ایجاد بسترهای مشارکت شهروندان در ساماندهی بافت فرسوده شهری ایران

بافت فرسوده، به مفهوم فرسودگی کالبدی و اجتماعی، محصول تاثیر و تاثر متقابل فرایندهای اجتماعی و فضای جغرافیایی است. بدین سبب موضوع بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهری، همواره یکی از مسائل و چالش های شهرهای امروزی است، که اندیشمندان حوزه های مختلف و مدیران شهری را به حیطه تلاش در جهت بهسازی و نوسازی آن کشانده است. در سالهای اخیر با توجه به تحولات سریع علمی و فنی و به تبع آن دگرگونی در ساختار کالبدی، اقتصادی و اجتماعی شهرها و همچنین مطرح شدن نظریه توسعه پایدار شهری، اهمیت نوسازی و احیاء بافتهای فرسوده و ناکارآمد بیش از پیش مشخص می گردد. بافت قدیمی به عنوان شبکه پیچیده روابط به یادگار مانده از نسلهای پیشین با وجود دگرگونیهای زیاد در طی پنجاه سال اخیر هنوز نتوانسته است با شرایط موجود شهرنشینی کشور سازگار گردد. تراکم شدید جمعیت در حاشیه شهرهای بزرگ و نوع سکونت در این قسمتهای شهرباعث ایجاد بافتهای ناخواسته و ناهنجار شهر می گردد. گسترش فضایی بی رویه و بدون برنامه شهرهای بزرگ و متوسط کشور در چند دهه گذشته، باعث شکل گیری بافت های جدید شهری در مجاورت شهرها و جابجایی ساکنان و کاربریهای شهری به نواحی جدید گردیده است. در نتیجه این جابجایی، به تدریج بافت های قدیمی شهرها کارکرد و حیات اجتماعی- اقتصادی خود را از دست داده اند و این بافت ها با از دست دادن حیات شهری خود، به سمت رکود و فرسودگی گرایش پیدا کرده اند. تعیین محدوده های فرسوده شهری، شناسایی ویژگیها، برنامهریزی و انواع مداخله در این نوع از بافتها یکی از مباحث عمده نظام شهرسازی کشور در سالهای اخیر را تشکیل می دهد بسیاری از این بافتها با مشکلات عدیدهای از جمله مسایل اجتماعی، زیستمحیطی و بالخصوص اقتصادی روبرو هستند و یکی از راههای پاسخگویی مناسب به این نوع از بافتهای شهری اقدماتی از جمله نوسازی و بهسازی می باشد.