نشانه شناسی رمزگان درخت در روایت های عامه

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 180

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUT-12-1_004

تاریخ نمایه سازی: 30 آبان 1401

چکیده مقاله:

نشانه شناسی، دانش و مهارت مطالعه و تفسیر و بازتفسیر نشانه هاست. در این نوع مطالعه، نشانه ها براساس افق همنشینی و جانشینی عناصر و گزاره های متنی و نظر به تمامیت متن خود، بازخوانی می شوند. بازخوانی ها نیز فرایند تفسیرها را بنیان می نهند و تفسیرها براساس بافت و زمینه و مخاطبان متن ها، خود را آشکار می سازند. این تفسیرها، اساسی ترین محمل برای تداوم و ماندگاری متن ها و اندیشه های نهفته آن ها در جهان های گونه گون فرهنگی و اندیشگی و اجتماعی آدمی است. از میان رهیافت های نشانه شناسی، رویکرد نشانه شناسی چالرز سندرس پیرس از جمله منظرگاه هایی است که به زمینه و بافت متن و تفسیر و بازتفسیر نشانه ها تکیه می کند. از میان ابزارهای زبانی و اندیشگی، روایت ها، به ویژه نوع قصه گون آن، یکی از کهن ترین و شایع ترین ابزارها برای آشکارگی دلالت ها و نمود معنایی نشانه ها تلقی می شود. ازآنجاکه روایت های عامه، محمل اندیشه ها و نمودهای فرهنگی و آیینی گونه گونی است که در بافت و زمینه و نشانگان متفاوت و مختلفی ساخته و پرداخته می شوند، نوشتار حاضر براساس رویکرد نشانه شناسی یاد شده به بررسی یکی از بنیانی ترین نشانه های روایت های عامه یعنی درخت و دلالت های گونه گون آن می پردازد. این پژوهش با روشی توصیفی و تحلیلی تفسیری با هدف آشکار کردن درون مایه ها و دلالت های مختلف و مشترک نشانگان درخت در روایت ها و اندیشه های راویان آن ها، کارکرد این نشانگان را در ساختار و روساخت روایت ها می کاود. براساس این جستار و واکاوی، درخت جزو پدیدارهای طبیعی و تاثیرگذار در ذهنیت بشری است که نظام نشانه ای ویژه ای را در روایت های عامه بنیان می نهد که دلالت بر درون مایه های گونه گونی دارد. از جمله این درون مایه ها، قداست و جاودانگی و تابو و مرکزاندیشی است. چنین درون مایه هایی همراه با ساختار نشانگانی و دلالتی ویژه خود، جهان روایت های عامه را نظام بندی می کنند. چنین درون مایه هایی به قدمت عمر و زیست بشری، کهن و ریشه دار می نماید، اما هنوز جزو نیازهای اساسی جهان و زیست امروزی بشری در تعامل با طبیعت و جامعه و اخلاق و افق های معنوی است.

نویسندگان

هادی دهقانی یزدلی

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی. دانشگاه فرهنگیان. تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعقرآن کریمابن بطوطه، ۱۳۴۸، سفرنامه ابن بطوطه (۲ جلد)، ترجمه ...
  • ابوت، اچ. پورتر، ۱۳۹۷، سواد روایت، ترجمه رویا پورآذر و ...
  • اپلی، ارنست، ۱۳۹۵، رویا و تعبیر رویا، ترجمه دل آرا ...
  • اشو، ۱۳۸۰، خلاقیت؛ آزادسازی نیروهای درون، ترجمه مرجان فرجی، چاپ ...
  • الیاده، میرچا، ۱۳۸۱، اسطوره، رویا، راز، ترجمه رویا منجم، تهران، ...
  • ، ۱۳۹۲، آیین ها و نمادهای تشرف، ترجمه مانی صالحی ...
  • بابک معین، مرتضی، ۱۳۹۶، ابعاد گمشده معنا در نشانه شناسی ...
  • بی نیاز، فتح الله، ۱۳۹۳، درآمدی بر داستان نویسی و ...
  • پورآذر، منیره، ۱۳۹۵، «مطالعه تطبیقی نماد درخت در ایران باستان ...
  • حدادکار قوی، لیدا، ۱۳۸۸، «نماد درخت در افسانه های محلی ...
  • چندلر، دانیل، ۱۳۸۷، مبانی نشانه شناسی، ترجمه مهدی پارسا، چاپ ...
  • رضازاده شفق، صادق، ۱۳۸۷، گزیده اوپه نیشدها؛ با مقدمه و ...
  • زرین کوب، عبدالحسین، ۱۳۹۰، جستجو در تصوف ایران، چاپ ۱۲، ...
  • زمردی، حمیرا، ۱۳۸۱ الف، «نمادهای تمثیلی و اساطیری گیاه و ...
  • ، ۱۳۸۱ ب، «تجلیات قدسی درخت»، دانشکده ادبیات و علوم ...
  • ستاری، جلال، ۱۳۸۶، مدخلی بر رمزشناسی عرفانی، چاپ ۳، تهران، ...
  • سجودی، فرزان، ۱۳۷۸، نشانه شناسی کاربردی، تهران، علم ...
  • ، ۱۳۸۸، نشانه شناسی؛ نظریه و عمل، تهران، علم ...
  • سرکاراتی، بهمن، ۱۳۵۰، جا به جایی اساطیر شاهنامه، در سخنرانی ...
  • شمس، زهرا (مترجم)، ۱۳۹۹، در آرنت، هانا، آیشمن در اورشلیم؛ ...
  • شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، ۱۹۹۸، الملل و النحل، بیروت، بی ...
  • عابدی جیقه، محمدرضا و حسین شهبازی و احمد فرشبافیان نیازمند ...
  • محمد بن جریر طبری، ۱۳۸۰، تاریخنامه طبری، ترجمه ابوعلی بلعمی، ...
  • فریزر، جیمز جرج، ۱۳۸۸، شاخه زرین، ترجمه کاظم فیروزمند، تهران، ...
  • کریمی قره بابا، سعید و مختار رضایی، ۱۳۹۳، «بررسی کهن ...
  • کلانتر، نوش آفرین و طاهره صادقی تحصیلی، ۱۳۹۵، «درخت در ...
  • کمپل، جوزف، ۱۳۸۹، قدرت اسطوره، ترجمه عباس مخبر، چاپ ۶، ...
  • گیرو، پی یر، ۱۳۸۰، نشانه شناسی، ترجمه محمد نبوی، چاپ ...
  • لباف خانیکی، رجبعلی، ۱۴۰۰، «درخت جاودانگی؛ درباره سرو افسانه ای ...
  • مالرو، آندره، ۱۳۹۴، ضدخاطرات، ترجمه ابوالحسن نجفی و رضا سیدحسینی، ...
  • مرادی، ایوب، ۱۳۹۸، «بررسی بن مایه های اسطوره ای در ...
  • مکاریک، ایرنا ریما، ۱۳۸۸، دانش نامه نظریه های ادبی معاصر، ...
  • مکوئیلان، مارتین، ۱۳۸۸، گزیده مقالات روایت، ترجمه فتاح محمدی، تهران، ...
  • مورنو، آنتونیو، ۱۳۸۸، یونگ، خدایان و انسان مدرن، ترجمه داریوش ...
  • موسی پور، ابراهیم، ۱۳۸۹، مقدمه ای بر پژوهش دین عامیانه ...
  • موسوی، مصطفی و ثمین اسپرغم، ۱۳۸۹، «نقد اسطوره شناسی قصه ...
  • نیکوبخت، ناصر و حسینعلی بزرگ بیگدلی و سعید قبادی و ...
  • وبستر، لئونارد و پاتریتسیه مرتوا، ۱۳۹۹، زیستن در افق روایت؛ ...
  • وطن پور، آزاده و کتایون نمیرانیان، ۱۳۹۱، «ریخت شناسی و ...
  • هاکسلی، آلدوکس و دیگران، ۱۳۸۸، درآمدی بر انسان شناسی هنر ...
  • هرمن، دیوید، ۱۳۹۳، عناصر بنیادین در نظریه های روایت، ترجمه ...
  • یونگ، کارل گستاو، ۱۳۸۸، تحلیل رویا؛ گفتارهایی در تعبیر و ...
  • Abrams, M. H. and Harpham, G. G، ۲۰۰۹، A glossary ...
  • Bertens, H، ۲۰۰۲، Literary theory; the basics. London: Taylor & ...
  • Castle, G، ۲۰۰۷، The blackwell guide to literary theory. Oxford: ...
  • Craig, R. T، ۲۰۰۶، "Communication": in encyclopedia of rhetoric. Ed: ...
  • Cuddon, J. A، ۱۹۹۸، Dictionarry of Literary Terms and Literary ...
  • Garry, J. and ElShamy, H، ۲۰۰۵، Archetypes and motifs in ...
  • نمایش کامل مراجع