ابن سینا و اخذ رهیافت سمانتیکی و پراگماتیکی در تعریف جمله ی خبری

سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 165

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JRT-16-59_003

تاریخ نمایه سازی: 1 آذر 1401

چکیده مقاله:

ابن سینا دو تعریف متمایز برای جمله ی خبری ارائه می دهد. یکی در الشفاء: «قضیه عبارتی است که دارای صدق یا کذب است» و دیگری در الاشارات: «ترکیب خبری آن است که گوینده ی آن را بتوان در آنچه می گوید، صادق یا کاذب دانست». بنابر یک تفسیر، این دو تعریف دو ملاک تمایز برای جمله ی خبری است، که هرکدام به فضای معناداری مستقلی تعلق دارد. تعریف نخست مبتنی بر فضای سمانتیکال است، که بر اساس آن، جمله ی خبری به تنهایی و مستقل از گوینده ی آن قابل اتصاف به صدق و کذب است. اما تعریف دوم مبتنی بر فضای پراگماتیکال است، که بر اساس آن، واژگان و عبارات معنای خود را از قصد و اراده ی گوینده می یابند؛ لذا صدق و کذب جمله ی خبری نه به خود آن، بلکه به گوینده ی آن بستگی دارد. مساله ی نوشتار حاضر، خوانش دیدگاه ابن سینا بر مبنای تمایز سمانتیک و پراگماتیک است. بر اساس این تفسیر، شاید بتوان به نحوی ابن سینا را نخستین اندیشمندی دانست که به تمایز سمانتیک و پراگماتیک توجهی، هرچند ساده و اجمالی، نشان داده است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

احمد عبادی

استادیار دانشگاه اصفهان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن­حزم، ابو­محمدعلی، (۱۹۸۳)، رسائل ابن­حزم­الاندلسی، به تصحیح احسان عباس، بیروت: ...
  • ابن­رشد، ابوالولید، (۱۹۸۱)، تلخیص کتاب العباره، به تصحیح قاسم بترورث ...
  • ابن سینا، (۱۳۸۳)، الاشارات و التنبیهات، در: شرح الاشارات، قم: ...
  • ، (۱۳۷۱ق)، الشفاء، به تصحیح ابراهیم مدکور، قاهره، مصر: دار­الکتاب ...
  • ، (۱۳۷۹)، النجاه من الغرق فی بحر الضلالات، به تصحیح ...
  • ، (۱۳۵۳)، رساله عن اجوبه المسائل الغریبه العشرینیه، در: منطق ...
  • ، (۱۴۰۰)، عیون ­الحکمه، در: شرح عیون­ الحکمه، به کوشش ...
  • ابن­مقفع، روزبه بن دادویه اهوازی، (۱۳۵۷)، المنطق، به تصحیح محمدتقی ...
  • اخوان ­الصفا و خلان ­الوفا، (۱۴۰۵)، الرسائل، قم: مرکز النشر ...
  • ارسطو، (۱۹۴۸)، منطق ارسطو، به تصحیح عبدالرحمن بدوی، قاهره: دارالکتب ...
  • ارموی، سراج­الدین، (بی تا)، تصویر نسخه ی خطی، بیان الحق ...
  • ، (۱۳۸۴)، مطالع ­الانوار، در: شرح مطالع ­الانوار، به تصحیح ...
  • باطنی، محمد­رضا، (۱۳۷۴)، مسائل زبان شناسی نوین، تهران: انتشارات آگاه ...
  • بهمنیار، بن مرزبان آذربایجانی، (۱۳۴۹)، التحصیل، به تصحیح مرتضی مطهری، ...
  • تفتازانی، سعدالدین، (۱۴۱۲)، تهذیب المنطق، در: الحاشیه علی تهذیب المنطق، ...
  • حجتی، محمدعلی، (۱۳۸۴)، «سمانتیک اسامی خاص»، مجله نامه فلسفی، ش۱، ...
  • حسینی اعرج، محمدرضا، (۱۳۵۳)، الارجوزه فی المنطق، در: منطق و ...
  • خونجی، ابوالفضائل افضل­الدین محمد بن نام­آور، (۱۳۸۹)، کشف­الاسرار عن غوامض ...
  • رازی، فخرالدین بن­خطیب، (۱۳۸۱)، منطق الملخص، به تصحیح احد فرامرز ...
  • رازی، قطب­الدین، (۱۳۸۴)، شرح مطالع­الانوار= لوامع­الاسرار فی شرح مطالع الانوار، ...
  • راسل، برتراند، (۱۳۶۷)، مسائل فلسفه، ترجمه ی منوچهر بزرگمهر، تهران: ...
  • ریزی، محمد­ بن اسماعیل، (۱۳۶۹)، «فلسفه ی اشراق به زبان ...
  • ساوی، زین­الدین عمر ­بن سهلان، (۱۳۱۶ق)، البصائر النصیریه، به تصحیح ...
  • سبزواری، ملاهادی، (۱۳۶۹)، (الف)، شرح­المنظومه، الجزء­الاول، قسم المنطق المسمی ب ...
  • ، (۱۳۶۹)، (ب)، شرح غرر الفرائد، به اهتمام مهدی محقق ...
  • سوسور، فردیناند، (۱۳۸۲)، دوره ی عمومی زبان شناسی، ترجمه ی ...
  • سهروردی، شهاب­الدین یحیی بن حبش، (۱۳۸۳)، حکمه الاشراق، در شرح ...
  • ، (۱۳۳۴)، منطق ­التلویحات، به کوشش علی اکبر فیاض، تهران: ...
  • شهرزوری، شمس­الدین محمد الاشراقی، (۱۳۷۲)، شرح حکمه الاشراق، به تصحیح ...
  • صفوی، کورش، (۱۳۷۹)، درآمدی بر معنی­شناسی، تهران: انتشارات سوره ی ...
  • طوسی، خواجه نصیرالدین، (۱۳۶۱)، اساس الاقتباس، به تصحیح مدرس رضوی، ...
  • ، (۱۳۶۳)، منطق ­التجرید، به تصحیح محسن بیدارفر، قم: مرکز ...
  • غزالی، ابوحامد محمد، (۱۳۲۳ق)، المستصفی، بیروت: دار­المعرفه ...
  • ، (بی­تا)، معیار ­العلم فی فن ­المنطق، به تصحیح سلیمان ...
  • ، (۱۹۶۱)، مقاصد الفلاسفه، به تصحیح سلیمان دنیا، قاهره: دار ...
  • فارابی، ابونصر، (۱۴۰۸)، المنطقیات، به تصحیح محمدتقی دانش­پژوه، قم: منشورات ...
  • فرامرز قراملکی، احد، (۱۳۸۵)، اصول و فنون پژوهش در گستره ...
  • ، (۱۳۹۱)، جستار در میراث منطق دانان مسلمان، تهران: پژوهشگاه ...
  • ، (۱۳۸۸)، روش شناسی مطالعات دینی، مشهد: انتشارات دانشگاه علوم ...
  • ، (۱۳۸۱)، منطق، ج۱، تهران: دانشگاه پیام نور ...
  • کاتبی قزوینی، نجم الدین، (بی تا)، (ب)، الرساله ­الشمسیه، در: ...
  • ، (بی تا)، (الف)، جامع ­الدقائق فی کشف ­الحقائق، تصویر ...
  • کاشف­الغطاء، علی، (۱۳۸۲ق)، نقد الآراء­ المنطقیه، النجف: مطبعه ­النعمان ...
  • کوزنزهوی، دیوید، (۱۳۷۱)، حلقه انتقادی، ترجمه ی مراد فرهاد­پور، تهران: ...
  • لاینز، جان، (۱۳۸۳)، معنا شناسی زبان شناختی، ترجمه ی حسین ...
  • مشکوه ­الدینی، عبدالمحسن، (۱۳۶۲)، منطق نوین (متن، ترجمه و شرح ...
  • ملکیان، مصطفی، (۱۳۸۴)، «جغرافیای دانش­های زبانی»، مجله ی نقد و ...
  • موحد، ضیاء، (۱۳۶۸)، درآمدی بر منطق جدید، تهران: انتشارات و ...
  • Audi, Robert, (۱۹۹۹), the Cambridge Dictionary of Philosophy, Cambridge University ...
  • Carnap, Rodolf, (۱۹۴۲), Introduction to Semantics, Cambridge, MA: Harvard University ...
  • Grice, Paul, (۱۹۹۱), Studies In The Way Of Words, Harvard ...
  • Kripki, Saul, (۱۹۹۰), “Speaker’s Reference and Semantic Reference”, in: the ...
  • Robinson, Richhards, (۱۹۷۲), Definition, Oxford ...
  • Wimsatt, W. K., And M.Beardsley, (۱۹۵۴), The Intentional Fallacy, In: ...
  • نمایش کامل مراجع