واکاوی ترجمه اصطلاحات بر پایه صافی فرهنگی (موردپژوهی: ترجمه عربی سلیم عبدالامیر حمدان از رمان های شازده احتجاب و آینه های دردار هوشنگ گلشیری)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 199

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TRAL-12-26_005

تاریخ نمایه سازی: 8 آذر 1401

چکیده مقاله:

الگوی تحلیل انتقادی ترجمه که ترجمه را بر پایه مفهوم «تصفیه» بازتعریف می کند بر پایه نظریه زبان شناسی سازگانی نقش گرای هلیدی (۱۹۷۸) بنا شده و یک رویداد ارتباطی را از صافی های زبانی، فرهنگی و ایدئولوژیکی می گذراند. حال به گونه ویژه، هرگاه مترجم نیاز به کاربرد صافی فرهنگی احساس کند، می توان انتظار داشت که نتیجه کار او به طور نسبی به سوی ترجمه پذیرفتنی گرایش پیدا می کند. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی در پی آن است که شیوه کاربرد صافی فرهنگی را در ترجمه عربی سلیم عبدالامیر حمدان از دو رمان «شازده احتجاب/ الامیر احتجاب» و «آینه های دردار/ مرایا الذات» هوشنگ گلشیری که سرشار از تعبیرهای اصطلاحی است، ارزیابی کند و نشان دهد نحوه کاربرد صافی فرهنگی از سوی مترجم این دو اثر به چه میزان با ویژگی های بافتی در نظام مقصد تناسب دارد. به این منظور راهکارهای کلی مترجم در ترجمه این دو رمان را به چهار بخش تقسیم کردیم: ۱- رویکرد سلبی (حذف عبارت اصطلاحی)، ۲-کاربرد صافی فرهنگی با به کارگیری راهکار «معادل یابی»، ۳- کاربرد صافی فرهنگی با به کارگیری راهکار «معادل سازی» و ۴- انتقال لفظ گرا (ترجمه تحت اللفظی) اصطلاح مبدا به زبان مقصد. یافته های پژوهش نشان از آن دارد که مترجم، بافت فرهنگی تقریبا مشابهی را در نظام مقصد پیاده کرده است و از میان راهکارهای به کار گرفته، معادل یابی فرهنگی (۲/۵۹ درصد) پربسامدترین و حذف (۳/۲ درصد) کم بسامدترین مقدار را به خود اختصاص داده است.

نویسندگان

علیرضا عرب عامری

کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی، دانشگاه دامغان، سمنان، ایران

فرشته افضلی

استادیار، گروه مترجمی زبان عربی، دانشگاه دامغان، سمنان، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اقبالی، عباس. (۱۳۸۸). فرهنگ تطبیقی کنایات عربی -فارسی. چ ۱. ...
  • الیاس، انطون. (۱۳۷۷). فرهنگ نوین (قاموس العصری). ترجمه سید مصطفی ...
  • امینی، امیر قلی. (۱۳۵۳). فرهنگ عوام. چ ۱. اصفهان: دانشگاه ...
  • انوری، حسن. (۱۳۸۳). فرهنگ کنایات سخن. تهران: سخن ...
  • ایویر، ولادیمیر. (۱۳۷۰). روش­های ترجمه عناصر متفاوت فرهنگی. ترجمه سید ...
  • جمال­زاده، محمدعلی. (۱۳۴۱). فرهنگ لغات عامیانه. چ ۱. تهران: فرهنگ ...
  • خان­جان، علیرضا. (۱۳۹۰). پیشنهاد الگویی برای تحلیل انتقادی ترجمه. مطالعات ...
  • (۱۳۹۲). اثر ایدئولوژی بر ترجمه خبر: یک مطالعه موردی. مطالعات ...
  • دهخدا، علی­اکبر. (۱۳۲۵-۱۳۶۱). لغت­نامه. زیر نظر محمد معین و جعفر ...
  • شهری، جعفر. (۱۳۸۱). قند و نمک. تهران: معین ...
  • صلح جو، علی. (۱۳۸۵/۱۳۷۷). گفتمان و ترجمه. تهران: نشر مرکز ...
  • علوب، عبدالوهاب. (۱۹۹۶). معجم فارسی- عربی واعد للالفاظ و التعبیرات ...
  • گلشیری، هوشنگ. (۱۳۶۸). شازده احتجاب. تهران: نشر نیلوفر ...
  • (۱۳۷۲). آینه­های دردار. تهران: نیلوفر ...
  • (۲۰۰۴). الامیر احتجاب. ترجمه سلیم عبدالامیر حمدان. القاهره: المجلس الاعلی ...
  • (۲۰۰۳). مرایا الذات. ترجمه سلیم عبدالامیر حمدان. القاهره: المجلس الاعلی ...
  • میرعمادی، سیدعلی. (۱۳۷۴). تئوریهای ترجمه و تفاوت ترجمه مکتوب و ...
  • ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­نیومارک، پیتر. (۱۳۷۲). دوره آموزش فنون ترجمه. ترجمه منصور فهیم ...
  • نمایش کامل مراجع