حضور منطقه ای ایران و ارتباط آن با امنیت ملی کشور از دیدگاه نظریه واقع گرایی تهاجمی و واقع گرایی تدافعی

با قدرت یافتن تروریستهای تکفیری در سوریه و عراق و درپی آن حضور بازیگران فرامنطقه ای در این کشورها، برخی قدرتهای درحال ظهور منطقه ای مانند عربستان و ایران نیز سعی داشتند در این منازعات نقش آفرینی کنند. فعالیت ایران در سوریه و عراق که ابتدا به مشاوره و آموزش نیروهای داوطلب محدود می شد، بعدها به حضور آشکار نیروهای مسلح در خاک این کشورها و جنگ با تروریستها انجامید. این حضور واکنش های زیادی را در پی داشت. کشورهای غربی و متحدان آنها، فعالیتهای ایران را دخالت در امور داخلی کشورهای منطقه می دانند و بر لزوم خروج نیروهای ایران از خاک این کشورها تاکید می کنند. اما ایران این حضور را نوعی دفاع از خود پنداشته و تاکید دارد که امنیت ملی کشور به امنیت منطقه ای وابسته است و ایران برای حفظ امنیت خود ناگزیر است به حفظ امنیت منطقه بپردازد. استدلال ایران در این باره همخوانی زیادی با نظریه واقع گرایی دارد. واقع گرایی تهاجمی استدلال می کند آنارشی موجود در نظام بین الملل دولتها را وادار می کند تا قدرت خود را به حداکثر برسانند و معتقد است »جستجو برای امنیت« به »تعارض با دیگران« منجر می شود؛ تقویت عمق استراتژیک ایران در واقع افزایش حداکثری قدرت است. در واقع گرایی تدافعی فرض بر این است که دولتها تنها در شرایطی که احساس کنند تهدیدی علیه آنها وجود دارد نسبت به آن واکنش نشان می دهند؛ این واکنش اغلب به منظور بازداشتن تهدیدگر است و وقتی که معضل امنیت جدی تر شود واکنشهای سخت تری رخ خواهد داد. در این حالت نیز تروریستهای تکفیری تهدیدگر امنیت ایران به شمار می روند. در این مقاله با تطبیق واقعیت های موجود با مولفه های نظریه واقع گرایی، نشان خواهیم داد که حضور ایران در منطقه برای مقابله با تهدیدگر بوده و در جهت جستجوی امنیت می باشد.