روابط تصویری-بینانشانه ای سیمرغ با نظام ادبی آن در منطق الطیر عطار
محل انتشار: دوفصلنامه نگارینه هنر اسلامی، دوره: 2، شماره: 6
سال انتشار: 1394
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 200
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_NIAMG-2-6_005
تاریخ نمایه سازی: 29 آذر 1401
چکیده مقاله:
سرزمین ایران جایگاه تجلی اساطیر بسیاری است که ظهورشان در دامان هنر و ادبیات حضورشان را تداوم و رونق بخشیده است. اسطورههایی که بارها مورد تحلیل واقع شدهاند اما باز هم این گنجایش را دارند که از منظری تازه مورد نگرش و بررسی قرار گیرند. آثار بزرگانی چون عطار، سهروردی، حافظ و سعدی که علی رغم تحقیقات بسیار هنوز هم افقهای نویی را در اختیار ما قرار می دهند. یکی از این آثار ارزنده منطق الطیر عطار است که مضمون آن رسیدن به سیمرغ در قالب اسطورهای دور از ذهن و دستنایافتنی است. سیمرغ مفاهیم ژرفی را با وجوه گوناگون چون اساطیری، حماسی و عرفانی دربردارد. از این رو سوالی مطرح می شود مبنی بر این که نقش تصویری سیمرغ چه تاثیر متقابلی بر نظامهای ادبی در منطقالطیر عطار داشتهاست. لازمهی پاسخدهی به آن، سیر روایتی خطی است که از سیمرغ حماسی آغاز شده و به سیمرغ عرفانی ختم می شود. از این منظر در بخش نخست شخصیت افسانهای سیمرغ در عرصهی ادبیات پارسی مورد بررسی قرار گرفتهاست، سپس نقش این پرندهی اسطورهای را در ادبیات عرفانی و با تاکید موردی بر منطقالطیر عطار واکاوی کرده و در پایان تحلیلی بر تطبیق وجود یا عدم روابط بینانشانهای میان نظام ادبی سیمرغ عطار و نگارگریهای همعصر آن صورت می گیرد. آنچه در این پژوهش حاصل شد تفاوت آشکارا میان دو سیمرغ مطرح شده در داستان های عرفانی و روایات اساطیری است و هم چنین عدم نگارش تصویر اولی به دلیل تعهدات دینی و شمایل شکنی در سیمرغ نوع دوم به علت حضور این پرنده به شکل اسطوره ای ملی-حماسی است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مینا دوستی
کارشناس ارشد پژوهش هنر و مدرس دانشگاه پیام نور اصفهان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :