بازتاب تاریخ‎نگاری هنر در تاریخ‎نگاری سیاسی صفویان (با تاکید بر هنر خوش نویسی)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 201

فایل این مقاله در 39 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TUHIS-13-30_008

تاریخ نمایه سازی: 17 آذر 1401

چکیده مقاله:

تاریخ‎نگاری سیاسی از ویژگی‎های کلی تاریخ‎نگاری صفویان است که تکیه اصلی آن بر وقایع سیاسی و نظامی است و عنایت کم‎تری به امور اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری داشته است. با وجود این رویکرد غالب در تاریخ‎نگاری سیاسی، اما با حمایت موثر صفویان از هنر و علاقه‎مندی برخی از مورخان سیاسی به هنر خوش نویسی که در زمره منشیان، کاتبان و خوش نویسان دربار بودند، اهمیت و حجم مطالب ثبت شده درباره خوش نویسی، نسبت به سایر هنرهای دیگر در جایگاه نخست قرار گرفت. همچنین تحت تاثیر ویژگی‎های تاریخ‎نگاری ‎سیاسی، کتاب گلستان ‎هنر به مثابه نخستین تاریخ‎نگاری جدی در هنر ایران نگاشته شد که نشان‎دهنده ارزش و برتری هنر خوش نویسی از دریچه تحولات سیاسی و کانون دربار صفویه نسبت به سایر هنرهاست. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی، چگونگی بازتاب تاریخ‎نگاری هنر خوش نویسی در تاریخ‎نگاری سیاسی عصر صفویه بررسی شده است. یافته‎های پژوهش بیانگر آن است که ذکر جایگاه و منزلت، احوال بزرگان خوش نویسی، تاریخچه و اقلام مختلف خطوط و توجه خاص به قلم نستعلیق، طبقه‎بندی خوش نویسان و مهاجرت‎های آنان در تاریخ‎نگاری سیاسی این دوره بازتاب یافته است.

نویسندگان

محمد علی نعمتی

دانشجوی دکتری تاریخ ایران دوره اسلامی دانشگاه لرستان

شهاب شهیدانی

استادیار دانشگاه لرستان

سید علاء الدین شاهرخی

استادیار دانشگاه لرستان

جهانبخش ثواقب

استادیار دانشگاه لرستان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعکتاب هاآژند، یعقوب (۱۳۹۰)، میرعماد، تهران، امیرکبیر ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۹۸)، از کارگاه تا دانشگاه پژوهشی در نظام ...
  • اشپولر، و دیگران (۱۳۸۸)، تاریخ‎نگاری در ایران، ترجمه یعقوب آژند، ...
  • اصفهانی، محمدمعصوم بن خواجکی (۱۳۶۸)، خلاصه‎السیر، تهران، علمی ...
  • افوشته‎ای نظنزی، محمودبن هدایت‎الله (۱۳۷۳)، نقاوه‎الآثار فی ذکرالاخیار، به‎اهتمام احسان ...
  • اولئاریوس، آدام (۱۳۶۳)، سفرنامه آدام‎اولئاریوس، ترجمه احمد بهپور، تهران، سازمان ...
  • بداونی، عبدالقادربن ملوکشاه (۱۸۶۹م)، منتخب‎التواریخ، جلد ۳، کلکته، کالج برس ...
  • برک، سلیمان (۱۳۹۶)، خوش نویسان استانبول، مترجمان، مهدی قربانی، ثریا ...
  • بلر، شیلا (۱۳۹۷)، خوش نویسی اسلامی، ترجمه ولی‎الله کاووسی، تهران، ...
  • بورکهارت، تیتوس (۱۳۷۶)، فرهنگ رنسانس، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران، طرح ...
  • ترکمان، اسکندربیگ (۱۳۸۲)، تاریخ عالم‎آرای عباسی، جلد۱و۲، تهران، امیرکبیر ...
  • ثواقب، جهانبخش (۱۳۸۷)، منابع و مآخذ تاریخ صفویه، شیراز، میتراس ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۸۷)، کتاب و کتابخانه در دوره صفوی، مقالات‎تاریخی، ...
  • جملی‎کارری، جووانی‎فرانچسکو (۱۳۸۳)، سفرنامه، ترجمه عباس نخجوانی و عبدالعلی‎کارنگ، تهران، ...
  • جنابدی، میرزابیگ (۱۳۷۸)، روضه‎الصفویه، به‎اهتمام‎ غلامرضا مجد، تهران، بنیاد موقوفات ...
  • حزین لاهیجی، محمدعلی (۱۳۳۴)، تذکره‎ حزین، اصفهان، کتابفروشی تایید ...
  • حزین لاهیجی، محمدعلی (۱۳۷۵)، تاریخ و سفرنامه حزین، تحقیق و ...
  • حسینی استرآبادی، حسن بن مرتضی (۱۳۶۶)، تاریخ سلطانی: از شیخ ...
  • حسینی تفرشی، محمدحسین‎بن فضل‎الله (۱۳۹۰)، منشآت تفرشی (مجموعه‎ای از نامه‎های ...
  • حسینی سوانح‎نگار تفرشی، ابوالمفاخربن فضل‎الله (۱۳۸۸)، تاریخ شاه صفی (تاریخ ...
  • حسینی، خورشاه بن قباد (۱۳۷۹)، تاریخ ایلچی نظام شاه، به‎تصحیح ...
  • دبیران دبیرخانه شاه سلیمان صفوی (۱۳۸۸)، منشآت سلیمانی، به‎کوشش رسول ...
  • راوندی، محمدبن‎ علی (۱۳۸۳)، راحه‎الصدور و آیه‎السرور در تاریخ آل‎سلجوق، ...
  • روملو، حسن‎بیگ (۱۳۵۷)، احسن‎التواریخ، به‎تصحیح عبدالحسین نوائی، تهران، بابک ...
  • ریاحی، محمدامین (۱۳۶۹)، زبان و ادب فارسی در قلمرو عثمانی، ...
  • ریزمن، لئونارد؛ انگویتا، ماریانو اف (۱۳۸۳). جامعه‎شناسی قشرها و نابربری‎های ...
  • ژرمیاس، اوا. ام (۱۳۸۷)، تاریخ پیوستگی‎های فرهنگ ایران با فرهنگ ...
  • سمرقندی، دولتشاه (۱۳۳۸)، تذکره الشعرا، تهران، کلاله خاور ...
  • سودآور، ابوالعلاء (۱۳۸۰)، هنر دربارهای ایران، ترجمه ناهید محمد شمیرانی، ...
  • شاردن، جان (۱۳۷۴)، سفرنامه شاردن، ترجمه اقبال یغمایی، ج۳، تهران، ...
  • شاملو، ولی‎قلی‎بن‎داودقلی (۱۳۷۴)، قصص‎الخاقانی، جلد۲، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد ...
  • شهیدانی، شهاب (۱۳۹۸)، تحولات خوش نویسی عصر صفوی با تاکید ...
  • شیمل، آن ماری (۱۳۶۸). خوش نویسی و فرهنگ اسلامی، ترجمه ...
  • صادقی‎بیگ افشار (۱۳۲۷)، مجمع‎الخواص، ترجمه عبدالرسول خیام‎پور، تبریز، اخترشمال ...
  • صالح طباطبایی (۱۳۸۸)، مجموعه مقالات نگارگری در نظر و عمل، ...
  • ظهیرالدین‎محمدبابر (بی تا)، بابرنامه یا تزوک‎بابری، بی‎جا، بی‎نا ...
  • عالی‎افندی، مصطفی (۱۳۶۹)، مناقب‎هنروران، تهران، سروش ...
  • غفاری قزوینی، قاضی‎احمد (۱۳۴۳)، تاریخ جهان‎آرا، تهران، کتابفروشی‎حافظ ...
  • فریدون‎بیگ، احمد فریدون توقیعی (۱۲۷۴)، منشآت‎السلاطین، ج۲، استانبول ...
  • فضائلی، حبیب الله (۱۳۹۰)، اطلس خط، تهران، سروش ...
  • قدیمی قیداری، عباس (۱۳۹۶)، تاریخ‎نویسی در ایران (از ابوعلی‎بلعمی تا ...
  • کمپفر، انگلبرت (۱۳۶۳)، سفرنامه، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی ...
  • کوتین، شعله‎آلیسیا (۱۳۸۸)، تاریخ‎نویسی در روزگار فرمانروایی شاه‎عباس صفوی، تهران، ...
  • گیدنز، آنتونی (۱۳۸۴). جامعه‎شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نی ...
  • مایل هروی، نجیب (۱۳۷۲)، کتاب‎آرایی در تمدن اسلامی، مشهد، آستان‎ ...
  • محمدحسن، زکی (۱۳۸۸). هنر ایران در روزگار اسلامی، ترجمه محمد ...
  • مستوفی بافقی، محمد مفید (۱۳۴۰)، جامع مفیدی، به‎کوشش ایرج افشار، ...
  • مشیزی، میرمحمدسعید (۱۳۶۹)، تذکره صفویه کرمان، به‎تصحیح باستانی پاریزی، تهران، ...
  • منجم یزدی، کمال‎بن جلال (۱۳۹۷)، زبده‎التواریخ، تحقیق و تصحیح غلامرضا ...
  • منجم، مولاجلال‎الدین (۱۳۶۶)، تاریخ عباسی یا روزنامه ملاجلال، به‎کوشش سیف‎الله ...
  • منشی قزوینی، بوداق (۱۳۷۸)، جواهر‎الاخبار، تصحیح محسن بهرام‎نژاد، تهران، میراث ...
  • منشی قمی، احمدبن‎حسین (۱۳۸۳)‎، خلاصه‎التواریخ، جلد ۱، تهران، دانشگاه تهران ...
  • منشی قمی، قاضی ‎میراحمد (۱۳۵۲)، گلستان هنر، به‎تصحیح احمد سهیلی‎خوانساری، ...
  • میرزا سمیعا، محمدسمیع (۱۳۳۲)، تذکره‎الملوک، به‎کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: کتابفروشی ...
  • نصرآبادی، میرزاطاهر (۱۳۶۳)، تذکره نصرآبادی، تصحیح وحیددستگردی، تهران، فروغی ...
  • نصیری، محمد ابراهیم ‎بن زین‎العابدین (۱۳۷۳)، دستور شهریاران، به‎کوشش محمدنادر ...
  • نوایی، عبدالحسین (۱۳۶۸)، شاه‎طهماسب، مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی، تهران، ...
  • نورمحمدی، مهدی (۱۳۹۴)، عماد ملک خط، زندگی و آثار میرعماد ...
  • هایدماینر، ورنن (۱۳۹۳)، تاریخ تاریخ هنر (سیری در تاریخ تکوین ...
  • واصفی، زین‎الدین‎محمود (۱۳۴۹)، بدایع‎الوقایع، جلد۱، به‎تصحیح: الکساندربلدروف، تهران، بنیاد فرهنگ ...
  • واله‎اصفهانی، محمدیوسف (۱۳۷۲)، خلدبرین، ایران در روزگارصفویان، به کوشش میرهاشم ...
  • وحیدقزوینی، محمدطاهربن‎حسین (۱۳۸۳)، تاریخ جهان‎آرای‎عباسی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و ...
  • مقاله‎ هاآژند، یعقوب، «تاثیر هنرمندان مکتب تبریز در شکل‎گیری و ...
  • افشار، ایرج، «از گنج‎خانه‎ی متون، خط، قلم و کاغذ نسخه»، ...
  • پات، فریبا، احمدرضا خضری و مهرانگیز مظاهری، «خوش نویسی در ...
  • پردنجانی‎رحیمی، حنیف، «دو نگرش به تاریخ هنر:مطالعه تطبیقی فلسفه تاریخ ...
  • حسنین، آزاده، «مطالعه تطبیقی گلستان هنر و مناقب هنروران»، مطالعات ...
  • سوچک، پریسیلا، «خوش نویسی در اوایل دوره صفوی»، ترجمه ولی‎الله ...
  • صفت‎گل، منصور، «تاریخ‎نویسی در ایران عصر صفوی؛ مراحل و گونه‎شناسی»، ...
  • فرنی، اریک، «روشهای تاریخ‎نگاری هنر و سیر تحول آن ها»، ...
  • قیومی‎بیدهندی، مهرداد، فاطمه ‎گلدار (۱۳۹۴)، «تاریخ هنر بر محور هنرمند ...
  • میرزایی‎مهر، علی‎اصغر، «مقایسه تطبیقی گلستان هنر با مناقب هنروران، بخش ...
  • نیشابوری، فاضل، «بررسی و مقایسه دستورالعمل‎های مندرج در رساله‎های خوش ...
  • نمایش کامل مراجع