بررسی دلالت های معنایی واژگان مرتبط با «زمان» در قرآن کریم (بر مبنای نظریه معناشناسی رابطه ای)

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 278

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TSHQ-5-9_011

تاریخ نمایه سازی: 21 آبان 1401

چکیده مقاله:

مطالعه معناشناسانه واژه های قرآن کریم منجر به بررسی منسجم، نظام مند و هم چنین استخراج مفاهیم دقیق به همراه شمارش کاربرد مختلف واژگان منتخب از قرآن کریم می گردد. در رویکرد ساخت گرا، واژگان زبان، انباشته ای از واژه ها نیستند، بلکه شبکه ای از الفاظ اند که برحسب تنوعی از پیوندهای معنایی، در رابطه متقابل با یکدیگرند. اهمیت مقوله «زمان» به حدی است که می توان آن را ابزار درک هستی دانست. ازاین رو نوشتار حاضر با روش توصیفی_تحلیلی به بررسی روابط مفهومی واژگان مرتبط با «زمان» در قرآن کریم مبتنی بر رویکرد ساخت گرا و معناشناسی رابطه ای پرداخته است. برای کشف و استخراج این روابط میان واژگان، از معنای معجمی و تفاسیر مربوط به واژگان، استفاده شده است. دسته بندی واژگان مرتبط با «زمان» موجود در قرآن در سه محور «سنجشگرهای مبهم زمان»، «سنجشگرهای کلی و دقیق زمان» و «سنجشگرهای جزئی و دقیق زمان» از جمله یافته های پژوهش است؛ هم چنین می توان به ترسیم شبکه معنایی و روابط مفهومی میان این واژگان همچون شمول معنایی، هم معنایی، تضاد معنایی و جزءواژگی در هر محور به صورت جداگانه، اشاره نمود. از دیگر دستاوردهای پژوهش آن است که تنها رابطه ای که می توان میان «واژگان مبهم زمان» و «واژگان دقیق زمان» برقرار نمود، رابطه اشتمال میان دو واژه «مده» و «وقت» با سایر سنجشگرهای کلی و جزئی «زمان» است.

نویسندگان

زهرا رضائی

دانشجوی دکتری، گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه تربیت مدرس . تهران. ایران

شهریار نیازی

دانشیار، گروه زبان و ادبیات عرب، دانشکده ادبیات، دانشگاه تهران

عزت ملا ابراهیمی

گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی؛ دانشگاه تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • ابوغده، عبدالفتاح (بی تا): «قیمه الزمن عند العلماء»، حلب: مکتب ...
  • اسدی، هاجر (۱۳۹۳): «بررسی آیات زمان در قرآن کریم»، پایان ...
  • براتی، مرتضی و دیگران (۱۳۹۵): «زمان در قرآن»، آیین حکمت، ...
  • پیروزی فر، مرضیه. (۱۳۹۲): «معناشناسی واژگان یوم و ایام در ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد (۱۳۷۶ ق): «الصحاح»، تحقیق: احمد عبدالغفور ...
  • حمور، عرفان محمد (بی تا): «المواسم و حساب الزمن عند ...
  • درخشان فر، سودابه (۱۳۹۵): «معناشناسی واژگان اوقات نماز در قرآن ...
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد (۱۴۱۲ ق): «مفردات الفاظ القرآن»؛ ...
  • زرکشی، بدرالدین (۱۹۵۷): «البرهان فی علوم القرآن»، تحقیق: محمد ابوالفضل ...
  • صفوی، کوروش (۱۳۹۹): «درآمدی بر معنی شناسی»، تهران: سوره مهر، ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۰ق): «المیزان فی تفسیر القرآن»، بیروت: موسسه الاعلمی ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۲ش): «مجمع البیان فی تفسیر القرآن» ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۹۶۰): «تاریخ الطبری»، تحقیق: محمد ابوالفضل ...
  • طوسی، محمد بن حسن (بی تا): «التبیان فی تفسیر القرآن»، ...
  • عبدالملک، جمال (۱۹۷۲): «مسائل فی الابداع و التصور»، خرطوم: دار ...
  • عسکری، حسن بن عبدالله (۱۴۰۰ ق): «الفروق فی اللغه»؛ بیروت: ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۰۹ ق): «کتاب العین»، قم: نشر ...
  • کربوعه، میره (۲۰۱۴): «الفاظ الزمن فی القرآن الکریم: اللیل و ...
  • گیررتس، دیرک (۱۳۹۵): «نظریه های معنی شناسی واژگانی»، ترجمه: کوروش ...
  • مختار عمر، احمد (۱۳۸۵): «معناشناسی»، ترجمه حسین شهیدی، مشهد: دانشگاه ...
  • مقاتل، مقاتل بن سلیمان (۱۴۲۳ق): «تفسیر مقاتل بن سلیمان»، تحقیق: ...
  • ممتحن، مهدی (۱۳۹۲): «مفاهیم زمانی در ادبیات و قرآن»، مطالعات ...
  • بررسی شناختی استعاره‌های حوزة مفهومی اسماء زمان در قرآن کریم [مقاله ژورنالی]
  • Al-yahya, Maha and Other (۲۰۱۰). “An Ontological Model for Representing ...
  • سایت org/time؛ تاریخ آخرین بازدید: ۰۴/۰۹/۱۳۹۹ ...
  • نمایش کامل مراجع