بازخوانی ویژگی های شخصیتی معمار مسلمان با تکیه بر آراء تیتوس بورکهارت

تیتوس بورکهارت بر مبنای حکمت خالده، الگویی برای خوانش هنر اسلامی پیشنهاد می کند که به فهم چیستی و چگونگی اجزاء این شیوه هنروری، بدون تخطی از اصول اساسی آن، کمک می کند. نقطه عزیمت این روش شناسی، آگاهی از نابسندگی الگوهای مدرن در خوانش فرهنگ سنتی است؛ الگوهایی که قادر به نشان دادن و تحمل بن مایه های معنوی جهان سنتی نیستند. وی در این مسیر، نشان می دهد که چگونه یک اثر معماری، همچون سایر هنرهای سنتی، قادر است افق های روان و جهان انسان سنتی را واکاوی کند و نشان دهد؛ یک اثر معماری در جهان سنتی اسلامی، آیینه تمام نمای فرهنگ اسلامی است زیرا معمار مسلمان در فضایی مملو از حکمت اسلامی تنفس می کند و ذائقه مخاطب آن نیز در این فضا شکل گرفته است.ویژگی های ایمانی معمار مسلمان که در این فضا شکل یافته و پرورده شده، بخشی جدایی ناپذیر از سنت معماری اسلامی است و این ویژگی هاست که در مقام نخست به کلیت معماری اسلامی وحدت و معنا می بخشد. او مهارت خویش را با ایمان و دانش قدسی درآمیخته و کار خود را مسیری برای عینی سازی اراده خداوند بر روی زمین می بیند؛ چنین رویکردی هم زمان سازنده و ساخته شده را استعلا می بخشد و جنبه های طاغوتی را از آن دور می سازد.