بررسی هنر آینه‎کاری در رواق دارالسیاده حرم امام رضا(ع)

سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 499

فایل این مقاله در 17 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NIAMG-6-18_010

تاریخ نمایه سازی: 29 آذر 1401

چکیده مقاله:

آینه کاری یکی از هنرهای ایرانی و از تزیینات وابسته به معماری است که سابقه آن به دوره صفویه باز می گردد و در دوران قاجار بسیار مورد توجه قرار می گیرد. در این میان شهر مشهد به واسطه وجود حرم امام رضا(ع) به یکی از مراکز رشد و شکوفایی هنر آینه کاری در ایران مبدل می گردد. در حرم امام رضا(ع) اماکن متعددی با آینه تزیین شده اند. یکی از آن اماکن رواق دارالسیاده است که برای تزیین آن از تزیینات آینه کاری بسیار زیبا و متنوعی استفاده شده است. نگارنده در این نوشتار، با رویکردی توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای، اسناد، بررسی میدانی و مصاحبه با متولیان امر، به دنبال پاسخ به این پرسش ها است که قدمت آینه کاری در حرم امام رضا(ع) و به ویژه رواق دارالسیاده به چه دوره ای باز می گردد؟ چه افرادی و با چه مناصبی در اجرای تزیینات آینه کاری رواق دارالسیاده نقش داشته اند؟ از چه سبک ها و نقش مایه هایی برای اجرای تزیینات آینه کاری رواق دارالسیاده استفاده شده است؟ یافته ها حاکی از آن است که استفاده از آینه در حرم امام رضا(ع) به اواخر دوره صفوی و اوایل دوره قاجار بر می گردد و یکی از اولین اسناد مربوط به آینه کاری دارالسیاده به اواخر سده سیزده هجری قمری تعلق دارد. در کنار هنرمندان، مقامات حاکمیتی از رده های مختلف در اجرای آینه کاری های حرم امام رضا(ع) نقش داشته اند و از شیوه گچ بری روی آینه، جیوه تراشی، شیشه های رنگی، انواع کتیبه ، نقوش اسلیمی و ختایی، نقش شمعدان، گلدان، گل و برگ و نقش مایه های هندسی به ویژه انواع گره برای تزیینات آینه کاری رواق دارالسیاده استفاده شده است.

نویسندگان

میثم جلالی

پژوهشگر بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابراهیمی، حسین علی. (۱۳۹۷). مالک کارخانه شیشه و آینه. مصاحبه ...
  • احتشام کاویانیان، محمد. (۱۳۵۴). شمس الشموس یا انیس النفوس. بی ...
  • اشرف گنجوی، علی اصغر. (۱۳۸۷). استاد آینه کاری و معر ...
  • اعتماد السلطنه، محمد حسن خان. (۱۳۶۲). مطلع الشمس (تاریخ ارض ...
  • افضل الملک کرمانی، غلامحسین خان. (۱۳۸۹). ظفرنامه عضدی (زادالمسافر ۱۳۰۱ق). ...
  • انوشیروانی، میترا. (۱۳۸۱). هنر آینه کاری و بررسی پیشینه آن ...
  • ایوانی، هادی. (۱۳۹۷). خانه های تاریخی مشهد. مشهد: انتشارات آرسس ...
  • تحقیقات تاریخی خراسان (گنبد مطهر). (۱۳۴۳). مترجم: حاج سید غلامرضا ...
  • جلالی، میثم. (۱۳۹۵ و ۱۳۹۸). بررسی میدانی ...
  • دستمالچیان، محمد (تهیه کننده و کارگردان). (بی تا). دست ها ...
  • جلالیان، مهدی. (۱۳۹۴ الف). استاد آینه کاری. مصاحبه کننده: میثم ...
  • جلالیان، مهدی. (۱۳۹۴ ب). استاد آینه کاری. مصاحبه کننده: میثم ...
  • جلالیان، مهدی. (۱۳۹۵ ج). استاد آینه کاری. مصاحبه کننده: میثم ...
  • حسینی، سید محسن. (۱۳۹۳). «دارالسیاده، رواق». دایرهالمعارف آستان قدس رضوی. ...
  • دیشیدی، رضا. (۱۳۹۵). مدیر عامل پیشین سازمان عمران و توسعه ...
  • رنگ آمیز، محمد علی. (۱۳۸۷).استاد معرق کاری و نقشه کشی ...
  • سادات، حسین. (۱۳۹۵ الف). استاد آینه کاری آستان قدس رضوی. ...
  • سادات، حسین. (۱۳۹۵ ب). استاد آینه کاری آستان قدس رضوی. ...
  • سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس ...
  • سدیدالسلطنه مینابی بندرعباسی، محمد علی خان. (۱۳۶۲). سفرنامه سدیدالسلطنه (التدقیق ...
  • عطاردی، عزیزالله. (۱۳۷۱). تاریخ آستان قدس رضوی. تهران: سازمان چاپ ...
  • فیض، عباس. (۱۳۲۴). بدر فروزان، قم: بنگاه چاپ ...
  • بررسی نقوش و تکنیکهای آینهکاری رواق روضه منوره [مقاله کنفرانسی]
  • کفیلی، حشمت. (۱۳۹۳). «آینه کاری حرم». دایره المعارف آستان قدس ...
  • کوزه گر، عباس. (۱۳۹۴). استاد آینه کاری. مصاحبه کننده: میثم ...
  • ملکی، قاسم. (۱۳۹۵ الف). معمار و استاد آینه کاری آستان ...
  • ملکی، قاسم. (۱۳۹۵ ب). معمار و استاد آینه کاری آستان ...
  • موتمن، علی. (۱۳۴۸). راهنما یا تاریخ و توصیف دربار ولایتمدار ...
  • نعمتی، بهزاد و حسین رزاقی. (۱۳۹۱). هنر در حرم. مشهد: ...
  • نمایش کامل مراجع