مطالعه تطبیقی نگاره های بازنمایی شخصیت و پیکره حضرت علی(ع) در نسخ خطی آثار الباقیه بیرونی و جامع التواریخ رشیدی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 162

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JJHJOR-14-2_008

تاریخ نمایه سازی: 28 آذر 1401

چکیده مقاله:

  حضرت علی(ع) طبق آیات قرآن و روایات اسلامی، دارای فضائل بسیاری است و نگارگران ایرانی، در مقاطع تاریخی مختلف، تصویر ایشان را مصور کرده اند. در نسخه های خطی آثار الباقیه بیرونی و جامع التواریخ رشیدی متعلق به دوره ایلخانی، نگاره هایی از ایشان دیده می شود. از آنجا که آثار الباقیه بیرونی و جامع التواریخ رشیدی، به ترتیب دارای محتوایی علمی تاریخی و تاریخی است، شخصیت پردازی های گوناگونی از حضرت علی(ع) ارائه شده است که اهمیت موضوع، ضرورت انجام پژوهش را ایجاب کرده است. اهداف پژوهش، شناخت ویژگی های شخصیتی حضرت علی(ع) در نگاره های نسخه های خطی آثار الباقیه بیرونی و جامع التواریخ رشیدی و شناسایی ذهنیت های تاثیرگذار در انتخاب موضوع نگاره های مرتبط با حضرت در دو نسخه است. پرسش ها عبارت اند از: ۱. در نگاره های نسخه های خطی آثار الباقیه بیرونی و جامع التواریخ رشیدی، به کدام یک از ویژگی های شخصیتی حضرت علی(ع) توجه شده است؟ ۲. انتخاب موضوع نگاره های مرتبط با حضرت علی(ع) در نسخه های آثار الباقیه بیرونی و جامع التواریخ رشیدی تابع چه ذهنیتی صورت گرفته است؟ در پژوهش پیش رو، اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی و تصویری به شیوه توصیفی تحلیلی با رویکرد تطبیقی بررسی شده و نمونه ها شامل سه نگاره از نسخه آثار الباقیه بیرونی و دو نگاره از نسخه جامع التواریخ رشیدی به صورت هدفمند انتخاب شده است. نتایج نشان می دهد نگارگر در نسخه علمی تاریخی آثار الباقیه، به ابعاد شخصیتی حضرت علی(ع) تاکید کرده، نظیر رزمنده بودن، خانواده دوستی، جانشینی پیامبر و به طورکلی عقاید شیعی و در نسخه جامع التواریخ رشیدی، نگارگر شخصیت حضرت علی(ع) را برجسته نکرده و دیدگاهی مستندگونه داشته است و شخصیت حضرت را به عنوان رزمنده ای در سپاه اسلام نشان داده است. 

کلیدواژه ها:

نویسندگان

مجید مزیدی شرف آبادی

دانشجوی دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم (۱۳۷۶) ترجمه، توضیحات و واژه نامه از بهاءالدین ...
  • آژند، یعقوب (۱۳۹۷) نگارگری ایران، جلد۱، تهران: سمت ...
  • ابن حنبل، احمد (۱۴۳۳) فضائل امیرالمومنین علی بن ابی طالب، ...
  • ابن سعد، محمد (۱۴۱۰) الطبقات الکبری، تحقیق محمد عبدالقادر عطاء ...
  • ابن عساکر، علی بن حسن (۱۴۰۰ق) تاریخ مدینه دمشق، تحقیق ...
  • ابن هشام حمیری، عبدالملک (۱۴۱۵) السیره النبویه، تحقیق مصطفی السقا ...
  • افشاری، مرتضی (۱۳۸۷) «رونگاری موضوع های قرآنی در نگارگری»، نگره، ...
  • امینی، عبدالحسین (۱۴۱۶ق) الغدیر فی الکتاب والسنه والادب، جلد۶، قم: ...
  • بابائی فلاح، هادی (۱۳۹۳) «مطالعه تطبیقی قصص انبیا در قرآن ...
  • بهروزی پور، حسین؛ امیرحاجلو، سعید (۱۳۹۷) «نقش و کارکرد نگارگری ...
  • ترمذی، محمد بن عیسی (۱۴۰۳) سنن الترمذی، تحقیق و تصحیح ...
  • تهانوی، محمدعلی (۱۹۹۶) موسوعه کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، جلد۱، ...
  • حسکانی، عبیدالله بن احمد (۱۴۱۱) شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق ...
  • حقی بروسوی، اسماعیل بن مصطفی (بی تا) روح البیان، جلد۱۰، ...
  • حلی، جمال الدین کشف المراد (بی تا) شرح تجرید الاعتقاد، ...
  • دیلمی، حسن بن محمد (۱۳۷۷) ارشاد القلوب، ترجمه عبدالحسین رضایی، ...
  • رهنورد، زهرا (۱۳۹۳) تاریخ هنر ایران در دوره اسلامی(نگارگری)، تهران: ...
  • شایسته فر، مهناز (۱۳۸۴) هنر شیعی، تهران: موسسه مطالعات هنر ...
  • شایسته فر، مهناز؛ عبدالکریمی، شهین (۱۳۹۵) «عناصر بصری رویدادهای زندگی ...
  • شایسته فر، مهناز؛ کیان، کتایون؛ شایسته فر، زهره (۱۳۹۰) «بررسی ...
  • شریف زاده، عبدالمجید (۱۳۷۵) تاریخ نگارگری در ایران، تهران: حوزه ...
  • صداقت، فاطمه (۱۳۸۵) «نسخه خطی خاوران نامه شاهکار نگارگری مذهبی ...
  • صداقت، فاطمه؛ خورشیدی، زهرا (۱۳۸۸) «بررسی مضامین مذهبی در نسخ ...
  • طباطبایی، محمدحسین (۱۳۹۰) المیزان فی تفسیر القرآن، جلد۲ و ۶، ...
  • طبری، محمد بن جریر (۱۳۸۷) تاریخ الامم و الملوک(تاریخ الطبری)، ...
  • طوسی، محمد بن حسن (۱۴۱۴) الامالی، تصحیح موسسه البعثته، قم: ...
  • قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج (بی تا) صحیح مسلم، تحقیق ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۰۷) الکافی، تصحیح علی اکبر غفاری ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳) بحار الانوار، جلد۲۳، بیروت: داراحیاء التراث العربی ...
  • محقق، محمدباقر (۱۳۶۱) نمونه بینات در شان نزول آیات، تهران: ...
  • مفید، محمد بن محمد (۱۴۲۲) تفسیر القرآن المجید، جلد۱، تحقیق ...
  • مهدی زاده، علیرضا (۱۳۹۵) «تحلیل نگاره های دارای مضمون شیعی ...
  • نخستین سورکوهی، سمیه (۱۳۹۳) مطالعه تطبیقی نگاره های ولادت پیامبر ...
  • نسائی، احمد بن شعیب (۱۴۰۶) خصائص امیرالمومنین علی بن ابی ...
  • واحدی، علی بن احمد (۱۴۱۱) اسباب نزول القرآن، تحقیق کمال ...
  • یعقوبی، احمد بن اسحاق (۱۳۷۹) تاریخ الیعقوبی، جلد۲، بیروت: دارصادر ...
  • ReferencesThe Holy Quran. (۱۹۹۷). Translation, Explanations and Glossary by Bahauddin ...
  • Afshari, M. (۲۰۰۸). Replication of Quranic Themes in Persian painting, ...
  • Amini, A, H. (۱۹۱۶). Al-Ghadir in the Book, Sunnah and ...
  • Azhand, Y. (۲۰۱۸). Iranian Painting, (Vol. ۱), Tehran: Samt ...
  • Babaei Fallah, H. (۲۰۱۴). The Comparative Study of Ghesas Al-Anbia ...
  • Behrouzi Pour, H., Amir Hajjloo, S. (۲۰۱۹). The Role and ...
  • Dailami, H. M. (۱۹۹۸). Irshad Al-Quloub, Translated by Abdul-Hussein Rezaei, ...
  • Ghashiri Neyshabouri, M. H. (ND). Sahih Muslim, Researched by Mohammad ...
  • Hali, J. K. (Bita). Tajrid al-A'tiqad, Translated and Commentary by ...
  • Haqi Bruswi, I. M. (ND). Ruh al-Bayyan, (Vol. ۱۰), Beirut: ...
  • Haskani, O. I. A. (۱۹۹۱). Evidence of Al-Tanzil for the ...
  • Hillenbrand, R. (۲۰۰۰). Persian Painting from the Mongols to the ...
  • Ibn Asaker, A. H. (۱۹۸۰). History of Medina, Damascus, Research ...
  • Ibn Hanbal, A, (۲۰۱۳). The Characteristicsof Amir al-Mu'minin Ali ibn ...
  • Ibn Hisham Humairi, A. M. (۱۹۹۵). Al-Sira Al-Nabawiyyah, Research by ...
  • Ibn Sa'd, M. (۱۹۹۰). Al-Tabqat Al-Kubra, Research by Muhammad Abdul ...
  • Kulayni, M. Y. (۱۹۸۷). Al-Kafi, Edited by Ali Akbar Ghaffari ...
  • Majlisi, M. B. (۱۹۸۳). Bahar Al- Anvar, (Vol. ۲۳), Beirut: ...
  • Mehdizadeh, A. (۲۰۱۶). Analyzing the Images with Shiite Contents of ...
  • Mohaghegh, M. B. (۱۹۸۲). An Example of Arguments in the ...
  • Mufid, M. M. (۲۰۰۲). Tafsir Al- Qur’an Al- Majid, (Vol. ...
  • Nakhostin Surkohi, S. (۲۰۱۴). A Comparative Study of the Nativity ...
  • Nisa'i, A. S. (۱۹۸۶). Characteristics of Amir al-Mu'minin Ali ibn ...
  • Okasha, S. (۱۹۸۱). The Muslim Painter and the Divine. London: ...
  • Rahnavard, Z. (۲۰۱۴). History of Iranian Art in the Islamic ...
  • Sedaghat, F. (۲۰۰۶). Manuscript of Khavarannameh, a Masterpiece of Religious ...
  • Sedaghat, F. Khorshidi, Z. (۲۰۰۹). A Study of Religious Themes ...
  • Sharifzadeh, A. (۱۹۹۶). History of Painting in Iran, Tehran: Hozeh ...
  • Shayestehfar, M. (۲۰۰۵). Shiite Art, Tehran: Institute of Islamic Art ...
  • Shayestehfar, M. Abdolkarimi, Sh. (۲۰۱۶). Visual Elements of Islam Prophet ...
  • Shayestehfar, M. Kian, K. Shayestehfar, Z. (۲۰۱۱). A Thematic Study ...
  • Tabari, M. J. (۲۰۰۸). Tarikh al-Umm and al-Muluk (Tarikh al-Tabari), ...
  • Tabatabai, M. H. (۲۰۱۱). Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran, (Vol. ۲ ...
  • Tahanavi, M. A. (۱۹۹۶). Encyclopedia of Technology and Science Terms, ...
  • Tirmidhi, M. I. (۱۹۸۳). Sunan al-Tirmidhi, Research and Correction by ...
  • Tosi, M. H. (۱۹۱۴). Al-Amali, Correction by Al-Bitha Foundation, Qom: ...
  • Vahedi, A. A. (۱۹۹۱). The Causes of the Revelation of ...
  • Yaqubi, A. I. (۲۰۰۰). The History of al-Yaqubi, (Vol. ۲), ...
  • URL۱: fa.wikishia.net/view/%D۸%A۷%D۹%۸۵%D۸%A۷%D۹%۸۵_%D۸%B۹%D۹%۸۴%DB%۸C_%D۸%B۹%D۹%۸۴%DB%۸C%D۹%۸۷%E۲%۸۰%۸C%D۸%A۷%D۹%۸۴%D۸%B۳%D۹%۸۴%D۸%A۷%D۹%۸۵(access date: ۲۰۲۱/۰۶/۳۰) ...
  • warfare.tk/Persia/۱۴/Jami_al-Tawarikh-Mohammed_and_family-battle_of_Badr-Khalili-Ms۷۲۷-f۶۶a.htm(access date: ۲۰۲۱/۰۶/۳۰) ...
  • نمایش کامل مراجع