علیت به معنای قطعیت یا هم زمانی یا حد فاصلی میان آن دو؟

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 122

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JRT-16-61_001

تاریخ نمایه سازی: 1 آذر 1401

چکیده مقاله:

علیت از مسائل زیربنایی فلسفه بوده که از دیرباز موردتوجه و بررسی فیلسوفان قرار داشته است. علیت در نگاه برخی فیلسوفان، با ضرورت و قطعیت گره خورده است. در این نوشتار، نشان خواهیم داد که اگرچه به دو گونه ی پیشینی و پسینی، سعی در اثبات علیت شده است، این تلاش ها ناکام مانده اند. اصل ضرورت و قطعیت در زندگی و اثبات وجود آن در عالم خارج، در طاقت بشر نیست، چون عالم وجود، با ضرورت گره نخورده است. تفسیر دقیق علیت همان تحقق تاثیر و تاثر غیرقطعی، میان دو امر متعاقب است که تعاقب آن ها تا زمان حال، به هم نخورده است. علیت به معنای تاثیر و تاثر، بدیهی است، اما قطعیت و ضرورت از دل آن بیرون نمی آید.

کلیدواژه ها:

۱- علیت ، ۲- علت ، ۳- معلول ، ۴- ضرورت و قطعیت ، ۵- تعاقب

نویسندگان

محمد بنیانی

استادیار گروه فلسفه دانشکده الاهیات دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن سینا، (۱۳۷۹)، حسین بن عبدالله،النجاه من الغرق فی بحر ...
  • __________________________، (۱۴۰۴)، الشفاء ( الالهیات)، به تصحیح سعید زای، قم: ...
  • __________________________، (۱۳۷۵)، الاشارات و التنبیهات، قم: نشر البلاغه ...
  • __________________________، (۱۴۰۰ق)، رسائل ابن سینا، ۱جلد، قم: انتشارات بیدار ...
  • __________________________، (۱۴۰۴)، التعلیقات، تحقیق عبد الرحمن بدوی، بیروت: مکتبه الاعلام ...
  • بهمنیار، (۱۳۷۵)، التحصیل، تصحیح و تعلیق مرتضی مطهری، تهران: انتشارات ...
  • رازی، ، فخر الدین، (۱۴۱۱ق)، المباحث المشرقیه فی علم الالهیات ...
  • ___________،(۱۳۷۳)، شرح عیون الحکمه، مقدمه و تحقیق از محمد حجازی ...
  • سهروردی، (۱۳۷۵)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به تصحیح و مقدمه ...
  • شیرازی، صدرالدین محمد، (۱۹۸۱ م)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه ...
  • _________________، (۱۳۶۰)، الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، با حاشیه ی ...
  • _________________، (۱۴۲۲)، شرح الهدایه الاثیریه، بیروت: موسسه التاریخ العربی ...
  • _________________، (۱۳۵۴)، المبدا و المعاد، تهران: انجمن حکمت و فلسفه ...
  • _________________، (۱۳۶۳)، المشاعر، اهتمام هانری کربن، تهران: کتابخانه طهوری ...
  • طوسی، خواجه نصیر، (۱۴۰۵)، تلخیص المحصل، بیروت: دار الاضواء ...
  • _________________، (۱۳۷۵)، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم: نشر ...
  • طباطبایی، سید محمد حسین، (۱۴۲۲ق)، نهایه الحکمه، تحقیق عباس علی ...
  • _________________، (۱۴۲۰ق)، بدایه الحکمه، تحقیق عباس علی زارعی سبزواری، قم: ...
  • غفاری، حسین، (۱۳۸۶)، بررسی مبادی فلسفه نقادی، تهران: انتشارات حکمت ...
  • میر داماد، (۱۳۶۷)، القبسات، به اهتمام مهدی محقق و همکاران، ...
  • میر داماد- العلوی، محمد باقر- السید احمد، (۱۳۷۶)، تقویم الایمان ...
  • Copleston, Frederick, (۱۹۹۴)A History of Philosophy,Vol. V, The Newman Press ...
  • Hume, David, (۲۰۰۹) A Treatise of Human Nature, Floating Press ...
  • Hume, David, (۲۰۰۷) An Enquiry concerning Human Understanding, Edited with ...
  • Hartnack, Justus, (۲۰۰۱) Kant 's Theory of Knowledge, Translated by ...
  • Kant, Immanuel, (۲۰۰۴) Prolegomena to Any Future Metaphysics, Translated and ...
  • Kant, Immanuel, (۲۰۱۰) The Critique of Pure Reason, Translated by ...
  • Locke, John, (۱۹۹۹) An Essay Concerning Human Understanding, The Pennsylvania ...
  • Mill, J. S., (۱۹۱۱), A System of Logic: Ratiocinative and ...
  • Quine, W. V., (۱۹۷۴), The Roots of Reference, La Salle, ...
  • نمایش کامل مراجع