مطالعه طرح و نقش در زربفت های ناشناخته صفوی موزه هنرهای تزیینی اصفهان، در مقایسه با نقوش دیگر آثار هنری این دوره

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 198

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NIAMG-7-20_001

تاریخ نمایه سازی: 29 آذر 1401

چکیده مقاله:

در این پژوهش تعداد ۱۱۶ قطعه ارزشمند و ناشناخته از زربفت های صفوی موزه هنرهای تزیینی اصفهان شامل ۹۳ قطعه کوچک با کاربری نامشخص و ۲۳ قطعه در بردارنده کاربری هایی همچون پارچه دوردوزی شده، کلاه، کیسه پول، پیراهن، نیم تنه و پرده، برای نخستین بار معرفی شده و طرح و نقش های به کار رفته در آن به منظور شناخت الگوهای تزیینی حاکم بر آن ها، مورد مطالعه قرار گرفته است. عمده ترین پرسش مطرح شده در این پژوهش آن است که نوع نقش مایه ها و نقش مایه های غالب مورد استفاده در این پارچه ها کدام موارد بوده و به چه میزان با نقوش تزیینی به کار رفته در دیگر آثار هنری این عصر مقایسه پذیر است؟ با توجه به تعدد قطعات این مجموعه کم نظیر و عدم شناخت آن در مجامع علمی، انجام پژوهش پیش رو که به روش توصیفی-تحلیلی با رویکردی تطبیقی انجام شده، ضرورت یافته است. بر اساس عمده نتایج حاصل از این تحقیق، طرح و نقش مایه های زربفت های مطالعه شده در دسته هایی همچون بته جقه، قابی، محرمات، افشان، دسته گل و تک گل تکراری، گل و مرغ، انسانی، هندسی و کتیبه ای(خطی) جای می گیرد. در این میان نقوش و طرح های گیاهی بیش ترین و نقوش و طرح های هندسی و تا حدودی انسانی کم ترین میزان کاربرد را نشان می دهد. نقش مایه های بررسی شده از منظر شیوه طراحی و سبک هنری با نمونه های به کار رفته در دیگر رسانه های هنری این عصر همچون فلزکاری، جلدسازی، سفال گری، کاشی کاری، فرش بافی، دیگر منسوجات، نگاره های کاغذی و دیوارنگاره ها، وجوه تشابهه چندی را نشان می دهد؛ بر این اساس تشابهات موجود در میان نقوش تزیینی مورد استفاده در هنرهای مختلف این دوره، از وجود روابط تنگاتنگ در میان هنرمندان رشته های گوناگون و استفاده از الگوهای تزیینی مشترک، حکایت دارد.

نویسندگان

عباسعلی احمدی

استادیار باستان شناسی دانشگاه شهرکرد آدرس: شهرکرد، بلوار رهبر، دانشگاه شهرکرد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه باستان شناسی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آژند، یعقوب. (۱۳۸۹). نگارگری ایرانی. ج ۱، تهران: سمت ...
  • آغداشلو، آیدین. (۱۳۶۷). آقالطفعلی صورتگر شیرازی. تهران: سازمان میراث فرهنگی ...
  • آقاجانی، حسین. (۱۳۵۹). «تعمیرات نقاشی(۱)». اثر، شماره ۱، ۷۹- ۹۰. ...
  • ؛ جوانی، اصغر. (۱۳۸۶). دیوارنگاری عصر صفویه در اصفهان. تهران: ...
  • اتینگهاوزن، ریچارد؛ یارشاطر، احسان. (۱۳۷۹). اوج­های درخشان هنر ایران. مترجم: ...
  • احسانی، محمدتقی. (۱۳۸۶). هفت­هزار سال هنر فلزکاری در ایران. چاپ ...
  • بیکر، پاتریشیا. (۱۳۸۵). منسوجات اسلامی. مترجم: مهناز شایسته­فر، تهران: موسسه ...
  • پرایس، کریستین. (۱۳۸۶). تاریخ هنر اسلام. چاپ سوم، مترجم: مسعود ...
  • پوپ، آرتور؛ آکرمن، فیلیس. (۱۳۸۷). سیری در هنر ایران. ج ...
  • تاج­بخش، احمد. (۱۳۷۸). هنر و صنعت ادبیات و علوم سازمان­ها. ...
  • تالبوت رایس، دیوید. (۱۳۸۱). هنر اسلامی. چاپ دوم، مترجم: ماه­ملک ...
  • حاجی­پور، حمید. (۱۳۸۲). زری­بافی. معاونت آموزش و تحقیق سازمان صنایع ...
  • حسینی­راد، عبدالمجید. (۱۳۹۰). شاهکارهای نگارگری ایران. تهران: موزه هنرهای معاصر ...
  • خلیل­زاده مقدم، مریم؛ صادق­پور فیروزآباد، ابولفضل. (۱۳۹۱). «بررسی تطبیقی نقوش ...
  • دانشوری، عباس. (۱۳۹۰). مقابر برجی سده­های میانی ایران: مطالعه­ای نگاره­شناختی. ...
  • دیماند، موریس اسون. (۱۳۸۳). راهنمای صنایع اسلامی. چاپ سوم، مترجم: ...
  • روح­فر، زهره. (۱۳۸۰). نگاهی بر پارچه­بافی دوران اسلامی. تهران: سازمان ...
  • ژوله، تورج. (۱۳۸۱). پژوهشی در فرش ایران. تهران: یساولی ...
  • سیوری، راجر. (۱۳۸۶). ایران عصر صفوی. چاپ شانزدهم، مترجم: کامبیز ...
  • شهدادی، جهانگیر. (۱۳۸۴). گل­و­مرغ دریچه­ای بر زیبایی­شناسی ایران. تهران: کتاب ...
  • طالب­پور، فریده. (۱۳۸۶). تاریخپارچهنساجیدرایران. تهران: دانشگاه الزهرا. ...
  • (۱۳۹۰). «بررسی تطبیقی نقوش منسوجات هندی گورکانی با پارچه­های صفوی». ...
  • ؛ خطایی، سوسن. (۱۳۹۱). «تطبیق نقوش زربفت­های گورکانی هند با ...
  • فریه، ر. دبلیو. (۱۳۷۴). درباره­ هنرهای ایران. مترجم: پرویز مرزبان، ...
  • کنبی، شیلا. (۱۳۸۶). عصر طلایی هنر ایران. مترجم: حسن افشار، ...
  • کونل، ارنست. (۱۳۷۶). تاریخ هنر ایران: هنر اسلامی. ج ۵، ...
  • (۱۳۸۷). هنر اسلامی. چاپ هفتم، مترجم: هوشنگ طاهری، تهران: طوس ...
  • مجرد تاکستانی، اردشیر. (۱۳۸۱). شیوه تذهیب. تهران: سروش ...
  • محمدحسن، زکی. (۱۳۶۴). تاریخ نقاشی در ایران. چاپ چهارم، مترجم: ...
  • مکداول، الگروو. (۱۳۷۴). « نساجی» در هنرهایایران. زیر نظر دبلیو ...
  • وولف، هانس. (۱۳۸۴). صنایع دستی کهن ایران. چاپ دوم، مترجم: ...
  • هیلن براند، رابرت. (۱۳۸۶). هنر و معماری اسلامی. مترجم: اردشیر ...
  • ولش، آنتونی. (۱۳۸۹). نگارگری و حامیان صفوی. چاپ دوم، مترجم: ...
  • یارشاطر، احسان. (۱۳۸۴). تاریخ و هنر فرش­بافی در ایران بر ...
  • یاوری، حسین. (۱۳۸۰). نساجی سنتی ایران. تهران: موسسه آموزش عالی ...
  • Golombek, Lisa, Mason, Robert B., Proctor, Patricia and Eileen Reilly. ...
  • www.Biritish Museum ...
  • www.Biritish Museum ...
  • www.Victoria Albert Museum ...
  • نمایش کامل مراجع