پژوهشی بر نقش و شیوه بافت در تون بافی خراسان جنوبی (مطالعه موردی روستاهای خشک، خراشاد، گورید بالا و شورستان)

سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 583

فایل این مقاله در 19 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_RAJ-1-2_007

تاریخ نمایه سازی: 6 دی 1401

چکیده مقاله:

پارچه بافی یکی از صنایع دستی ارزشمند خطه خراسان جنوبی است که از دیرباز بسیار مورد توجه مردم این منطقه بوده است. این هنر سنتی که در منطقه به نام "تون بافی" یا "توبافی" شناخته شده است، در حد وسیع در روستاهای خراسان جنوبی مرسوم بوده و نقش مهمی در اشتغال زایی و خودکفایی مردم داشته است. اگرچه امروزه پیشرفت های زیادی در زمینه تولید انواع پارچه صورت گرفته است، اما بدون شک صیانت از این هنر- صنعت سنتی به عنوان بخش مهمی از فرهنگ، تاریخ، و هویت این منطقه بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش با هدف شناساندن نقوش و طرح های اصیل، و شیوه بافت، به بررسی تون بافی منطقه خراسان جنوبی، به ویژه روستاهای خشک، خراشاد، گورید بالا و شورستان، از توابع این استان، پرداخته شده است. در این راستا به این سوالات پاسخ داده خواهد شد که چه نقوشی در تون بافی مناطق مورد مطالعه رایج بوده و وجه تسمیه و شیوه بافت آن ها چه بوده است. روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت میدانی و کتابخانه ای است. یافته های پژوهش نشان می دهد که محصول تون بافی پارچه ای است که به وسیله دستگاه های بافندگی چوبی از نوع دو وردی و چهار وردی تولید می شود. مواد اولیه مصرفی برای تون بافی در گذشته نخ پنبه ای و ابریشمی بوده است و امروزه از نخ های ویسکوز (برق) برای این منظور استفاده می گردد. چپرباف، گنتی، و خشتی از رایج ترین نقوشی هستند که در اکثر مناطق مورد مطالعه جهت تون بافی مورد توجه بوده است. این عناصر برگرفته از طبیعت اطراف در ذهن بافنده نقش بسته است.

نویسندگان

کاظم ابراهیمی

دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه آموزشی صنایع دستی، دانشکده هنر، دانشگاه بیرجند

امیر حسین چیت سازیان

دانشیار گروه مطالعات عالی هنر، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه کاشان

هما مالکی

استادیار گروه آموزشی فرش، دانشکده هنر، دانشگاه بیرجند

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی. ...
  • استاندارد ملی ایران، شماره ۱۷۵۱۲. (۱۳۹۲). صنایع دستی- حوله بافی ...
  • بهنیا، محمدرضا. (۱۳۸۱). بیرجند نگین کویر. چاپ دوم. موسسه چاپ ...
  • بیکر، پاتریشیا. (۱۳۸۵). منسوجات اسلامی. مترجم: مهناز شایسته­فر. چاپ اول. ...
  • پایدارفرد، آرزو. نامورمطلق، بهمن. محجوبی، فاطمه. (۱۳۹۴). «طراحی لباس ملی ...
  • پوپ، آرتر آپهام و اکرمن، فیلیس (۱۳۸۷). سیری در هنر ...
  • حاجی زاده، امین. (۱۳۹۴). «طرح قالی محرمات بیرجند»، همایش ملی ...
  • شناخت و تحلیل ساختار و کارکرد سازه ای دستگاه های بافندگی سنتی یزد (نمونه موردی: کارگاه دارایی بافی میدان وقت الساعه یزد) [مقاله کنفرانسی]
  • بررسی ویژگی های ساختاری دو بافته منسوخ شده در خراسان جنوبی [مقاله کنفرانسی]
  • روح فر، زهره. (۱۳۹۱). پارچه بافی در دوره قاجار. چاپ ...
  • روح فر، زهره. (۱۳۹۲). نگاهی بر پارچه بافی دوران اسلامی. ...
  • روح فر، زهره. (۱۳۸۴). «پارچه بافی دوره ایلخانی»، نشریه مطالعات ...
  • زکریایی کرمانی، ایمان. (۱۳۸۸). شالهای ترمه کرمان (گذشته حال و ...
  • شعار، جعفر. (۱۳۷۳). گزیده سفرنامه ناصر خسرو. چاپ دوم. تهران: ...
  • صفا کیش، حمید رضا و یزدانی، فروغ. (۱۳۹۶). «هنر صنعت ...
  • طالب پور، فریده. (۱۳۹۳). تاریخچه پارچه و نساجی در ایران. ...
  • عباسی، جواد. (۱۳۹۴). «توبافی (پارچه بافی) قهستان هنری ماندگار»، هنرهای ...
  • نساجی سنتی (برکبافی) در خراسان جنوبی با رویکرد احیاء [مقاله کنفرانسی]
  • یاوری، حسین. (۱۳۹۰). تجلی نور در هنرهای سنتی ایران. چاپ ...
  • یاوری. حسین. (۱۳۸۷). نساجی سنتی ایران. چاپ دوم. تهران: سوره ...
  • افروزی، سکینه. (۱۳۹۹)، بافنده، روستای خشک، بهمن­ماه.. ...
  • خراشادی­زاده، منصوره. (۱۳۹۴)، بافنده و استاد تجربی پارچه­بافی، بیرجند، بافت ...
  • خراشادیزاده، مریم. (۱۳۹۹)، بافنده، بیرجند، اسفندماه.. ...
  • شرمی، صغری. (۱۳۹۲)، بافنده، روستای خشک، بهمن­ماه.. ...
  • شرمی، صغری. (۱۳۹۹)، بافنده، روستای خشک، اسفند­ماه.. ...
  • عباسی، مریم. (۱۳۹۲)، بافنده، روستای شورستان، در محل کارگاه، آبان­ماه.. ...
  • عباسی، مریم. (۱۳۹۴)، بافنده، روستای شورستان، بهمن­ماه.. ...
  • غمین، معصومه. (۱۳۹۴)، بافنده، روستای خشک، بهمن­ماه ...
  • نمایش کامل مراجع