معرفی مشخصات و ویژگی های نسخه خطی «اخلاق الاتقیاء و صفات الاصفیاء» نگاشته خضر منشی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 183

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JLL-25-51_003

تاریخ نمایه سازی: 25 آبان 1401

چکیده مقاله:

نسخه خطی اخلاق الاتقیاء و صفات الاصفیاء، نگاشته مظفر بن عثمان بن برمکی (۹۶۴ م.) است. تاریخ نگارش این اثر مربوط به قرن دهم هجری قمری است. مظفر بن عثمان، ملقب به خضر منشی، این نسخه خطی را در سه مقاله که هر کدام از آن ها شامل چندین باب و فصل است، نگاشته و آن را به یکی از سلاطین عثمانی معاصر خویش، سلطان سلیمان قانونی، تقدیم کرده است. این نوشتار بر اساس روش توصیفی تحلیلی و با هدف معرفی مولفه های ظاهری و متنی این اثر و با استفاده از تصحیح قیاسی متن به شرح و تبیین ویژگی های نسخه خطی مزبور در هشت سطح مشخصات ظاهری، موضوعی، زبانی، نحوی، سبکی، بلاغی، بینامتنی و سهوهای مولف می پردازد. بر اساس این بررسی، خضر منشی در تالیف اثر خویش گاه از واژگانی استفاده کرده است که متفاوت با زبان معیار زمانه اوست. ترکیب جملات عربی و فارسی در عبارات، تلفیق انواع سبک های نوشتاری، کاربرد فراوان صنایع ادبی سجع، التفات و تضمین المزدوج و بهره گیری از اندیشه و تاملات شاعران و ادبای پیشین از مشخصات این نسخه است. هر چند این نسخه در موضوع اخلاق نظری و عملی است؛ اما بخش قابل توجهی از آن به عقاید و نحله های صوفیان می پردازد. معرفی و تبیین ویژگی های این نسخه خطی، زمینه ای است برای حفظ و پاس داشت گنجینه فراموش شده زبان و ادبیات فارسی که در قلمرو غیرفارسی زبانان تالیف شده است.

کلیدواژه ها:

نسخه خطی ، اخلاق الاتقیاء و صفات الاصفیاء ، خضر منشی ، مشخصات ، قرن دهم

نویسندگان

هادی دهقانی یزدلی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان. تهران. ایران

محمدرضا پاشایی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان تهران. ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • احمدی، بابک. (۱۳۸۲). ساختار و تاویل متن. چاپ ششم. تهران: ...
  • برمکی، مظفربن­عثمان. (ف. ۹۶۴ ق.). اخلاق­الاتقیا و صفات­الاصفیاء. ترکیه: کتابخانه ...
  • بهار، ملک­الشعرا. (۱۳۸۸). سبک­شناسی. سه جلد. چاپ سوم. تهران: زوار ...
  • تجلیل، جلیل. (۱۳۶۷). جناس در پهنه ادب فارسی. تهران: موسسه ...
  • حاجی خلیفه. (۱۳۸۷). کشف­الظنون. تهران: موسسه فرهنگی تبیان ...
  • حقی اوزون چارشی لی، اسماعیل. (۱۳۶۸). تاریخ عثمانی. ترجمه ایرج ...
  • خرندزی زیدری نسوی، شهاب­الدین­محمد. (۱۳۸۹). نفثه­المصدور. به تصحیح و توضیح ...
  • سعدی، مشرف­الدین مصلح­بن­عبدالله. (۱۳۹۸). کلیات سعدی. به تصحیح محمدعلی فروغی. ...
  • سعیدی سیرجانی، علی­اکبر (مصحح). (۱۳۶۲). یادداشت­ها. تالیف صدرالدین عینی. تهران: ...
  • سلطانی، پوری؛ فروردین، راستین. (۱۳۷۹). اصطلاح­نامه کتابداری. تهران: کتابخانه ملی ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۸۴ الف). کلیات سبک­شناسی. چاپ دوم. تهران: میترا ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۸۴ ب). سبک­شناسی نثر. چاپ نهم. تهران: نشر ...
  • شمیسا، سیروس. (۱۳۹۵). نگاهی تازه به بدیع. چاپ ششم. تهران: ...
  • علیزاده خیاط، ناصر؛ روحی کیاسر، اعظم . (۱۳۹۹). «جنبه های ...
  • فشارکی، محمد. (۱۳۸۵). نقد بدیع. چاپ دوم. تهران: سمت ...
  • فریدونی، حسن­علی؛ عمادی، مرجان . (۱۳۹۰). «بررسی عناصر فهرست­نویسی نسخه­های ...
  • محبتی، مهدی. (۱۳۸۶). بدیع نو. چاپ دوم. تهران: سخن ...
  • وحیدیان کامیار، تقی. (۱۳۷۹ الف). «نثر مسجع فارسی را بشناسیم»، ...
  • وحیدیان کامیار، تقی. (۱۳۷۹ ب). بدیع از دیدگاه زیبایی­شناسی. تهران: ...
  • همایی، جلال الدین. (۱۳۷۱). فنون بلاغت و صناعات ادبی. چاپ ...
  • نمایش کامل مراجع