روانشناسی تربیتی در ایران و غرب گذشته ، حال و آینده

روانشناسی تربیتی مطالعه روانشناسانه چگونگی تدریس و تربیت و کارآیی آنها در وضعیتهای آموزشی است . زمینه های کار روانشناسان تربیتی در تعلیم و تربیت و روانشناسی جدید،از ابتدای قرن بیستم در اروپا و امریکا، جایی که نظریه ها و یافته های پژوهشی جدید فضایی تازه و جهانی برای این دانش ایجاد کرده بود،به ظهور رسید. دانش تدریس و تربیت در دوره پیش از ظهور روانشناسی تربیتی از نوع دانش پداگوژیک بود. اما،دانش روانشناسی تربیتی به کارگیری روشهای علمی جدید پژوهشی یعنی مشاهده نظامدار و نیز تجربهگرایی در مسائل تدریس و تربیت را اساس کار خود قرار داد و آغازگر مرحله ای تازه شد . دانش روانشناسی تربیتی در اروپا و امریکا با کوشش دانشمندانی مانند آلفرد بینه، جان دیوئی، ادوارد ثرندایک، لو ویگوتسکی، آلبرت باندورا، رابرت استرنبرگ و...و با تحقیقات هزاران دانشمند برجسته در سراسر جهان به رشد و پیشرفتی چشمگیر رسیده چهره تعلیم و تربیت جدید را آراسته است.این نگاه علمی به تدریس و تربیت، در نیمه دوم قرن بیستم در ایران نیز به ظهور رسید. اگرچه،پیش از آن هم نشانه هایی از آن در اندیشه و عمل مربیان بزرگ تعلیم و تربیت ایران در کشورمان پیدا شده بود.میتوان گفت که از زمان امیر کبیر به بعد، خاصه در دوره مشروطیت و پس از آن با کوششهای افرادی چون شادروان میرزا حسن رشدیه است که اندک اندک مدارس جدید در ایران راه اندازی شدند و دانش جدید تعلیم و تربیت در ایران نشو و نمایی کرد و چشم اندازی نو پیش روی ما گشوده شد.پس از آن دوران آغازین، از زمان تشکیل هشتصد و بیست و دومین جلسه شورای عالی فرهنگ که مصادف بود با جلسه افتتاحیه آن،براساس قانون جدید مصوب ۱۸ دیماه ۱۳۳۱ مجلسین سنا و شورای ملی اهداف و برنامه های تعلیم و تربیت رسمی رونق تازه ای یافت، آموزش عمومی و آموزش عالی ایران گسترشی بیسابقه پیدا کرد و به تدریج،از سال ۱۳۵۰ و با تاسیس نخصتین دوره تحصیلات فوق لیسانس روانشناسی تربیتی در دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران،دانش روانشناسی تربیتی در ایران در مفهوم جدید علمی آن به صورت رسمی و دانشگاهی ظهور یافت.اکنون ده ها استاد و مدرس و محقق در دوره های دکترای و فوق لیسانس روانشناسی تربیتی در نه دانشگاه بزرگ کشور مشغول به کارند و سالانه ده ها نفر از این دانشگاه فارغ التحصیل میشوند و زمینه گسترش بیشتر روانشناسی تربیتی و بهره گیری از این دانش را در آموزش و پرورش ایران فراهم می آورند. این مقاله ابتدا به توصیف وضعیت روانشناسی تربیتی در جهان و سپس به چگونگی پیدایش و پیشرفت آن در ایران پرداخته و به هفت سوال زیر پاسخ داده است:.۱ روانشناسی تربیتی چیست؟ .۲روانشناسی تربیتی در جهان چگونه تحول یافته است؟ .۳ دانشمندان بزرگ روانشناسی تربیتی در جهان کدامند و چه نظریه هایی دارند؟