«انسان دینی» و «دین انسانی»

سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 249

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JRT-18-67_005

تاریخ نمایه سازی: 1 آذر 1401

چکیده مقاله:

مفهوم «انسان دینی» در گذر تاریخ دچار تحول معنایی شده و به تبع آن، مختصات و شاخصه های آن نیز تغییر کرده است. معنای کلمه ی دینی یا دین دار به عنوان یک صفت برای انسان و وسعت دامنه ی مفهومی آن، به تعریف خود دین بستگی دارد. در دوره ی پیشامدرن اعتقاد بر این بود که دین، امری آسمانی، قدسی، جزمی، واقع­گرا و بی­بدیل است و مصداق آن، ادیان نهادین و رسمی حاکم بر جامعه بود. اما در دوره ی مدرن، مفهوم دین وسیع­تر شده و همه ی دستگاه های فکری را که به نوعی کارکرد دارند و به کار معنابخشی جهان می آیند، شامل می­شود. از این نوع دین به «دین انسانی» تعبیر می شود. به دلیل وسیع ترشدن دایره ی مفهومی کلمه ی دین، هم مفهوم «انسان دینی» وسیع­تر شده است و هم شاخصه های آن تغییر کرده است. شاخصه­های «انسان دینی» از دوره­ای به دوره ی دیگر و از دینی تا دین دیگر، با یکدیگر تفاوت دارند. اما درعین حال می­توان برخی از شاخصه­های مشترک مانند التزام و تعهد، انتخابگری، انگیزه­مندی و شعف، انتخابگری و هدفمندی را برای آن نام برد. دین انسانی که عمدتا محصول دوره ی مدرن است، به دینی گفته می شود که معلول انسان و نیازمندی های مختلف اوست و در آن، بر ارزش ها، خواست­ها و نقاط قوت انسان تاکید فراوان می شود. برخی از شاخصه­های دین انسانی عبارت اند از: منشا بشری داشتن، کارکردداشتن، غیرقدسی بودن، این جهانی بودن، محوریت انسان، تغییر پذیری، فردی و خصوصی بودن، بدیل پذیری و ....

نویسندگان

محمدحسین زارعی محمودآبادی

دکترای دین پژوهی و استادیار دانشگاه فرهنگیان یزد

شهاب الدین وحیدی مهرجردی

استادیار دانشگاه میبد یزد

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم ...
  • نهج البلاغه ...
  • ابن ابی­الحدید، عبدالحمید بن هبه الله، (۱۴۰۴)، شرح نهج البلاغه، ...
  • ابن منظور، جمال الدین محمدبن مکرم، (۲۰۱۰)، لسان العرب، بیروت: ...
  • ۵ . اسپیلکا، برنارد، رالف دبلیوهود، بروس هونسبرگر و ریچارد ...
  • استیس، والتر، (۱۳۸۱)، دین و نگرش نوین، ترجمه ی احمدرضا ...
  • الیاده، میرچا، (۱۳۷۴)، فرهنگ و دین، ترجمه ی بهاءالدین خرمشاهی، ...
  • برگر، پیتر لودویگ، (۱۳۹۳)، اجبار به بدعت، ترجمه ی فرهام ...
  • پترسون، مایکل، ویلیام هاسکر، و... ، (۱۳۷۶)، عقل واعتقاد دینی، ...
  • تمیمی آمدی، عبدالواحدبن محمد، (۱۴۱۰)، غرر الحکم و درر الکلم، ...
  • توفیقی، حسین، (۱۳۸۵)، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران: انتشارات سمت ...
  • تیلور، چارلز، (۱۳۸۸) ، تنوع دین در روزگار ما، ترجمه ...
  • جوادی آملی، عبدالله، (۱۳۸۷)، تفسیر انسان به انسان، قم: مرکز ...
  • جوادی آملی، عبدالله، (۱۳۹۲)، دین شناسی، قم: مرکز نشر اسراء ...
  • دان کیوپیت، (۱۳۷۶)، دریای ایمان، ترجمه ی حسن کامشاد، تهران: ...
  • دورکیم، امیل، (۱۳۹۳)، صور بنیانی حیات دینی، ترجمه ی باقر ...
  • راسل، برتراند، (۱۳۸۹)، چرا مسیحی نیستم، ترجمه ی س. طاهری، ...
  • صانع پور، مریم، (۱۳۸۹)، نقدی بر مبانی معرفت شناسی اومانیستی، ...
  • فروید، زیگموند، (۱۳۶۸)، مفهوم ساده ی روان کاوی، ترجمه ی ...
  • فرامرز قراملکی، احد، (۱۳۷۳)، موضوع علم و دین در خلقت ...
  • فونتانا، دیوید، (۱۳۸۵)، دین و معنویت، ترجمه ی الف. ساوار، ...
  • فیروزآبادی، مجدالدین محمدبن یعقوب، (۲۰۰۵)، القاموس المحیط، لبنان: موسسه الرساله ...
  • ملکیان، مصطفی، (۱۳۹۴)، در رهگذر باد و نگهبان لاله، تهران: ...
  • ، (۱۳۸۵)، مشتاقی و مهجوری، تهران: نشر نگاه معاصر ...
  • مجتهد شبستری، محمد، (۱۳۸۳)، تاملاتی در قرائت انسانی از دین، ...
  • همیلتون، ملکم بی، (۱۳۹۲)، جامعه شناسی دین، ترجمه ی محسن ...
  • Horton, John, (۲۰۰۵), The Shorter Routledge Encyclopedia of Philosophy, (edited ...
  • Hornby, A. S.M., (۱۹۹۸), Oxford Advanced Learners Dictionary, Oxford University ...
  • Becker, Lawrence C. and Charlotte B, Becker, (۲۰۰۱), Encyclopedia of ...
  • نمایش کامل مراجع