کفایت رضایت باطنی مالک در نفوذ معامله به مال غیر

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 348

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LAWT-11-21_003

تاریخ نمایه سازی: 17 آذر 1401

چکیده مقاله:

قانون مدنی معامله به مال غیر را جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت، فضولی و غیرنافذ می داند؛ هرچند صاحب مال باطنا راضی باشد. قانون گذار در این مورد از نظریه اکثریت فقیهان امامیه پیروی کرده است که معتقدند در معامله ای که موضوع آن مال دیگری است، رضایت باطنی مالک در هنگام عقد به تنهایی نمی تواند به نفوذ آن بینجامد، بلکه باید این رضایت به گونه ای اعلام شود. شیخ انصاری از معدود کسانی است که رضایت باطنی مالک را در چنین معاملاتی کافی می داند و بر این باور است که معاملات یادشده موضوعا از قلمرو عقود فضولی خارج است. این به آن معنی است که از دیدگاه وی با وجود رضایت باطنی مالک، اعلام آن به وسیله مبرز خارجی (اجازه) ضرورت ندارد. دیدگاه شیخ پس از وی مورد نقد جدی از سوی صاحب نظران قرار گرفت که در این مقاله نویسنده ضمن تبیین نظریه شیخ به نقدهای وارد بر آن پرداخته و در مقام دفاع از دیدگاه این فقیه به آنها پاسخ داده است. در یک جمع بندی از مطالب ارائه شده، این نتیجه به دست آمده است که برخلاف نظر مشهور، اذن و اجازه جنبه اخباری و اعلامی داشته، صرفا وسیله ای متعارف برای کشف رضایت باطنی شمرده می شود. بنابراین، چنانچه در هنگام انشای معامله ای که نسبت به مال دیگری انجام می گیرد رضای باطنی مالک وجود داشته باشد، باید حکم به نفوذ آن نمود، و بر مالک لازم است که به آثار آن ملتزم باشد.

نویسندگان

محمد باقر پارساپور

دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابع و مآخذالف) فارسیامامی، سیدحسن، حقوق مدنی، ج ۱، (تهران: ...
  • شهیدی، مهدی، حقوق مدنی «اصول قراردادها و تعهدات»، ج ۲، ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، ترمینولوژی حقوق، (تهران: کتابخانه گنج دانش، چ ...
  • جعفری لنگرودی، محمدجعفر، مجموعه محشای قانون مدنی، (تهران: کتابخانه گنج ...
  • کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی «ایقاع»، (تهران: یلدا، چ ۱، ۱۳۷۰) ...
  • کاتوزیان، ناصر، حقوق مدنی «قواعد عمومی قراردادها»، ج ۲، (تهران: ...
  • محقق داماد، سید مصطفی؛ قنواتی، جلیل؛ عبدی پور فرد، ابراهیم؛ ...
  • ب) عربیاحسایی، ابن ابی جمهور، عوالی اللئالی العزیزیه، ج ۱، ...
  • اردبیلی، احمد، مجمع الفائده و البرهان، ج ۸، (قم: دفتر ...
  • ۱۰.اصفهانی، شیخ محمدحسین، حاشیه کتاب المکاسب، ج ۲، (قم: انوار ...
  • ۱۱.انصاری، شیخ مرتضی، المکاسب، ج ۳، (قم: مجمع الفکر الاسلامی، ...
  • ۱۲.ایروانی، میرزا علی، حاشیه المکاسب، ج ۱، (تهران: وزارت فرهنگ ...
  • ۱۳.حلی، حسن بن یوسف، نهایه الاحکام، ج ۲، (قم: موسسه ...
  • ۱۴.جبعی عاملی، زین الدین بن علی، الروضه البهیه، ج ۲، ...
  • ۱۵.خراسانی، محمدکاظم، حاشیه المکاسب، (تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ...
  • ۱۶.خمینی، سید روح الله، کتاب البیع، ج ۲، (تهران: موسسه ...
  • ۱۷.خویی، سید ابوالقاسم، مصباح الفقاهه، ج ۴، (بی جا: بی ...
  • ۱۸.خویی، سید ابوالقاسم، دراسات فی علم الاصول، ج ۴، (قم: ...
  • ۱۹.رشتی، میرزا حبیب الله، کتاب الاجاره، (بی جا: بی تا) ...
  • ۲۰.طباطبایی، سید علی، ریاض المسائل، ج ۸، (قم: موسسه آل ...
  • ۲۱.طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقه الامامیه، ج ۲، ...
  • ۲۲.عاملی، سید جواد، مفتاح الکرامه، ج ۱۲، (قم: دفتر انتشارات ...
  • ۲۳.عاملی، محمد بن حسن حر، وسائل الشیعه، ج ۱۷، (قم: ...
  • ۲۴.مروج جزائری، سید محمدجعفر، هدی الطالب، ج ۴، (بیروت: موسسه ...
  • ۲۵.نایینی، شیخ محمدحسین، منیه الطالب، ج ۱، (تهران: المکتبه المحمدیه، ...
  • ۲۶.نایینی، شیخ محمدحسین، فوائد الاصول، ج ۳، (قم: موسسه النشر ...
  • ۲۷.نجفی، شیخ محمدحسن، جواهر الکلام، ج ۲۲، (بیروت: دار احیاء ...
  • ۲۸.نوری طبرسی، میرزا حسین، مستدرک الوسائل، ج ۱۳، (بیروت: موسسه ...
  • ۲۹.همدانی، رضا، حاشیه کتاب المکاسب، (قم: محقق، چ ۱، ۱۴۲۰ ...
  • یزدی، سید محمدکاظم، حاشیه المکاسب، ج ۱، (قم: موسسه اسماعیلیان، ...
  • نمایش کامل مراجع