جهان عرب در دوره پساناآرامی؛ دغدغه های امنیت اجتماعی-اقتصادی پیش رو

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 126

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ISJ-18-4_002

تاریخ نمایه سازی: 11 آبان 1401

چکیده مقاله:

پس از خودسوزی محمد بوعزیزی در تونس در سال ۲۰۱۰ ، موجی از ناآرامی ها جهان عرب را فرا گرفت که در نهایت منجر به بروز انقلاب در تونس و مصر، سرنگونی حکومت در یمن و لیبی و جنگ داخلی در سوریه شد. اگرچه برای ناآرامی های مذکور دلایل عدیده ای چون وابستگی دولت ها به قدرت های خارجی، ددولت های استبدادی، سرکوب مخالفین به طور عام و جریان های اسلام گرا به طور خاص، قدرت فرد-محور و ... را ذکر کرده اند اما فرسایش قرارداد اجتماعی عمده ترین دلیل بروز این اعتراضات بود. علیرغم گذشت بیش از یک دهه از این ناآرامی ها، جهان عرب هنوز نتوانسته به یک سازکار مناسب برای تعریف الگوی جدیدی از قرارداد اجتماعی برسد؛ به طوری که این ناتوانی، امنیت وجودی دولت های عرب را در خاورمیانه به طور جدی تحت-الشعاع قرار داده است. حال سوال اصلی این است که چرا دولت های عرب قادر به دستیابی به یک راه حل نهایی در تعیین الگوی بهینه ارتباط بین دولت و جامعه به عنوان قرارداد اجتماعی جدید نیستند؟ در این ارتباط، به نظر می رسد فقدان کانال های گفتگو بین دولت و جامعه، عدم امکان تغییر جایگاه اجتماعی شهروندان، اعمال سیاست های محرویت زا، وجود نهادهای دموکراتیک فاقد مشروعیت، جایگاه اجتماعی زنان و ... از موانع اصلی ظهور یک قرارداد اجتماعی جدید هستند. با توجه به وضعیت بحرانی این دولت ها، از این نظر که مولفه های عادی حوزه سیاست به واسطه ناکارآمدی دولت ها به دغدغه های امنیت اجتماعی-اقتصادی بدل شده اند، در این مقاله قصد بر آن است در چارچوب مکتب کپنهاگ به بررسی مولفه هایی بپردازیم که زمینه امنیتی شدن جوامع در جهان عرب را رقم زده اند.

نویسندگان

مهدی زیبائی

استادیار روابط بین الملل، گروه علوم سیاسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آذرشب، م. ت.، مومنی، س. م. ج. (۱۳۹۶). الزامات امنیت ...
  • بوزان، ب.، ویور، الف.، دو ویلدو، پ. (۱۳۹۲). چارچوبی تازه ...
  • جاگرسگوک، الف.، شولز، م.، سواین، الف. (۱۴۰۰). امنیت در خاورمیانه، ...
  • دیوان، الف.، مالک، ع.، آتیاس الف. (۱۴۰۱). سرمایه­داری رفاقتی در ...
  • عبداله­خانی، ع. (۱۳۸۹). نظریه­های امنیت، تهران: انتشارات موسسه ابرار معاصر ...
  • فصیحی، م. ح. (۱۳۹۹). حساسیت فقها نسبت به مساله اقتصاد ...
  • گلوین، ج. (۱۳۹۸). خاوریانه جدید، ترجمه مهدی زیبائی. قزوین: انتشارات ...
  • نویدنیا، م. (۱۳۸۲). درآمدی بر امنیت اجتماعی. فصلنامه مطالعات راهبردی، ...
  • ویلیامز، پ. (۱۳۹۲). درآمدی بر بررسی­های امنیت، ترجمه علیرضا طیب. ...
  • یاری، الف.، عابدی، م. (۱۴۰۰). چالش ژئوکالچری امنیت و ثبات ...
  • Arab Opinion Index. (۲۰۲۰). Main Results in Brief, Arab Center ...
  • Bayat, A. (۲۰۲۱). Revolutionary Life: The Everyday of the Arab ...
  • Bhuiyan, S., Farazmand, A. (۲۰۲۰). Society and Public Policy in ...
  • Cordesman, A. H. (۲۰۲۰). The Greater Middle East: From the ...
  • Danon, Z. and Collin, S. R. (۲۰۲۱). Women in the ...
  • El-Swais, M. (۲۰۱۶). Despite high education levels, Arab women still ...
  • Hazbun, W. (۲۰۱۸). Regional Powers and the Production of Insecurity ...
  • Josua, M. and Edel, M. (۲۰۲۱). The Arab uprisings and ...
  • Laffineur, C., Tavakoli, M., Fayolle, A., Amara, N., Carco, M. ...
  • Nikfar, J. (۲۰۲۰). Globalization and future of power relations in ...
  • Transparency International. (۲۰۱۹). Lack of political integrity is undermining trust ...
  • United Nations Development Programme, (۲۰۱۹). Leaving No One Behind Towards ...
  • Wezeman, P. D., Kuimova, A. and Wezeman, S. T. (۲۰۲۱). ...
  • نمایش کامل مراجع