بازشناسی خدای نامه به روایت ابن مقفع

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 90

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JPNFA-10-17_003

تاریخ نمایه سازی: 30 مهر 1401

چکیده مقاله:

«خدای­نامه» یکی از آثار برجسته ادبیات ایرانی به زبان پهلوی در موضوع تاریخ اساطیری- داستانی ایران باستان است که متاسفانه هیچ نوشته­ای از آن به زبان اصلی باقی نمانده­است. خدای­نامه­ را می توان یک نوع ادبی پنداشت که روایت­های گوناگونی(دهقانی، موبدی و پهلوانی) از آن موجود بوده است. عبدالله بن مقفع این کتاب را در قرن دوم ه.ق با عنوان سیرالملوک به عربی ترجمه کرد که پاره­های پراکنده­ای ازآن در برخی متون عربی باقی مانده­­است. بازشناسی و بازسازی این روایت­ها رویای دست­یابی به سیرالملوک و به پیرو آن خدای­نامه را تاحدودی محقق می­سازد. این مقاله به بررسی این رویکرد با توجه به متون عربی بویژه نهایه الارب فی اخبارالفرس و العرب می­پردازد که بخش عمده­ای از سیرالملوک ابن مقفع را در سپهر زمانی پادشاهی گشتاسپ تا خسروپرویز در خود دارد.

نویسندگان

رقیه شیبانی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آذرنوش، آذرتاش. (۱۳۷۰). «ابن مقفع». دایره المعارف بزرگ اسلامی. ج۴. ...
  • آموزگار، ژاله - تفضلی، احمد. (۱۳۷۵). اسطوره زندگی زردشت. تهران: ...
  • ابومنصور، محمد بن عبدالرزاق. (۱۳۸۳). «دیباچه شاهنامه ابومنصوری». رحیم رضازاده ...
  • امیدسالار، محمود. (۱۳۹۰). «خدای­نامه». فردوسی و شاهنامه­سرایی. تهران: فرهنگستان زبان ...
  • انزابی­نژاد، رضا. (۱۳۹۰). «ابن مقفع». فردوسی و شاهنامه­سرایی. تهران: فرهنگستان ...
  • بلعمی، ابوعلی. (۱۳۷۸). تاریخنامه طبری. تصحیح محمد روشن. تهران: سروش. ...
  • بلعمی، ابوعلی. (۱۳۸۰). تاریخ بلعمی. تصحیح محمدتقی بهار. تهران: زوار. ...
  • بویس، مری. (۱۳۷۵). تاریخ کیش زرتشت (پس از اسکندر گجسته)، ...
  • بویس، مری. (۱۳۷۶). تاریخ کیش زرتشت. ترجمه همایون صنعتی­زاده. ج۱. ...
  • بویس، مری. (۱۳۷۷). «ادبیات فارسی میانه». ادبیات دوران ایران باستان. ...
  • بویس، مری . (۱۳۸۳). زردشتیان؛ باورها و آداب دینی آن­ها. ...
  • بهار، مهرداد. (۱۳۸۰). بندهش ( فرنبغ دادگی). تهران: توس. چ ...
  • بیرونی، ابوریحان. (۱۳۷۷). آثارالباقیه. ترجمه اکبر دانا سرشت. تهران: امیرکبیر. ...
  • پاکتچی، احمد. (۱۳۷۲). «ابوالبختری». دایره المعارف بزرگ اسلامی. ج۵. زیرنظر ...
  • تاریخ سیستان. (۱۳۸۷). تصحیح: محمدتقی بهار. تهران: معین. چ دوم.. ...
  • تجارب­الامم فی اخبار ملوک العرب و العجم. (۱۳۷۳). تصحیح: رضا ...
  • تفضلی، احمد. (۱۳۷۷). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. به ...
  • تقی­زاده، حسن. (۱۳۱۳). «شاهنامه و فردوسی». هزاره فردوسی. تهران: دارالفنون. ...
  • حمزه بن الحسن الاصفهانی. (بی­تا). تاریخ سنی ملوک­الارض و الانبیاء. ...
  • خالقی مطلق، جلال. (۱۳۵۷). «ابوعلی بلخی». دانشنامه ایران و اسلام. ...
  • خالقی مطلق،. (۱۳۸۶الف). حماسه، پدیده­ شناسی تطبیقی شعر پهلوانی. تهران: ...
  • خالقی مطلق، (۱۳۸۶ب). «از شاهنامه تا خدای­نامه». نامه ایران باستان. ...
  • خالقی مطلق، (۱۳۹۰). «شاهنامه­سرایی در ایران». فردوسی و شاهنامه­سرایی. تهران: ...
  • خسروی، زهرا. (۱۳۷۰). «ابن قریه». دایره المعارف بزرگ اسلامی. ج۴. ...
  • خطیبی، ابوالفضل. (۱۳۷۵). «نگاهی به کتاب نهایه الارب و ترجمه ...
  • دوستخواه، جلیل، (۱۳۷۴): اوستا؛کهن­ترین سرودهای ایرانیان، ج ۱و۲، تهران: مروارید، ...
  • روزن، بارون. (۱۳۸۲). «درباره ترجمه­های عربی خدای­نامه». نامه فرهنگستان. ترجمه ...
  • ریاحی، محمدامین. (۱۳۸۲). سرچشمه­های فردوسی­شناسی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و ...
  • زرشناس، زهره. (۱۳۸۴). میراث ادب روایی در ایران باستان. تهران: ...
  • شهبازی. علیرضا شاپور. (۱۳۸۹). تاریخ ساسانیان. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. ...
  • صفا، ذبیح­الله. (۱۳۷۸). تاریخ ادبیات در ایران. ج۱. تهران: فردوس. ...
  • صفا، ذبیح­الله. (۱۳۸۴). حماسه سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر. چ ...
  • عامری. ابی الحسن. (۱۳۳۶). السعاده و الاسعاد فی سیره الانسانیه. ...
  • عثمان، محمدنوری. (۱۳۵۲). «خدای­نامه­ها و شاهنامه­های مآخذ فردوسی». جشن­نامه محمد ...
  • غفرانی الخراسانی، محمد. (۱۹۶۵). عبدالله بن مقفع. قاهره.. ...
  • غیبی، بیژن. (۱۳۷۹). «یادگار زریران»، پژوهش های ایران شناسی. نامواره ...
  • فاتحی­نژاد، عنایت­الله. (۱۳۷۹). «اصمعی». دایره المعارف بزرگ اسلامی. ج۹. زیرنظر ...
  • فاطمی، حسین و... . (۱۳۹۰). «بررسی داستان اسکندر و دارا ...
  • فردوسی، ابوالقاسم. (۱۳۸۶). شاهنامه. ج۱-۸. به کوشش جلال خالقی مطلق. ...
  • فیروزبخش، پژمان. (۱۳۹۰). «خدای­نامه». دانشنامه جهان اسلام. ج۱۵. صص۲۳۶-۲۴۱.. ...
  • قزوینی. (۱۳۱۳). «مقدمه قدیم شاهنامه». هزاره فردوسی. تهران: دارالفنون. چ ...
  • کتاب مقدس. (۱۳۸۰). ترجمه فاضل­خان همدانی، ویلیام گلن، هنری مرتن. ...
  • کریستن­سن. آرتور. (۱۳۷۶). ایران در زمان ساسانیان. ترجمه رشید یاسمی. ...
  • کلیما، اوتاکر. (۱۳۵۹). تاریخ جنبش مزدکیان. ترجمه جهانگیر فکری ارشاد. ...
  • ­ کولسنیکف، آ. ای. (۱۳۸۹). ایران در آستانه سقوط ساسانیان. ...
  • مجمل التواریخ و القصص. (۱۳۱۸). به کوشش محمدتقی بهار. تهران: ...
  • محمدی ملایری، محمد. (۱۳۷۴). فرهنگ ایرانی پیش از اسلام. تهران: ...
  • مشکور، محمدجواد. (۱۳۶۷). تاریخ سیاسی ساسانیان. بخش اول. تهران: دنیای ...
  • مقدسی، مطهر بن طاهر. (بی تا). البدا و التاریخ. بی ...
  • مول، ژول. (۱۳۷۶). دیباچه شاهنامه فردوسی. تهران: امیرکبیر. چ پنجم.. ...
  • الندیم، ابی الفرج محمد بن ابی یعقوب اسحاق. (۱۹۹۶). الفهرست. ...
  • الندیم، ابی الفرج محمد بن ابی یعقوب اسحاق. (۱۳۴۳). الفهرست. ...
  • نولدکه، تئودور. (۲۵۳۷). حماسه ملی ایران. ترجمه بزرگ علوی. چ ...
  • نولدکه، تئودور. (۱۳۸۸). تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان. ...
  • نهایه الارب فی اخبار الفرس و العرب. (۱۳۷۵). تصحیح: محمدتقی ...
  • یاحقی، محمدجعفر و... . (۱۳۹۰). «ساختارشناسی تطبیقی داستان رستم و ...
  • Kent. R.G., ۱۹۵۳: Old Persian: Grammar; Texts, Lexicon; New Hawen,Connecticut.. ...
  • Shahpur Shahbazi, A., ۱۹۰۰: “ On The Xwaday-Namag”, Acta Iranica, ...
  • نمایش کامل مراجع