تبیینی از جبرگرایی روان شناختی و اختیارگرایی جامعه شناختی نزد مولانا

بزرگ ترین دشواری اختیار، تردید و اضطراب ماست، اما آفت بزرگ جبر، بی مسوولیتی است. مولانا با جمع اختیار و جبر، نظریه ای را بنیان می نهد که خود آن را جباری می نامد. معنی جباری نزد مولانا، پذیرش جبر است از منظر روان شناختی و قبول اختیار از نظرگاه جامعه شناختی؛ نزد خود بپذیر که هر آن چه رخ داده باید می بوده و بدین سان نه از خود متنفر باش، نه از دیگری. لیکن هم مسوولیت رفتارخود را آگاهانه بپذیر و هم مسوولیت دیگری را از او بخواه.