
  • امرایی، مجید. (۱۳۸۲). شناخت شخصیت­های شاهنامه از کیومرث تا شغاد، ...
  • براون، ادوارد. (۱۳۴۲). تاریخ ادبیات ایران از فردوسی تا سعدی، ...
  • بروس کوئن. (۱۳۹۶). مبانی جامعه­ شناسی، ترجمه غلام­عباس توسلی و ...
  • بورمان، کارل. (۱۳۷۵). افلاطون، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: طرح نو ...
  • حاجیانی، ابراهیم. (۱۳۸۸). جامعه­ شناسی هویت ایرانی، تهران: پژوهش­کده تحقیقات ...
  • داودنیا، نسرین و ناصر سراج خرمی. (۱۳۹۲) «شخصیت مرزی سودابه ...
  • دیلم صالحی، بهروز. (۱۳۸۵). «اسطوره و حماسه»، فصل­نامه مطالعات ملی، ...
  • سیاسی، علی­اکبر. (۱۳۶۷). نظریه ­های شخصیت، تهران: دانش­گاه تهران ...
  • شاملو، سعید. (۱۳۸۲). مکتب­ها و نظریه­ ها در روان­شناسی شخصیت،تهران: ...
  • شاه بدیع­زاده، مهدخت و رضا اشرف­زاده. (۱۳۹۷). «تحلیل کهن الگویی ...
  • شجاعی، محمدصادق. (۱۳۸۸). «نگاهی به ریشه­های نظریه صفات شخصیت در ...
  • شنبه ای، رقیه. (۱۳۸۹). «شخصیت و شگردهای شخصیت پردازی سعدی ...
  • شولتز، دوان. (۱۳۷۸). نظریه­ های شخصیت، ترجمه کریمی و هم­کاران، ...
  • صدیقی، مصطفی. (۱۳۹۱). «تحلیل شخصیت سام بر پایه نظریه آدلر ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۸۶). شاهنامه. به کوشش جلال خالقی مطلق، تهران: ...
  • فیست، جس و گگریگوری فیست. (۱۳۸۶). نظریه­ های شخصیت، ترجمه ...
  • قاسم­زاده، سید­علی. (۱۳۸۸). «نقد و تحلیل دیدگاه مستشرقان غربی درباره ...
  • گروسی فرشی، م.ت. (۱۳۸۰). روی­کردی نوین در ارزیابی شخصیت (کاربرد ...
  • محمدپور، احمد. (۱۳۹۰). روش تحقیق کیفی ضد روش، تهران: جامعه­ ...
  • مختاری، محمد. (۱۳۶۹). اسطوره زال، تهران: آگاه ...
  • مرادی، انوش. (۱۳۹۱). «تحلیل کهن­ الگویی داستان رستم و اسفندیار»، ...
  • هوشنگی، مجید. (۱۳۸۸). «نقد و بررسی روان­کاوانه شخصیت زال از ...
  • هومن، حیدرعلی. (۱۳۹۰). راه­نمای عملی پژوهش کیفی، تهران: سمت ...
  • یوسفی، علی؛ هاشمی، سید محمدرضا و زهرا بستان. (۱۳۹۱) «تحلیل ...
  • یوسفی، علی؛ هاشمی، سید محمدرضا؛ صدیق اورعی، غلام­رضا؛ بستان، زهرا. ...
  • نمایش کامل مراجع