بررسی انتقادی مولفه خودآئینی در نظریه معنویت گرای عقلانیت و معنویت

نظریه عقلانیت و معنویت به دنبال کاستن درد و رنج بشر با رویکرد معنویت گرایی جدید است. ملکیان در این نظریه توجه خاصی به ویژگیهای انسان معنوی دارد و در نتیجه التفات نظریه به مقوله مدرن شدن، ویژگیهای خاصی برای انسان معنوی بیان کرده است. از جمله این ویژگیها، خودآیینی یا خودفرمانروابودن انسان معنوی است. البته این انگاره، نتیجه استدلال گرایی و غیرمتعبدبودن انسان معنوی است. در مقابل، انسان غیرمعنوی دیگر فرمانرواست و در نهایت به ازخودباختگی انسان می انجامد. این پژوهش با بررسی مسئله تعبد، استدلال گرایی و تبارشناسی فکری این مفهوم، مولفه خودفرمانروایی انسان معنوی را ارزیابی انتقادی میکند. نتیجه این تحقیق آن است که تعبد به طورمطلق به دیگرآیینی منجر نمیشود و تعبد مورد نظر در دین وحیانی، تعبدی مدلل است.