بازخوانی انتقادی دلایل سلفیه در نکوهش علم کلام با تمرکز بر دیدگاه ابن تیمیه
محل انتشار: فصلنامه اندیشه دینی، دوره: 21، شماره: 79
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 301
فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JRT-21-79_001
تاریخ نمایه سازی: 1 آذر 1401
چکیده مقاله:
علم کلام از مجموعه علوم عقلی است که از ابتدای پیدایش، موافقان و مخالفانی از فرق و مذاهب اسلامی داشته است. پس از تدوین کتب کلامی، برخی با این علم موافقت کردند و به شرح و تفسیرآن پرداختند و برخی با آن مخالفت کردند و به نقد آن پرداختند. سلفیه به پیروی از اهل حدیث، به دلیل نقل گرایی حداکثری و کنار گذاشتن استدلال عقلی، با علم کلام مخالفت کرده و ورود در آن را مایه ی خسارت و گمراهی می دانند. برخی از استدلال های مهم سلفیان در انکار و مخالفت با علم کلام عبارت اند از: اجتناب سلف از ورود به مباحث علم کلام، نهی صحابه و تابعین از ورد به علم کلام، بدعت انگاری علم کلام، اختلاط علم کلام با مباحث خرافی و دروغ و گاه کفرآمیز، مخالفت و تضاد نتایج مباحث کلامی با نصوص قرآنی و حدیثی. پژوهش پیش رو با روشی اسنادی، تحلیلی انتقادی، استدلال های سلفیه را در بوته ی نقد و ارزیابی قرار می دهد و سستی آن ها را آشکار می کند. استدلال های سلفیان نوعا مغالطه آمیز بوده و با نصوص قرآنی و حدیثی و همچنین سیره ی صحابه و تابعین و دیگر عالمان در تضاد بوده است. دیدگاه سلفیه پیامدهای تلخی داشته؛ نظیر مشروعیت نداشتن ورود به دیگر علوم و ارزش ستیزی از علوم عقلی و آلی و ابزاری و همچنین نوعی انحصارگرایی و مطلق گرایی در فهم مردمان سه سده ی نخستین جهان اسلام.
نویسندگان
حمزه علی بهرامی
استادیار دانشگاه اصفهان
محمدعلی وطن دوست
گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد
صفدر رجب زاده
طلبه سطح چهار رشته کلام مقارن مدرسه علمیه نواب
مجتبی مرادی مکی
دانشجوی دکترای رشته وهابیت شناسی دانشگاه ادیان و مذاهب- طلبه سطح چهار رشته کلام مقارن، مدرسه علمیه نواب.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :