نقد و بررسی اطناب و انواع آن در متون بلاغی فارسی
محل انتشار: پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت، دوره: 11، شماره: 1
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 439
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JLCR-11-1_008
تاریخ نمایه سازی: 29 آبان 1401
چکیده مقاله:
اطناب از مباحث مهم در دانش معانی است؛ تا جایی که برخی بلاغت شناسان، فهم دانش معانی را در گرو فهم درست آن دانسته اند. این اهمیت اقتضا می کند در کتاب های بلاغت، تعاریف و تقسیمات دقیقی از اطناب آمده باشد تا چارچوب نظری روشنی برای شناخت مفهوم و مصادیق آن به خواننده ارائه شود؛ اما در عمل چنین نیست و بلاغت نویسان در تعیین انواع و مصادیق اطناب، آن گونه که انتظار است، عمل نکردهاند. بر این اساس، لازم می نماید تعریف ها و تقسیم بندی های اطناب در کتاب های بلاغی قدیم و جدید، بازخوانی و واکاوی شود. در مقاله پیش رو کوشش شده است با بازخوانی تحلیلی – انتقادی متون بلاغی گذشته و امروز، قوت و ضعف این تعریف ها و تقسیم بندی ها بررسی و نشان داده شود. تحلیل داده های این پژوهش نشان می دهد بلاغت نویسان قدیم و جدید در تعریف اطناب که عبارت باشد از بیان معنای اندک با الفاظ بسیار، اتفاق نظر دارند؛ هرچند به سبب نسبی بودن مفهوم کمیت در کلام، برخی قیود مناسبت با «کلام متعارف اوساط ناس» و «مقتضای مقام» را نیز بر تعریف اطناب افزوده اند، اما با تقسیم بندی ها و اصطلاح سازی های بی حاصل انواع و مصادیق اطناب را چنان که باید روشن و دقیق تعیین نکرده اند؛ برخی انواع، دچار تداخل تعریف و اشتراک در نمونه شده و در نتیجه، داوری درباره حسن و قبح آنها به تعارض انجامیده است. حتی به نظر می رسد گاه نیز نویسنده متون بلاغی در مصداق اطناب دانستن سخنی، مردد بوده است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فاطمه هجری
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
امیر مومنی هزاوه
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
مهدی محبتی
استاد گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
