بررسی نقش رویکرد حدیث محوری در گسترش تیغ زنی و قمه زنی در دوران صفویه

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 151

فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_TUHIS-12-28_011

تاریخ نمایه سازی: 17 آذر 1401

چکیده مقاله:

رویکردهای مختلف علمی در مطالعات اسلامی موثر است؛ یکی از این رویکردها حدیث‎محوری است. حدیث‎محوری هنگام تعارض ادله، محوریت و اولویت را به حدیث می‎دهد. علمای اخباری به‎صورت آگاهانه این رویکرد را داشتند، اما برخی علمای دیگر نیز در مواردی تحت‎تاثیر برخی روایات قرار گرفته و به‎صورت ناآگاهانه آن‎ها را بر ادله قرآنی و عقلی مقدم کرده‎اند. این تحقیق حول محور این پرسش بود که رویکرد حدیث‎محوری در گسترش تیغ‎زنی و قمه‎زنی در دوران صفویه (۹۰۷-۱۱۳۵ق) چه نقشی را ایفا کرده است؟ به نظر می‎رسید رویکرد حدیث‎محوری برخی علمای شیعه از مهم‎ترین عوامل و زمینه‎های گسترش تیغ‎زنی و قمه‎زنی در عزاداری عاشورا در دوران صفویه بوده است. این تحقیق در پی آن بود که پشتوانه مذهبی گسترش تیغ‎زنی و قمه‎زنی در دوران صفویه را که عبارت از رویکرد حدیث‎محوری است، به دست آورده، توجه جوامع علمی را به آن جلب کند و ریشه فکری گسترش بدعت‎های عزاداری را ارائه نماید. این کار، پژوهش بنیادی، توصیفی‎تحلیلی بود و با توجه به میان‎رشته‎ای (تاریخی‎حدیثی) بودن آن، در برخی موارد از روش‎های نقلی، تحلیل رجالی و تحلیل متن نیز استفاده شد. درنتیجه تحقیق به دست آمد که برخی علمای عصر صفوی تحت‎تاثیر برخی روایات قرار گرفته، در مقابل تیغ‎زنی و قمه‎زنی در عزاداری عاشورا سکوت اختیار کردند، برخی نیز آن را تایید نمودند و درنتیجه، هر دو گروه موجب گسترش آن در میان شیعیان شدند. با توجه به وجود ادله عقلی و قرآنی درباره حرمت این کار، موضع علمای یادشده چیزی جز حدیث‎محوری نیست.

نویسندگان

وصال حسین اف

دانشجوی دکتری تاریخ تشیع جامعه المصطفی العالمیه قم

محمدرضا جباری

دانشیار موسسه آموزشی و پرورشی امام خمینی قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • کتاب هاآقابزرگ تهرانی، محمدمحسن (۱۴۰۳ق)، الذریعه، بیروت، دارالاضوا، چاپ دوم ...
  • ابن‎حزم، علی بن احمد (بی‎تا)، المحلی بالآثار، بیروت، دارالفکر ...
  • ابن‎شعبه حرانی، حسن بن علی (۱۳۶۳)، تحف‎العقول، قم، نشر اسلامی ...
  • ابن‎قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم (۱۹۶۰م)، الاخبارالطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر، ...
  • استرآبادی، محمدامین (۱۴۲۴ق)، الفوئد المدنیه، تحقیق رحمه‎الله رحمتی، قم، نشر ...
  • اسفرایینی، ابراهیم (بی‎تا)، نورالعین فی مشهدالحسین، تونس، المنار ...
  • اشعری، علی بن اسماعیل (۱۴۰۰ق)، مقالات‎الاسلامیین، آلمان، فرانس شتاینر ...
  • الئاریوس، آدام (۱۳۸۵)، سفرنامه، ترجمه احمد بهپور، تهران، ابتکار نو ...
  • امین، سید محسن (۱۳۴۷ق)، التنزیه لاعمال‎الشبیه، صیدا، مطبعه العرفان ...
  • اولیا چلبی، محمد ظلی (۱۳۱۴ق)، سیاحتنامه، استانبول، اقدام ...
  • بحرانی، یوسف (بی‎تا)، الحدائق الناضره، تحقیق محمدتقی ایروانی، قم، نشر ...
  • بحرانی اصفهانی، عبدالله (۱۴۱۵ق)، عوالم‎العلوم و المعارف، قم، امام مهدی ...
  • برقی، احمد بن محمد (۱۳۳۰)، المحاسن، تهران، دار الکتب الاسلامیه ...
  • بهائی، محمد بن حسین (۱۴۲۲ق)، الاربعون حدیثا، قم، نشر اسلامی، ...
  • جعفریان، رسول (۱۳۷۹)، صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست، ...
  • حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله (۱۳۹۷ق)، معرفه علوم‎الحدیث، تحقیق سید ...
  • حر عاملی، محمد بن حسن (۱۳۷۲)، وسائل‎الشیعه، قم، آل البیت ...
  • حسن، طلال (بی‎تا)، من محوریه اسلام‎الحدیث الی محوریه اسلام‎القرآن (ملخص ...
  • حسینی بهسودی، محمدسرور (۱۴۱۷ق)، مصباح‎الاصول (تقریر درس‎های سید ابوالقاسم خویی)، ...
  • حق‎شناس، علی‎محمد؛ سامعی، حسین؛ انتخابی، نرگس (۱۳۹۸)، فرهنگ معاصر هزاره ...
  • حکیم، محسن (۱۳۸۹ق)، مستمسک‎العروه، نجف، الآداب ...
  • حیدری، ابراهیم (۱۳۸۶)، تراجیدیا کربلاء: سوسیولوجیا الخطاب الشیعی، قم. دارالکتاب ...
  • خطیب بغدادی، احمد بن علی (۱۴۰۵ق)، الکفایه فی علم‎الدرایه، تحقیق ...
  • خوانساری، حسین (بی‎تا)، مشارق‎الشموس، بی‎جا، آل البیت ...
  • خوانساری، محمدباقر (بی‎تا)، روضات‎الجنات، تحقیق اسدالله اسماعیلیان، قم، دهاقانی (اسماعیلیان) ...
  • سید بن طاوس، علی بن موسی (۱۴۰۶ق)، فلاح‎السائل، قم، نشر ...
  • (۱۴۱۷ق)، اللهوف، قم، انوار الهدی ...
  • شرلی، آنتونی (۱۳۸۷)، سفرنامه برادران شرلی، ترجمه هوانس ماسی‎یان، تهران، ...
  • شهید اول، محمد بن مکی (۱۴۱۹ق)، ذکری‎الشیعه، قم، آل البیت ...
  • شهید ثانی، زین‎الدین بن علی (۱۴۰۸ق)، الرعایه فی علم‎الدرایه، تحقیق ...
  • طبری، محمد بن جریر (بی‎تا)، تاریخ الطبری، بیروت، اعلمی ...
  • طرابیشی، جورج (۲۰۱۰م)، من اسلام‎القرآن الی اسلام‎الحدیث، بیروت، دار الساقی ...
  • طریحی، فخرالدین (۱۴۲۴ق)، المنتخب فی جمع‎المراثی و الخطب، بیروت، اعلمی ...
  • عاملی، سید محمد (۱۴۱۰ق)، مدارک‎الاحکام، قم، آل البیت ...
  • علی‎نیا خطیر، نادعلی (۱۳۹۴)، شعائر حسینی، قم، معارف ...
  • فیگوئروا، دن گارسیا د سیلوا (۱۳۶۳)، سفرنامه، ترجمه غلامرضا سمیعی، ...
  • قرطبی، محمد بن احمد (۱۳۸۴ق)، تفسیر القرطبی، تحقیق احمد بردونی، ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۶۷)، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه ...
  • کمپفر، انگلبرت (۱۳۶۳)، سفرنامه کمپفر، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، خوارزمی ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳ق)، بحارالانوار، بیروت، الوفا ...
  • مسائلی، مهدی (۱۳۸۷)، قمه‎زنی؛ سنت یا بدعت، اصفهان، گلبن، چاپ ...
  • مطهری، مرتضی (۱۳۷۸)، مجموعه آثار، تهران، صدرا ...
  • مفید، محمد بن محمد (۱۴۱۴ق)، الارشاد، بیروت، دار المفید، چاپ ...
  • (۱۳۷۱)، تصحیح‎الاعتقاد، تحقیق حسین درگاهی، قم، الموتمر العالمی لالفیه الشیخ ...
  • منصوریان، یزدان (۱۳۹۳)، روش تحقیق در علم اطلاعات و دانش‎شناسی، ...
  • مهریزی، مهدی (۱۳۸۲)، «رابطه قرآن و حدیث»، علوم حدیث، ۲۹، ...
  • نوری، حسین (۱۳۸۱)، لولو و مرجان، قم، پیام مهدی ...
  • مقاله هاآقانوری، علی؛ خوش‎صورت موفق، اعظم، «بررسی و نقد دیدگاه‎های ...
  • اکبرنژاد، محمدتقی، «قمه‎زنی و اعمال نامتعارف در عزاداری»، فقه اهل ...
  • باقری، حمید، «بررسی متنی و سندی روایات من بلغ»، حدیث ...
  • ذکاوتی قراگزلو، علی‎رضا، «پیشینه‎شناسی شعائر عزاداری سنتی شیعیان»، آینه پژوهش، ...
  • رحمان ستایش، محمدکاظم؛ طباطبایی حکیم، سید حیدر، «تسامح فضائل‎نگاران در ...
  • روحانی قوچانی، علی؛ فرجی، کریم، «نقش علما در ترویج عزاداری ...
  • روحانی، علی؛ ساسان‎پور، شهرزاد، «علل رشد و گسترش بدعت‎ها در ...
  • فرقان گوهر، محمد؛ صفری فروشانی، نعمت‎الله، «نخستین جریان انتقادی حدیث ...
  • قانع، احمدعلی؛ فتح‎الله بیاتی، محمدرضا، «قمه‎زنی؛ عزاداری یا خرافه؟»، مطالعات ...
  • موحدیان عطار، علی، «معرفی کتاب رهنمای الوهی در تشیع نخستین؛ ...
  • نصیری، علی، «رابطه متقابل کتاب و سنت»، علوم حدیث، بهار ...
  • منابع انگلیسیКотов Ф. А. (۱۹۵۸). Хождение купца Федота Котова в ...
  • نمایش کامل مراجع