تحلیلی بر کلان روایت های ژئوپلیتیکی مسلط در منطقه جنوب غرب آسیا؛ رویکردی نو به مطالعه قلمروسازی های ژئوپلیتیکی

تحولات و پویایی های ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا متاثر از گفتمان و پاد گفتمان های مختلفی است؛ اما آنچه در این میان بیشتر به چشم می آید رقابت سه گفتمان مسلط با عنوان گفتمان اسلام شیعی جمهوری اسلامی ایران، گفتمان ضد شیعی اعراب سنی و گفتمان مبارزه با تروریسم غرب است. آنچه مقاله حاضر در پی نشان دادن آن است اشاره به این نکته کلیدی است که هر سه گفتمان فوق از یک هویت مسلط برخورداراند که بر مبنای همین هویت مسلط سعی در تعریف هویت «دیگری» به عنوان دشمن دارند. گفتمان ضد شیعی اعراب سنی بر مبنای همین تفکر دیگری خود را «شیعه» و «ایران» و گفتمان اسلام شیعی جمهوری اسلامی، دیگری خود را«سکولاریسم» و «آمریکا» قرار داده اند؛ اما گفتمان غرب دیگری خود را «مبارزه با تروریسم» و «مبارزه با بنیادگرایی اسلامی» قرار داده است. نکته کلیدی بحث هم به همین مسئله مرتبط است. در حقیقت، گفتمان غرب بر مبنای تئوری قدرت هوشمند خود و با توجه به مولفه های جنگ نرم معتقد به هیچ دوست یا دشمنی برای خود، در همه زمان ها و مکان ها نیست؛ بلکه بر مبنای سیاست خارجی پراگماتیسمی یا عمل گرایانه خود بسته به نوع استراتژی ها و اهداف ژئوپلیتیکی خود به این کار مبادرت می ورزد؛ اما هر دو گفتمان ژئوپلیتیکی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران دیگری­خود­را هویتی ثابت و همچنین کشوری واحد قرار داده اند و به تبع آن، در همه شرایط و زمان ها بر مبنای همان دیگری به روایت ژئوپلیتیکی خود اقدام می کنند. اما در کلان روایت ژئوپلیتیکی غرب هیچ نامی از کشوری خاص به عنوان دشمن مطرح نمی شود و همواره سعی می کنند با همین ظرافت به دیگر کشورها بفهمانند که لزوما ازنظر آمریکا دشمن همیشگی آنان نیستند و تنها درصورتی که کنشگری گفتمان غرب و آمریکا را دچار تهدید نکنند، هیچ خطری متوجه آنان نخواهد بود.