بررسی رابطه آزادی اقتصادی و رفاه اجتماعی در ایران بر اساس شاخص آمارتیاسن از رفاه اجتماعی

چکیده یکی از اهداف کلان اقتصادی کشورها، ایجاد شرایط لازم جهت ارتقای رفاه اجتماعی است. ازجمله عوامل موثر بر رفاه آزادی اقتصادی است. به این صورت که آزادی اقتصاد از طریق به کارگیری مجموعه­ای از راه­کارها به دنبال دست یابی به برخی اهداف است که از طریق این اهداف سطح رفاه افزایش یابد. این پژوهش با هدف بررسی رابطه آزادی اقتصادی و رفاه اجتماعی در ایران با استفاده از مدل خودتوضیح­برداری با وقفه­های گسترده (ARDL) انجام گرفته است. پژوهش حاضر براساس داده های فصلی طی دوره ۱۳۹۷-۱۳۸۰ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در اثر افزایش آزادی اقتصادی به میزان یک درصد، شاخص رفاه اجتماعی به میزان ۱۰۵/۰ درصد افزایش می­یابد. و افزایش درآمد سرانه، شاخص رفاه اجتماعی را به میزان ۱۴۲/۰ درصد افزایش می­دهد. اثر افزایش نرخ بیکاری به میزان یک درصد، شاخص رفاه اجتماعی به میزان ۱۲۲/۰- درصد کاهش می­دهد. اثر افزایش میزان تحصیلات دانشگاهی به میزان یک درصد، افزایش ۲۸۳/۰ شاخص رفاه اجتماعی را به دنبال داشت. همچنین با افزایش جمعیت بالای ۶۵ سال شاخص رفاه اجتماعی به میزان ۶۷۳/۰- درصد کاهش می­یابد. اثر افزایش اندازه دولت نیز شاخص رفاه اجتماعی را به میزان ۴۲۷/۰- کاهش می­دهد. در نهایت اثر افزایش درآمدهای مالیاتی به میزان یک درصد، شاخص رفاه اجتماعی به میزان ۳۶۱/۰ درصد افزایش می­یابد. با توجه به نتایج می­توان گفت آزادی اقتصادی می­تواند با از بین بردن محدودیت­ها و محدودیت­های مربوط به پیگیری­های اقتصادی، شاخص رفاه اجتماعی و برابری را افزایش دهد. Abstract One of the macroeconomic goals of countries is to create the necessary conditions to promote social welfare. One of the factors affecting the welfare of economic freedom. In this way, the freedom of the economy through the use of a set of solutions seeks to achieve some goals that increase the level of welfare through these goals. The aim of this study was to investigate the relationship between economic freedom and social welfare in Iran using the ARDL model. This study was based on seasonal data during ۲۰۰۲-۲۰۱۹. The results showed that by increasing economic freedom by one percent, the social welfare index increased by ۰.۱۰۵ percent. and increasing per capita income increases the social welfare index by ۰.۱۴۲ percent. The effect of an increase in the unemployment rate by one percent reduces the social welfare index by -۰.۱۲۲ percent. The effect of a ۱% increase in college education was followed by an increase in the social welfare index of ۰.۲۸۳. Also, as the population over ۶۵ years of age, the social welfare index declines by -۰.۶۷۳ percent. The effect of increasing government size also reduces the social welfare index by -۰.۴۲۷ percent. Finally, the effect of increasing tax revenues by one percent, social welfare index by ۰.۳۶۱ percent. According to the results, it can be said that economic freedom can increase social welfare and equity by removing the constraints and limitations of economic pursuits.