کارکرد تمهیدات بیانی ابن عربی در ساخت شکنی مفاهیم آخرت شناسانه
محل انتشار: فصلنامه اندیشه دینی، دوره: 21، شماره: 79
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 137
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JRT-21-79_004
تاریخ نمایه سازی: 1 آذر 1401
چکیده مقاله:
در نظریه پردازی های آخرت شناسانه ی ابن عربی، بهره گیری از تمهیدات بیانی ناآشکار اما موثر در بازروایت برخی از مفاهیم و گزاره های دینی مطابق با پیش فرض های عرفانی او، به ساخت شکنی برخی مفاهیم مهم ایدئولوژیک منجر می شود. بررسی قاعده مند این گونه تمهیدات بیانی در متون کلاسیک عرفانی، روش نقادانه ی نوینی است که سویه های ناخودآگاه این متون و چگونگی کاربرد آن ها را برای مخاطب روشن می سازد. براین اساس پژوهش حاضر می کوشد با پرداختن به تمهیدات بیانی و روایی به کاررفته در فرضیه های آخرت شناختی ابن عربی، نقش آن ها در باورپذیری مدعیات ابن عربی و اقناع مخاطبان وی را بررسی کند. نتیجه ی بررسی ها نشان داد که ابن عربی در تبیین آرای آخرت شناسانه ی خود، معنا و کاربردواژه ها،تعابیر و گزاره ها را متناسب با نظام اندیشگانی خود تغییر داده و با مسخ واژگان و مفاهیم کلیدی و استحاله ی مفهومی آن ها، موجب دگرسانی در هویت معنایی آن ها شده است. وی از طریق غیریت سازی نشانه های مشترک، به شیوه ای ساختارشکنانه، ظرفیت های معنایی جدیدی را در واژگان و مفاهیم ایجاد کرده و روایتی نو از ایدئولوژی های رایج دینی درباب آموزه های آخرت شناسانه ارائه داده است. بررسی این تمهیدات بیانی اگرچه در بازنمایی اضلاع ناخودآگاه فرضیه ی ابن عربی و نظام تثبیت شده ی مفاهیم آن موثر است، بیش از هر چیزی می تواند موجب کاهش اعتبار فرضیه ی وی در برابر فرضیه های رقیب باشد. هدف این پژوهش بررسی کارکرد تمهیدات بیانی ابن عربی در فرضیه های آخرت شناسانه ی اوست که به شیوه ی توصیفی تحلیلی صورت گرفته است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
فاطمه رحیمی
استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه پیام نور، ایران.
هاتف سیاه کوهیان
استادیار گروه ادیان و عرفان، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان، تاکستان، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
