تعیین مخازن لیشمانیوز جلدی به روش مولکولی PCR در روستاهای بخش مرکزی استان قم

زمینه و هدف: لیشمانیوز جلدی در بسیاری از مناطق ایران به عنوان یک معضل عمده بهداشتی محسوب می شود، و کانون های آن نیز در نقاط مختلف کشور وجود دارد. این مطالعه به منظور بررسی ترکیب گونه ای مخازن احتمالی بیماری در کانون لیشمانیوز جلدی در روستاهای منتخب بخش مرکزی استان قم انجام شد. روش بررسی: این مطالعه به صورت توصیفی - مقطعی بر روی جوندگان (مخازن احتمالی لیشمانیوزها) در سال ۱۳۸۹ در روستاهای انتخابی از دهستان قمرود و قنوات واقع در بخش مرکزی استان قم انجام شد. در این پژوهش جمعا ۴۶ سر پستاندار کوچک از ۵ روستای مورد نظر با استفاده از تله های زنده گیر صید شدند. اسمیر تهیه شده از لاله گوش یا زخم های مشکوک روی پوست پس از رنگ آمیزی با گیمسا، از نظر وجود اجسام لیشمن مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه، بعد از استخراج DNA از اسمیرهای مثبت؛ با استفاده از روش PCR گونه انگل تعیین شد. یافته ها: در مجموع ۴۶ سر پستاندار کوچک صید شد، که با استفاده از کلید معتبر تعیین هویت شدند. از این تعداد ۳۱ جونده (۴/۶۷%) Meriones libycus، ۸ جونده (۴/۱۷%) Allactaga elater، ۴ جونده (۷/۸%) Mus musculus، ۲ جونده (۳/۴%) Nesokia indica و ۱ (۷/۲%) Hemiechinus auritus را شامل می شد. نتایج  PCRنشان داد یک سر (۷/۳%) از جوندگان متعلق به گونه M. libycus آلوده به انگلLeishmania major   بوده است. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد لیشمانیوز جلدی شایع در بخش مرکزی استان قم از نوع روستایی بوده و مخزن آن نیز گونه ای از جوندگان صحرایی است. بنابراین، مشخص شدن نوع بیماری و مخزن آن می تواند به مسئولین بهداشتی کمک کند تا راهکارهای مناسب را برای پیشگیری و کنترل آن در منطقه اتخاذ نمایند.