اهمیت گنجاندن درس تربیت بدنی تخصصی در برنامه درسی رشته فوریت های پزشکی

با توجه به شرایط خاص و سختی موجود در شغل فوریت های پزشکی، کارکنان آن باید علاوه بر داشتن دانش و مهارت تخصصی از آمادگی جسمانی و حرکتی بالایی برخوردار باشند(۱). شغل کارکنان فوریت های پزشکی شامل ترکیبی از دوره هایی با فعالیت بدنی سبک و دوره های کوتاه با فعالیت بدنی نسبتا شدید است. بنابراین استقامت قلبی- تنفسی، قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، انعطاف پذیری، سرعت عمل، زمان عکس العمل، هماهنگی، تعادل و چابکی از ویژگی های جسمانی مورد نیز رشته فوریت های پزشکی است(۲). سال های دانشجویی، زمان مهمی برای سازندگی و پایه گذاری آمادگی جسمانی دانشجویان فوریت های پزشکی در دوران کاری و سراسر عمر است. با این حال در برنامه درسی رشته فوریت های پزشکی توجه ویژه ای به این موضوع نشده ست و مشابه سایر رشته های دانشگاهی، در مقطع کاردانی فوریت های پزشکی تنها ۱ واحد درس تربیت بدنی عمومی و در مقطع کارشناسی ۲ واحد تربیت بدنی در قالب تربیت بدنی عمومی ۱ و ۲ ارائه می شود. برای انجام هر فعالیتی که قابل تصور است، نیاز به یک سطح از آمادگی است. سطح آمادگی جسمانی لازم در مشاغل مختلف با توجه به نیاز به فعالیت ویژه و نوع فعالیتی که می خواهد انجام دهد متفاوت است. آمادگی دارای دو سطح کلی است: ۱- بخشی که ذاتی و ارثی است و در فرد نهفته وجود دارد ۲- بخشی که باید با تمرین به دست آید. در هر دو صورت تمرین سطح آمادگی را تغییر می دهد و بی تمرینی آن را به مخاطره می اندازد. کارکنان فوریت های پزشکی باید از آمادگی جسمانی بالایی برخوردار باشند تا بتوانند وظایف خود را به نحو احسن انجام دهند. آن ها باید همواره آماده باشند و در کم ترین زمان در بالین بیماران حاضر شوند و اقدامات درمانی را برای آنان شروع کنند(۳). عدم آمادگی جسمانی ضمن آن که کیفیت خدمت رسانی کارکنان فوریت پزشکی را تحت الشعاع قرار دهد می تواند باعث بروز مشکلات عضلاتی اسکلتی در آن ها نیز شود. وظایف کارکنان هنگام مراقبت های اورژانسی با حداکثر سرعت مانند جابه جایی، بلند کردن، هل دادن یا کشیدن، حمل و انتقال بیماران و تجهیزات متصل به آن ها، به ویژه در بیماران سنگین وزن، از عوامل مهم ایجاد اختلالات عضلانی اسکلتی است. این کارکنان بارها مجبورند برای خارج کردن افراد گرفتار، در محیط های پراسترس و بحرانی و فضای محدود و کوچک آمبولانس کار کنند(۴). از این رو ماهیت شغلی کارکنان فوریت ها آنان را در مقایسه با سایر اعضای حرفه سلامت بیش تر در معرض بسیاری از عوارض جسمی قرار می دهد و اختلالات اسکلتی - عضلانی با دامنه گسترده ای از آسیب در عضلات، تاندون ها، رباط ها، مفاصل، اعصاب محیطی و عروق خونی می تواند سبب مختل شدن عملکرد و کیفیت خدمات رسانی آن ها می شود(۵). بنابراین نویسندگان (باسابقه چندین ساله در آموزش رشته فوریت های پزشکی) پیشنهاد می کنند که حداقل یک درس و در حالت ایده ال در هر ترم تحصیلی علاوه بر درس تربیت بدنی عمومی، درسی با عنوان آمادگی جسمانی و تربیت بدنی تخصصی و به عنوان یک درس تخصصی به این رشته اضافه شود و سرفصل این درس به صورت مکتوب در برنامه آموزشی اضافه شود. در حال حاضر با توجه به اینکه درس تربیت بدنی جزو دروس عمومی در برنامه درسی رشته فوریت های پزشکی در نظر گرفته شده است، سرفصل مشخصی برای این درس ارائه نشده است و مربیان تربیت بدنی اغلب همانند سایر رشته ها به صورت عمومی این دوره را برگزار می کنند و در نهایت باید به این نکته نیز توجه شود که آمادگی جسمانی قابل ذخیره شدن نیست و به دست آوردن و حفظ آن به تمرین مداوم نیاز دارد، بنابراین باید سازوکاری اتخاذ گردد که بعد از فارغ التحصیلی، این افراد در زمان اشتغال به کار نیز ورزش را بخشی از برنامه ی روزانه ی خود قرار دهند.