پایش تغییر کاربری و پوشش اراضی در کانون گردوغبار جنوب شرق اهواز

بررسی الگوی تغییر کاربری و پوشش زمین در اراضی تخریب یافته می تواند به مدیریت و احیا موفق تر این اراضی بیانجامد. حدود ۷۰۰ هزار هکتار از اراضی استان خوزستان تبدیل به بیابان شده اند که منبعی جهت برداشت گردوغبار می باشند. این مطالعه به منظور شناسایی تغییرات کاربری و پوشش زمین و بررسی وضعیت پیشین در بحرانی ترین کانون گردو غبار جنوب شرق اهواز در دو دهه اخیر انجام شده است. برای این منظور، سری زمانی از تصاویر ماهواره ای Landsat (۱۹۹۸ ، ۲۰۱۴ و ۲۰۲۰) پیش پردازش شدند و برای استخراج نقشه های LULC از روش یادگیری ماشین بیشینه احتمال و به منظور بررسی صحت طبقه بندی از ماتریس ابهام استفاده گردید و در نهایت نیز با استفاده از ماتریس انتقال و نرخ تغییر میزان تغییر کلاسهای کاربری بررسی گردید. بررسی تغییر کاربری و پوشش زمین نشان می دهد که پوشش گیاهی شاهد کاهش چشمگیر بوده و از ۶/۲۷ درصد به ۰۶/۰ درصد و به دنبال آن سطح منابع آبی از ۵۹/۸ درصد به ۷۹/۰درصد و اراضی بایر از ۹/۵۷ درصد به ۵۱ درصد از کل مساحت کاهش یافته اند. زمین های زراعی از ۴۴/۵ درصد به ۲۵/۴۱ درصد افزایش داشته اند. ماتریس تغییر نشان داد که ۹۳ درصد از زمین های زراعی بدون تغییر باقی مانده اند، پس از آن زمین های لخت (۷۱ درصد)، مناطق مسکونی (۵۳ درصد)، منابع آبی (۷ درصد)، تپه های ماسه ای (۶ درصد) و پوشش گیاهی (۰۵/۰ درصد) قرار دارند. این نتایج روند تغییر کاربری و پوشش زمین را در ۲۲ سال گذشته نشان می دهد و داده های مفیدی را برای برنامه ریزی و مدیریت کاربری پایدار ارائه می کند. یافته های ارائه شده در مطالعه باید به عنوان رویکردی برای ایجاد آگاهی و افزایش حفاظت از پوشش زمین و توقف تغییر پوشش زمین به کار گرفته شود.